Επίσημο ηλεκτρονικό βιβλίο συλλυπητηρίων
M ε βαρύ πένθος αποχαιρετούμε τον μεγάλο μας ηγέτη, πρώην Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, πρώτο Πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής, ιδρυτή και πρώτο Πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού Γλαύκο Κληρίδη. Τιμούμε την προσφορά του προς την Κύπρο, την Ευρώπη και τον σύγχρονο κόσμο. Την πίστη του στις πανανθρώπινες αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Τους αγώνες του κατά του ναζισμού και για την απελευθέρωση της Κύπρου από την αποικιοκρατία.Για ολόκληρη την οικουμένη, ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ένας μεγάλος ηγέτης και κορυφαίος πολιτικός οραματιστής. Για την Κύπρο, ήταν ο πολιτικός που εμπέδωσε τη Δημοκρατία και την Εθνική συμφιλίωση. Αυτός που διέσωσε το κράτος τις δύσκολες ώρες μετά την τραγωδία του 1974. Ο πρόεδρος που με το κύρος, την διορατικότητα και την ικανότητά του πέτυχε την ένταξη ολόκληρης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ηγέτης που έβαζε το συμφέρον της πατρίδας πάνω από οτιδήποτε άλλο. Ο μεγάλος αγωνιστής της επανένωσης της Κύπρου για το συμφέρον όλων των πολιτών της.
Για εμάς, ήταν ο πολιτικός που καθόρισε την οπτική και τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Μας εμπέδωσε την μετριοπάθεια, το διάλογο, την συναίνεση, την εξωστρέφεια. Μας δίδαξε την φιλοπατρία, το ήθος και την προσήλωση σε υψηλά ιδανικά.
Καλό ταξίδι αγαπημένε μας Πρόεδρε. Οι αξίες και η φιλοσοφία σου θα είναι πάντα ο οδηγός μας.
Ινστιτούτο Γλαύκος Κληρίδης
Official online book of condolences
Under deep grief, we farewell our great leader, former President of the Republic of Cyprus, first President of the Cyprus Parliament and founding President of Democratic Rally , Glafkos Clerides. We honour him for all his has offered to Cyprus, Europe and the modern world. His strong belief in the global values of freedom and democracy. His fight against nazism, his fight to liberate Cyprus from colonialism.
For the international community, Glafkos Clerides was a great leader, a true statesman. For Cyprus, he was the politician that established democracy and national reconciliation. He saved the state during extremely difficult times, following the tragedy of 1974. He was the skilful, recognised and perspicacious president, who achieved the accession of the whole of Cyprus in the European Union. The political leader who valued the interests of his country above anything else. The great fighter for the reunification of Cyprus for the interest of all of its citizens.
For us, Glafkos Clerides was the political leader that defined our perspective and the way we think. He has embedded us moderation, the values of dialogue, consensus, openness. He taught us true and effective patriotism, ethics, commitment to high ideals.
Rest in peace our beloved President. Your inspiration, your values and your philosophy will always guide us.
Glafkos Clerides Institute
Ήσουν και θα είσαι πάντα στις καρδιές ός ο καλύτερος και αγνός πολιτικός του πανελλήννια..
True Statesman,
Your dedicated life work has provided us with a future that we enjoy today and will continue to do so for many many years.
Our future, Your legacy
Ο Γλαυκος Κληρίδης ήταν παλλικάρι……
Μόνος ενάντια σε όλους , και τους νίκησε!!!
ΑΘΆΝΑΤΟΣ
Πάντα ήσουνα ο άνθρωπος που αγαπούσες και έκανες τα πάντα για την Κύπρο μας και τον Λαό της.
Πάντα θα σε θυμόμαστε και να παραδειγματιζόμαστε απο εσένα.
Σε ευχαριστούμε για όλα όσα πρόσφερες στον τόπο μας, έδινες πάντα αξία.
Αιωνία σου μνήμη
οικ. Σάββα Σαββιτζίκκη
Παραλίμνι
Ήμασταν παιδιά οταν σε γνωρίσαμε και σε όλα τα χρόνια που σε θυμόμαστε υπήρχες πάντα ο Πρόεδρος που φρόντιζε την Παιδεία την Υγεία το Κυπριακό την Κύπρο μας και τον Λαό της που πάντα θα σε θυμάται με αγάπη. Θα ξεχωρίζεις πάντοτε για την διορατικότητα σου την διπλωματία σου και την αγάπη σου για τον συνάνθρωπο. Εμείς θα συνεχίσουμε να μαθαίνουμε και στις νέες γενιές πόσο καλός Ηγέτης υπήρξες και η μνήμη σου θα ζεί αιώνια.
Η απώλεια σου είναι τεράστια όμως τα διδάγματα σου απαραίτητα για το μέλλον.
Ο Θεός να σε έχει κοντά του.
Glafkos Clerides was a true patriot and a great statesman.
He was a member of the GREATEST GENERATION that served Liberty and Freedom during WWII.
As President of Cyprus he exemplified leadership and determination for a just solution of the Cyprus problem.
But for a lot of us who had the good fortune to know him APO KONTA, we loved him for his unforgettable humor and the respect he showed for the little people.
Dear Glafko, your legacy and love for your fellow human beings will last for eternity.
RIP OUR DEAR FRIEND.
Great man , great leader great Greek
Rest In Peace President Clerides
Αείμνηστε Πρόεδρε,
ο Κυπριακός Ελληνισμός θα σας ευγνωμονει που με τη διορατικότητα σας και τους αγώνες σας οδηγησατε, με τη στήριξη και της ελληνικής μητρόπολης, τη μικρή μας πατρίδα στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια.
Ο Θεός να σας αναπαύει.
Αιώνια ας είναι η μνήμη σας.
Σήμερα πήγα μετά από πολλά χρόνια στην Πάφο αγαπημένε Πρόεδρε. Έγραψα στα ονόματα των κεκοιμημένων για να μνημονευθούν στον ιερό ναό του Αγίου Κενδέα το όνομά σου μαζί με τα ονόματα των πεθερικών, των γονιών και των αδελφιών μου. Ως μέλος της οικογένειάς μου σε είχα Πρόεδρε. Οπωσδήποτε ένιωθα την ανάγκη για να γράψω και το δικό σου όνομα για να μνημονευθεί μεθαύριο την Κυριακή. Την περασμένη Κυριακή που πέρασα από το σπίτι σου στο Μενεού σε θυμήθηκα και δάκρυσα, δεν ντρέπομαι να το πω. Κάποτε-κάποτε σου ανάβω ένα κερί, όμως κάθε Ψυχοσάββατο το όνομά σου πάντοτε μνημονεύεται σε όποιαν εκκλησία κι αν πάω, και σε ένα μήνα που πάλι θα έχουμε Ψυχοσάββατο θα σε ξαναμνημονεύσω όπου κι αν εκκλησιαστώ. Ας αναπαύεσαι εν Ειρήνη Πρόεδρε, που μπήκες στην πολιτική μόνο για να δώσεις και όχι για να πάρεις και βγήκες φτωχότερος στην πολιτική σκηνή του τόπου οικονομικά αλλά πλούσιος σε εμπειρίες, γνώσεις και προσφορά.
Αυγούστα
Μενεού
8/2/2019
σχεδόν έναν αιώνα απ` τη μέρα που γεννήθηκες. Τη μέρα που θα συμπληρωθεί ο αιώνας θα σου ανάψω λαμπάδα στην εκκλησία μας στο Μενεού γιατί συμπίπτει Αγία Τετάρτη η μέρα εκείνη και θα εκκλησιαστώ στα σίγουρα και το πρωί και το απόγευμα.
Aιωνία η μνήμη σου Πρόεδρε Κληρίδη. Σήμερα που πήγα στην εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που ήταν η μέρα της Υπαπαντής, σου άναψα τον τάφο σου με ένα κερί. Ευλαβικά κλείνουμε όλοι το γόνι σε σένα Πρόεδρε Κληρίδη, που ακόμη κι αν πέρασαν τόσα χρόνια από τη θανή σου, συνεχίζουμε να σε θυμόμαστε γιατί μας άφησες κληρονομικά την κληριδική σχολή και παρακαταθήκες πανάκριβες, όπως την Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία είμαστε μέλη εδώ και δεκαπέντε χρόνια.
Ελπίζουμε και αναμένουμε να υλοποιηθούν οι επιταγές σου μέσα από το πολιτικό παιδί σου το Νίκο Αναστασιάδη, και το βασικότερο να ενωθεί η Κύπρος μας και να υπάρξει μια δίκαιη, βιώσιμη, λειτουργική και αντικειμενική λύση για τους πρόσφυγες και γενικότερα για το λαό μας, όπως εσύ το θέλησες. Στο Κοιμητήρι που αναπαύεσαι εδώ και είκοσι χρόνια γίνονται εκταφές αγνοουμένωνν, από τη δική σου πρωτοβουλία κατά τη διάρκεια της δέυτερης θητείας σου ως ΠτΔ.
Η Παναγιά μαζί σου κ. Πρόεδρε. Πάντοτε σε θυμόμαστε, εμείς που είχαμε την τύχη να σε γνωρίσουμε και να ζήσουμε την Προεδρία σου αλλά το ισχυρότερο να ωφεληθούμε ως λαός εξ αυτής και το σημαίνον να βιώνουμε εδώ και χρόνια τα όσα εσύ στοιχειοθέτησες ως Ανώτατος Άρχων. Τέλος, θέλω να σου ευχηθώ καλή ξεκούραση της ψυχής σου, που έφυγε πλήρης ημερών και έκτισε όνομα καλό και όχι πλούτο, αλλά φτώχεια, μια και το πέρασμά σου από την πολιτική σκηνή ήταν για να δώκει και όχι για να πάρει και ήταν μάλιστα και αέναο, άσπιλο, αμόλυντο και ανιδιοτελές. ΑΑ- άριστα, σε όλα πήρες άριστα σπουδαία ιστορική προσωπικότητα που κι οι αντίπαλοί σου το αναγνωρίσανε. Δεν ξεχνάμε τη συμβολή σου την περίοδο της καταστροφής της Κύπρου που ήσουν ο ΠτΒ, και μας έδωσες, μας πρόσφερες και μας χορήγησες.
Καλήν Παράδεισο.
Αύριο θα πάμε στο μνημόσυνό σου αξιότιμε Γλαύκο Κληρίδη που θα γίνει στην εκκλησία Κωνσταντίνου και Ελένης και στο σπίτι σου στα κεντρικά γραφεία του Δημοκρατικού Συναγερμού θα γίνει η αποκάλυψη της προτομής σου. Ήσουν τόσο σπουδαίος και τόσο άξιος, ήσουν το αξιότερο τέκνο της πατρίδας μας. Εύχομαι ο Θεός να σε αναπαύει στα ιερότερα των ηρώων.
Με το θέλημα του Θεού θα έλθουμε αύριο στο μνημόσυνό σου, γιατί σου αξίζει και με το παραπάνω.
Στη Λεμεσό που διαμένω σου κάνω μνημόσυνο και στην Αθήνα που πήγα σε μια εκκλησία στην Καισαριανή, και εκεί έγραψα το όνομά σου στα μνημόσυνα. Στη Λεμεσό σου έκανα το μνημόσυνο μαζί με του πατέρα μου, που απεβίωσε στις 8 Νοεμβρίου 1996 και της μητέρας μου που πέθανε 18 Νοεμβρίου 2017 και τα κάνω μαζί, στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στο Συνοικισμό Καψάλου που ήταν η ενορία τους, όντας πρόσφυγες που ήμασταν από του Μόρφου. Γι` αυτό σ` αγαπούμε κύριε Πρόεδρε, γιατί ξέρουμε πόσο αγωνίσθηκες για το Κυπριακό, και μάλιστα από τον πρώτο καιρό που γίνανε τα προβλήματα.
Αιωνία ας είναι η μνήμη σου. Πέντε χρόνια πέρασαν και ακόμη θυμάμαι την κηδεία σου. Που σε αποχαιρέτισε όλη η Κύπρος με κλάματα σαν να ήσουν παλικάρι που έφευγες και όχι ένας ηλικιωμένος, γιατί ήσουν παλικάρι στην ψυχή και το έργο. Σ` ευχαριστούμε.
Ένας σπουδαίος καραβοκύρης. Σε ευχαριστούμε μεγάλε καπετάνιε. Αιωνία σου η μνήμη Πρόεδρε.
Παρέλαβες χάος και παρέδωσες κράτος. Σ’ευχαριστούμε για όλα όσα έκανες εκείνο το τραγικό καλοκαίρι. Συνεχίζουμε σταθερά στον πατριωτικό ρεαλισμό. Οι σημερινές αλλά κυρίως οι αυριανές γενεές θα σε ευγνωμονούν, για τις μάχες που έδωσες τόσο στην Γενεύη το 1974, όσο και για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε ευχαριστούμε μεγάλε καπετάνιε. Αιωνία σου η μνήμη Πρόεδρε.
Ανδρέας Λιμισής
Λεμεσός – Κύπρος
ΑΕΙΜΝΗΣΤΕ ΑΓΑΠΗΝΕΝΕ ΜΑΣ ΠΡΟΕΔΡΕ ΓΛΑΥΚΟ ΚΛΗΡΙΔΗ
ΣΗΜΕΡΑ ΤΕΛΕΣΤΗΚΕ ΤΟ 3ον ΕΤΗΣΙΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΣΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙ ΤΟ ΠΟΣΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ΠΡΩΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΗΓΕΤΗΣ ΠΑΤΡΙΟΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΑΓΝΟΣ ΗΣΟΥΝ ΗΤΑΝ Η ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΟΧΙ ΤΟΣΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΑΛΛΑ ΤΟΥ ΑΠΛΟΥ ΑΓΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΠΟΥ ΠΑΡΕΒΡΕΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΝΑ ΤΙΜΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΣΟΥ.ΕΧΩ ΤΗΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΚΑΙ ΕΙΜΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΣ ΟΤΙ ΗΣΟΥΝ ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΤΙ ΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΟΣΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΕΔΡΕΥΣΟΥΝ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΟΥ!!!
ΘΑ ΜΑΣ ΜΕΙΝΕΙΣ ΠΑΝΤΟΤΙΝΑ ΑΞΕΧΑΣΤΟΣ. ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΟΛΑ!!!!
ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ ΑΞΙΟΜΑΚΑΡΙΣΤΕ ΗΓΕΤΗ
ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΛΕΥΚΩΣΙΑ-ΚΥΠΡΟΣ
Τιμήθηκες και με το παραπάνω Γλαύκο. Η ανακήρυξη του Αεροδρομίου σου σε πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στην πυραμίδα – κορφή, το μαθητή σου, πήρες και έδωκες την ανάλογη τιμή που σ’ άξιζε Ας μη λησμονήσουμε όμως πως πρώτος ο Τορναρίτης ο Νίκος, έβαλε στα τραπέζια την πρόταση ετούτη. Χαρά και συνάμα λύπη, γιατί θυμόμαστε το θάνατό σου και την απουσία σου τη φυσική, γίνεται πέραν από αισθητή. Γλαύκο μας – καμάρι μας. Κάποιοι που τους Βουλευτές σου με τις φωτογραφίες τις προκλητικές σε περιοχές άκρως απαγορεύσιμες της συναδέλφου, με την προκλητικότατη γενικότερα συμπεριφορά στους γύρω του με τις στάσεις τους, με τον εθνικισμό και το φασισμό που εσύ πολέμησες, μα και με τα αμπελοπούλια, προσδώσανε στο όνομά σου αντί τιμή όνειδος. Ο Θεός και εσύ από ψηλά ας τους πρεσβέψεις και ας τους δώκεις απλόχερα την επακόλουθη προσεγμένη στάση για να ακολουθήσουνε το δρόμο το σωστό, για της πατρίδος μας τα καλά, όπως παίρνει τζι ο Αναστασιάδης και σιγά-σιγά θα γευτούμε τους delicious καρπούς του Μόρφου μας, θα κολυμπήσουμε στα καταγάλανα βαρωσιώτικα νερά, θα προσκυνήσουμε τις εκκλησιές μας, θα πάμε τις εκδρομές μας στα ωραία μας τα χωρκά, και θ’ ανασάνουμε στο δικό μας τον τόπο πια τον αγέρα τον καθαρό: της λευτεριάς.
Μιας λευτεριάς, που εσύ αγωνίστηκες, για να φέρεις αντάμα με το συμβιβασμό, την Ευρώπη, την εμπλοκή στο σύνολο, τη δικαιοσύνη, την ανεξαρτησία και το κυριότερο τη νομοτέλεια.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΓΛΑΥΚΟΣ ΚΛΗΡΙΔΗΣ
Ο Πρόεδρος Κληρίδης υπήρξε λαμπρός πατριώτης και το μεγαλύτερο πολιτικό μυαλό που γέννησε η Πατρίδα μας. Δυστυχώς σε πολλές κρίσιμες καταστάσεις για την Κύπρο δεν εισακούσθηκαν οι γεμάτες ρεαλισμό διορατικές απόψεις του.
Ας είναι ο φάρος που θα κατευθύνει τους πολιτικούς για μια δίκαιη αλλά και ρεαλιστική λύση για την Κύπρο μας.
Καλό ταξίδι Πρόεδρε.
Πιστεύουμε πως αυτό το ηλεκτρονικό βιβλίο, συν αυτό που διοργανώθηκε για απότιση φόρου τιμής στον Τάσο Μητσόπουλο – πρέπει να βιβλιοδετηθούν. Αυτή ήταν η αρχική σκέψη, και στην εν λόγω ιστοσελίδα αυτό γράφει. Έχουν περάσει τόσα χρόνια, και εκεί που θα παρέμενε δεκαπέντε μέρες ανοικτό, παρέμεινε για χρόνια τόσο αυτό το ηλεκτρονικό βιβλίο συλλυπητηρίων, όσο και το άλλο. Το σωστό και το πρέπον είναι να τα βιβλιοδετήσουν και να τα αρχειοθετήσουνε στο κόμμα το ένα και στο ΥΠΑΜ το άλλο, που είναι συνδεδεμένα με το έργο και την πορεία των δύο αυτών πολιτικών ανδρών. Η ύπαρξή τους δε δηλώνει μήτε συλλυπητήρια δίεση, μήτε τίποτε εκτός από λύπη κι ενόχληση γιατί περάσανε τα χρόνια, και αυτό που γίνεται είναι να αισθανόμαστε τον πόνο και τη θλίψη και να ταλανίζουμε τον θάνατό τους διαιωνίζοντας κάτι που δεν όφειλε να γίνεται σε πένθιμα μεγαλεία ανδρών, αλλά η τήρηση της μνήμης τους δεν έπρεπε να υιοθετηθεί μέσα από συλλυπητήρια μηνύματα αλλά όπως έγραψαν και πιο κάτω οι διάφοροι – να τηρηθεί μέσα από το μιμητισμό και το παράδειγμα απ’ τους πολιτικούς. Όχι μόνον, αλλά να υπάρξει προσέγγιση πρέπουσα, γιατί κανέναν άνθρωπο δε θα μπορέσει να μιμηθεί στην εντέλεια κανένας, και δη άνθρωπο όπως το Γλαύκο. Είμαστε κάτοικοι της Δρομολαξιάς, κοντά στο Μενεού που διέμενε ο προσφιλέστατος Πρόεδρος και όπως ανέφεραν και οι φίλοι μας οι Αλευράες – ο Θεόδωρος και η Αυγούστα πιο κάτω, όντως ήτανε κοινωνικότατος και το σπίτι του ανοιχτό για τους πολίτες τους απλούς στη γιορτή του και ομιλιτικότατος με τους κατοίκους των δύο χωριών. Επειδή τα χωριά αυτά είναι ενοποιημένα και πλείστοι της δικής μας κοινότητος είναι πρόσφυγες, ενώ στην άλλην την κοινότητα είναι και ντόπιοι όμως είναι σχεδόν ένα – όπως το Στατό-Άγιο Φώτιο. Σίγουρα ο θάνατος όμως του Προέδρου, ό,τι κι αν γραφθεί δε θα απαυλυνθεί μήτε θα απαλυνθεί, αλλά θα είναι πιο δυσάρεστο. Όπως σε κάθε άνθρωπο μαραζώνουμε κάθε φορά που τον θυμόμαστε και αποφεύγουμε να μιλούμε για πεθαμένους, το ίδιο πρέπει και με τούτα τα βιβλία, γιατί είναι μετάγγιση λύπης κάθε φορά που βλέπουμε ανθρώπους να γράφουν σε αυτά γιατί επανέρχεται στη μνήμη μας η τραγική απώλεια σε συνδυασμό με τα προβλήματα και τις επιπλοκές που οδηγήσανε αυτούς τους ανθρώπους στο θάνατο. Εμείς, ακόμη κι αν υμνούμε και δοξάζουμε το όνομα του Γλαύκου και το έργο του Τάσου, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι πρέπει να κλείσουνε τα βιβλία. Στην επαρχία μας τη Λάρνακα, δεχθήκαμε τα βέλτιστα από το έργο αυτών των δύο ανδρών γιατί ο ένας ήτανε γέννημα θρέμμα της πόλεως μας και αγωνίστηκε και ως εργατικότατος Βουλευτής και ως άριστος Υπουργός Συγκοινωνιών για να επιφέρει αποτελεσματικά και χρηστά για τις κοινότητες και την κοινωνία της επαρχίας Λάρνακας έργα, επέφερε θετικότατες αλλαγές στη ζωή μας και στον τρόπο λειτουργίας των διαφόρων υπηρεσιών. Ο δε Γλαύκος, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά και σε πιο παλιά αξιώματα και θέσεις που υπηρέτησε με σοφία, πραότητα, σύνεση και σωφροσύνη, οξυδέρκεια και εργατικότητα, δίχως προκαταλήψεις αλλά με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, με τους χειρισμούς του επωφελήθηκε όλη η Κύπρος διότι όπως αναφέρτηκε σωστά, ήτανε ένας άξιος πολιτικός ηγέτης και μια υψίστης εμβέλειας πολιτειακή και ιστορική φιγούρα – και ευτύχησε και ετιμήθη η Επαρχία Λάρνακας να τον έχει στα υστερινά του κάτοικο στο γραφικό χωριό που φιλά το κύμα, το Μενεού.
Πέραν τούτου, δεν είναι σωστό μήτε για την ίδια την οικογένεια, μήτε για την ίδια τη μνήμη, μήτε για τον ίδιο τον άνθρωπο να υπάρχει αυτό το βιβλίο. Εκδηλώσεις γίνονται στις μνήμες αυτών των ανδρών από διάφορους παράγοντες και φορείς της πολιτείας με το όνομά τους να ακούεται και να διαβάζεται σε πολλές υπηρεσίες που κάνουν χρήση όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως από την ταυτότητα και τα πιστεύω τα κομματικά και της πεποιθήσεις, και τους φέρνουνε στο νου τους με την πρέπουσα ομορφιά. Τα άλλα είναι περιττά και «ενόχληση στη λήθη που οφείλετε να επέλθει με τη θανή ενός ανθρώπου». Η εκκλησία λέει να μην αναφέρουμε συνέχεια τους νεκρούς, να δίνουμε εισφορές στη μνήμη τους ή να περιποιόμαστε τις τελευταίες κατοικίες τους, αλλά κυρίως να κάνουμε εισφορές για να επωφελούνται οι άποροι και οι ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες αλλά το να κάνουμε φανφάρες είναι άσκοπο και το βασικότερο με τη συχνή αναφορά: «πληγώνονται οι συγγενείς και οι φίλοι όταν τους θυμούνται και στενοχωριούνται και η ησυχία τους που πρέπει να είναι όπως και στο λατινικό Requiescat in pace ταράζεται».
Σε δύο ταφές που πήγα πρόσφατα, της Ευφροσύνης Λοΐζου, από τη Λεμεσό που είχε την τουριστική την εταιρεία, και της πολυγραφότατης και πολυβραβευμένης συγγραφέως που τόσο άδικα στην κολύμβησή της άφηκε την τελευτή της και μετέτρεψε το υγρό στοιχείο της φύσεως σε έναν πρασινογάλανο ρευστό τάφο, ένα παγωμένο όπως ήταν το νερό εκείνο το μαγιάτικο ξημέρωμα – στο κοιμητήρι της πόλεως, της πρωτευούσης Λευκωσίας, όπου εκεί διαμένουν πια η Χρυστάλλα Ιωαννίδου-Τρυμιθιώτη η αδελφή μου και η θυγατέρα της και πνευματικόν μου παιδί, Χαρά Παπαδοπούλου-Αρδανίτου, με την ελπίς πως μιαν ημέρα θα επιστρέψουν πίσω στις εστίες τις πατρογονικές.
Κατοικώ στην ξενιτιά, όμως τώρα είμαι στην Κύπρο, διότι έτυχε να έρθω για κηδεία συγγενή αγνοουμένου που ενταφιάστηκε στα Λατσιά, αλλά μέσα στις ίδιες βδομάδες έλαχε να θάψουμε και πρόσωπα που ξέραμε. Όντας διαμένω στη Λάρνακα όταν έρχομαι στην χιλιολατρεμένη πατρίδα, στα Λειβάδια Λάρνακας που ήταν η καταγωγή του πατέρα μου και εκεί διαμένει με τη δεύτερη τη σύζυγο, κι ήρθαμε εκεί μετά την εισβολή και έτυχε να ‘μαι κάτοικος της επαρχίας της ιστορικοτάτης του Ζήνωνος και του Κίμωνος. Κάποτε λυπούμαι που έφυγες και δε μας τραβάς να μας σώσεις απ’ το βούρκο και τη διαστροφή που επικρατεί εδωνά, απ’ την άλλη χαίρομαι που δε βλέπεις την κατάντια της Κύπρου της ταλαίπωρης απ’ τους ξένους κατακτητές διαμέσου της ιστορίας, που δε λένε ποτές να την «ξαπολύσουν» ν’ ανασάνουν οι πολίτες της τη λευτεριά. Η οικονομική πολιορκία και καταστροφή της, μας ανάγκασε, εμένα τουλάχιστον – να ξενιτευτώ στη Γερμανία – γιατί λόγω λανθασμένων χειρισμών με καταστροφικές πολιτικές οδήγησαν στην κατάρρευση της οικονομίας και την ανεργία, κι αναγκαστικά για να εξασφαλίσουμε τους απαραίτητους πόρους για τη διαβίωσή μας μεταναστεύσαμε εκεί που είχε δουλειές, στη Γερμανία, στο Αμβούργο που υπάρχει και προξενείο της Δημοκρατίας σου, και που υπάρχει και οικονομία γερή και η κρίση δεν είναι τόσο έντονη. Μάλιστα, έχει και λιμάνι, κι επειδή κάναμε παλιότερα τέτοιες σχετικές δουλειές – την προτιμήσαμε ετούτη τη λιμενική πόλη. Κι η Λάρνακά μας, τώρα θα κάμει και τούτη το λιμάνι της, ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουμε να επαναπατριστούμε κάποια μέρα και κει, στη γλυκειά μας την πατρίδα, αν ανοίξουν δουλειές με επαρκές αμοιβές για επιβίωση και όχι να φυτοζωούμε από επιδόματα και ελεημοσύνες συγγενών.
Είδαμε την κόρη σου Πρόεδρε, να μιλά σε εκπομπή μαζί με τον άνδρα της, και σε ξαναθυμηθήκαμε. Τραγική ειρωνεία, πριν μερικές μέρες αποφασίσαμε οικογενειακώς να αφήσουμε ένα μήνυμα για σένα σε τούτο το συλλυπητηριακό βιβλίο. Όμως, εγώ που θα μεταναστέψω αύριο (θα επιστρέψω στην ανήλιαγη Γερμανία και πονώ για ετούτο που αφήνω την πατρίδα μου τη λιαστή, την καλοκαιρινή, που θυμίζει διακοπές και μυρίζει θάλασσα, και μαζί τον κύρη, την αδελφή, την αδελφότεκνη κι όλους τους συγγενείς, την όμορφη πόλη που με φιλοξένησε – φτάνει που άφηκα τη βόρεια Κύπρο και τις ρίζες μου εκεί προίκα στους Τούρκους την προίκα της μάνας μου και τις οικογενειακές περιουσίες), και συγκινήθηκα κι είπα μονάχη να σου αφήσω το μήνυμα το ύστατο.
Αιωνία ας είναι η μνήμη σου.
Αγαπημένε Πρόεδρε Κληρίδη,
Στέλνουμε αυτήν την ευχή, να κατευοδώσετε τον προσφιλή μας σύζυγο, πατέρα, παππού και αδελφό και θείο μας Σταύρο Παπαδόπουλο στον Ουρανό. Ας ελπίσουμε ο αγαπημένος μας που κατέφυγε στους Ουρανούς την αυγή, με το λυκαυγές – να σας συναντήσει κύριε Πρόεδρε, και ευχόμαστε ότι θα το συναντήσετε και θα τον κατατάξετε σε σκηνές δικαίων όπως εκεί που έχετε ο ίδιος ενταχθεί επουράνια. Θα το συναντήσετε εκεί που συναντιόσασταν εν ζωή, στο Μενεού, στην ΕΟΚΑ, στις εκδηλώσεις του κομματικού – πολιτικού σχηματισμού, του Δημοκρατικού Συναγερμού. Σήμερα θα του στείλουμε τ’ αντίο το στερνό, στο χωριάτικο το κοιμητήρι, στην ενοριακή κοινοτική εκκλησία του Αγίου Παντελεημόνος με αβάστακτο πόνο και απέραντη θλίψη. Καλήν αντάμωση στους Ουρανούς αιώνιε έφηβε μαζί με το δικό μας τον άνθρωπο. Προσέχετέ τον, στον Παράδεισο, γιατί κι εκείνος ήταν καλός άνθρωπος. Δίπλα απ’ την επίγεια καλοσύνη, εισέρχεται η δική σας παρουσία και προσωπείο ως άνθρωπος και το μεγαλείο του ανδρός που κλείνουμε και υποκλινόμαστε ούλοι σε εσάς και στο έργο, πρόσωπο, γνώσεις, προσφορά, συμπεριφορά, απόψεις, θέσεις, παρουσία, ενέργειες, κινήσεις, πολιτικούς χειρισμούς, προεδρία, κληροδότημα – δίχα σε σας κ. Πρόεδρε, που ήσασταν σπουδαίος πολιτικός άνδρας και έντιμος, ικανός, πολιτική παρουσία φυσική και τεχνική. Δε θα μπορέσουμε να σας ξεχάσουμε ποτέ.
Ας αναπαύεστε εν ειρήνη κι ας βοηθήσετε τον πατέρα μας να αναπαυθεί.
Καλό Παράδεισο και στους δύο.
Οι τεθλιμμένοι:
Η σύζυγος: Αυγουστίνα M.Τηλεμάχου – Παπαδοπούλου
Τα παιδιά: Χριστιάνα-Βάσος Βανέζης
Λίνα-Γιώργος Μιχαήλ
Κωστάκης-Άρτεμις Παπαδοπούλου
Τα αδέλφια: Ηρόδοτος-Μαίρη Παπαδόπουλου
Νέδη Παπαδοπούλου Λυμπουρή
Τα εγγόνια: Χρύσης, Σταυρινή, Μαργαρίτα, Ερατώ, Αυγουστίνος, Αυγή ,Φοίβη , Κάκος, Σταύρος, Πέτρος, Γιάγκος, Σταυρινή.
Ανίψια, ξαδέλφια και λοιποί συγγενείς
Εμείς που εργαζόμαστε σε ναυτιλιακές εταιρείες έχουμε δεχθεί τα βέλτιστα από την εργασία, την προσφορά, την τιμή που είχες αφήσει στο έθνος, από την ευλοημένη περίοδο που ήσουν Πρόεδρος. Επειδή έχουμε γνώση και λαμβάνουμε επί καθημερινής βάσεως τα διάφορα θέματα που μας αφοράνε στην πατρίδα μας, βλέποντας τις εξελίξεις σε θέματα κυπριακού, οικονομίας κ.ά και κυρίως επειδή διάφοροι εκ των Υπουργών και της δικής σου Προεδρίας και διακυβερνήσεως άφησαν το στίγμα και τη σφραγίδα τους στα θεμέλια της ναυτιλίας – και εμείς καταπιανόμαστε επαγγελματικά με τούτα τα θέματα, με την έννοια ότι εργαζόμαστεν και οι τρεις μας σε ναυτιλιακές εταιρείες της Γερμασόγειας και που οπωσδήποτε υφίσταται σύνδεση της ναυτιλίας με τα Υπουργεία Συγκοινωνιών και Εμπορίου συν τα παρακλάδια που καλύπτει η νομοθεσία των και αν και ιδιωτικές οι εταιρείες μας, το θέμα είναι ότι υπάρχει επιρροή και συσχετισμός μια και η οικονομία μας είναι μια αλυσίδα και αν κάτι γίνει στο δημόσιο φορέα επηρεάζει είτε άμεσα είτε έμμεσα και τον ιδιωτικό. Αυτό που θέλουμε να αναφέρομε κ. Πρόεδρε, είναι πως ως λειτουργοί ναυτιλιακών υποθέσεων επωφεληθήκαμε τα βέλτιστα από το έργο των Υπουργών κάτω απ’ τις δικές σας κατευθύνσεις και ηγεσία, την περίοδο της Προεδρίας σας, λόγω του ότι πολλά εξ αυτών ξεκίνησαν την τότε περίοδο 1993-2003 και συνεχίσθηκαν μετέπειτα από τους Υπουργούς, πάνω στη βάση, τις ιδεολογίες και τις γραμμές που κηρύχτηκαν τα τότε χρόνια. Ακόμη κι αν κυβερνούν άλλοι άνθρωποι, και άλλες παρατάξεις (κόμματα), λογικό μέσα στα χρόνια να αλλαχτούν οι διάφοροι κυβερνώντες, να υπάρχει εκσυγχρονισμός και εκμοντερνισμός, διαφοροποίηση στο πολιτικό σύστημα παρά να έχουμε συνέχεια τους ίδιους – άλλωστε για αυτόν το λόγο γίνονται οι εκλογές, διαφορετικά δε θα έπρεπε να γίνονται αν θα συνεχίζαμε να έχουμε πάντα τους ίδιους– καλλίτερα να έχουμε νέα και φρέσκα μυαλά και πρόσωπα, ενώ συνάμα αλλαγές στους διάφορους πολιτικούς. Κανείς πολιτικός δεν κάνει καριέρα ως Υπουργός ή ως Βουλευτής, και οι πολιτικοί που κάνουνε καριέρα στην πολιτική σκηνή του τόπου αλλάζουνε πόστα, δεν παραμένουν στα ίδια και αναλαμβάνουν ή κατακτούν άλλου είδους αξιώματα.
Επειδή, βλέπουμε και λαμβάνουμε διάφορα από την Προεδρία σου και λόγω των πρόσφατων αλλαγών της συναγερμικής κυβερνήσεως για το λιμάνι της Λεμεσού της συμπρωτεύουσας της Κύπρου μας, και λόγω άλλων συσχετισμών που γίνανε ως προς το ναυτιλιακό τομέα, που συμπράττουνε και με το εμπόριο που ανήκει στο Υπουργείο Εμπορίου και με τη ναυτιλία που ανήκει στο Υπουργείο Συγκοινωνιών, έχουμε δεχτεί πολλές αλλαγές θετικές, και επειδή αυτή η κυβέρνηση είναι θυγατρική της δικής σου, τονίζουμε και δηλούμε ότι είμαστε ευχαριστημένες για τα όσα είχαμε ως κοινωνοί από το Συναγερμό και από εσένα τον ίδιο ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τον κλάδο μας, και τώρα και την τότε περίοδο.
Όλγα, Ελένη, Βαλάντω
Γερμασόγεια, Λεμεσός
Ιούνιος 2016
Αγαπημένε μας Πρόεδρε,
Μεγάλη Ηγέτη της Κύπρου μας, που το όνομά σου είναι συνυφασμένο με την ίδια την ιστορία της πατρίδος μας, γιατί η προσφορά σου στη χώρα μας μέσα από τους θεσμούς, παρασκηνιακά και αθόρυβα όπως ο ίδιος ήσουνα διακριτικός – άξιος και έντιμος. Εσύ ήσουνα ο πιο άξιος ηγέτης που δέχθηκε αυτή η γη, συνάμα με ευλογία και τιμή, ένα πάντρεμα αξιών και ήθους σε συνδυασμό με την προσφορά και την εκτίμηση. Έχαιρες εκτίμησης από τούτους τους ανθρώπους που σήμερα είναι Υπουργοί αλλά και από όλο τον κόσμο, είτε αυτός ανήκει και υπάγεται κομματικά στο Δημοκρατικό Συναγερμό, είτε ανεξάρτητα.
Εμείς επειδή δεν καταγόμαστε ακριβώς από τα κατεχόμενα, όμως ζήσαμε σε περιοχές κατεχόμενες της Αμμοχώστου (Ριζοκάρπασο) και της Κηρύνειας (Πέντε Μίλι) και διαθέταμε και διαθέτουμε σήμερα περιουσίες που είναι κατεχόμενες από τη βάρβαρη τουρκική μπότα, δεν μπορούμε να λησμονήσουμε τη δικιά σου προσφορά και των άλλων ανθρώπων. Όντας μέλη της παρατάξεώς σου, θυμόμαστε τη φυσική παρουσία σου και τη γνωριμία μας μαζί σου. Δηλαδή εξόψεως σε γνωρίζαμε, τόσο κόσμο γνώριζες δεν μπορεί να μας θυμόσουν, μια και η επιβλητική φιγούρα σου διήσχιζε την Ευρώπη και τον Ατλαντικό για να πρεσβεύσει, να διαπραγματευτεί, να ηγηθεί, να δώσει. Μόνο να δώσει και ποτέ να πάρει, αποδείξεις περίτρανες πως ήσουν ήπιος, απλός, έντιμος, καθαρός, ποτέ δεν κέρδισες πέραν από την εκτίμηση και την αγάπη του κόσμου και έξυπνος – οξυδερκέστατος με πάμπολλες γνώσεις και εμπειρίες διαμάντι και χρυσάφι. Όλη η προσφορά σου στην πατρίδα μας, όλες οι ενέργειές σου, όλες οι προσπάθειές σου, τι κι αν δεν ήσουνα στην εξουσία για δέκα χρόνια, τι κι αν περάσαν τρία χρόνια σχεδόν από τότε που αποδήμευσες έχουνε μείνει ριζωμένα στη γλυκειά μας την πατρίδα. Τούτα που λέμε δεν είναι λόγω φόρτισης, μήτε για να σε παινέψουμε ή να σιουμαλίσουμεν όπως λέμεν στην ντοπιολαλιά της πατρίδος μας που πάλευες και πόναγες. Τα λέμε γιατί τα νιώθουμε και τα αισθανόμαστε, μια και ήσουν και θα παραμείνεις ο πατέρας μας, όπως ο κάθε πατέρας που χτίζει προίκα για την κόρη του κι αν εκείνος μεταναστεύσει εν τη Βασιλεία του Ουρανού, η προίκα και η περιουσία παραμένει. Η Ευρώπη που μας έβαλες με δικές σου διεργασίες, τι κι αν επί Παπαδόπουλου έγιναν οι διάφορες υπογραφές από τον ίδιο και το Γιώργο Ιακώβου, εσύ εργάσθηκες αφειδώλευτα και σκληρά με γνώμονα την ανιδιοτέλεια που σε διακατείχε.
Όμως τρία τα περιστατικά που συμβήκανε και σε φέραμε στη μνήμη μας τώρα προσφάτως, και θυμηθήκαμε το ηλεκτρονικό βιβλίο συλλυπητηρίων που το σπίτι που έκτισες και ανάγιωσες με τόσους κόπους και τα πολιτικά παιδιά σου που ακολουθάγανε τη γραμμή που εσύ χάραξες στη σύγχρονη ιστορία της πατρίδος μας, ανοίξανε τις αποφράδες μέρες της μεταναστεύσεώς σου.
Μπορεί να ήσουν πλήρης ημερών, μια και ήδη είχες περάσει τα ενενήντα τέσσερα χρόνια της ηλικίας σου. Δεν έπαυε όμως από το να είσαι ο Πρόεδρος που αγαπούσε ο κόσμος για τα ανέκδοτα, την προσιτότητα, τη ζηβανία, τη σχέση που είχε αναπτύξει με τους απλούς πολίτες του κράτους, δίχως υστεροβουλία αλλά γιατί διέθετε φιλικότητα και αγνότητα στην καρδιά, ηπιότητα και όχι υπεροψία. Αν και θα έπρεπε να ήσουν υπερόπτης ή καλύτερα θα είχες όλα τα δικαιώματα να είσαι λόγω των γνώσεων που διέθετες τον καιρό που οι άλλοι πολιτικοί δεν είχανε ιδέα από πανεπιστημιακές καταρτίσεις και που εσύ αγωνίσθηκες ως Υπερείδης με το μυαλό σου και την επιστήμη σου και γλίτωσες τους Κύπριους τους αγωνιστές με τη νομική επιστήμη και τη γνώση που είχες για τους Ιγγλέζους και τη συμπεριφορά τους, τις θέσεις τους και τη στάση σου προς τους δικούς μας τους αγωνιστές. Φόρο τιμής για εκείνους το ότι άνοιξες το Μέλαθρο Αγωνιστών, που εκεί νοσηλεύονται άνθρωποι που δεν έχουνε απλά τα πιστεύω του ΔΗΣΥ, αλλά και αγωνιστές της αγαπημένης μας πατρίδας σε όλους τους αγώνες – του 55-59, του 63-64, του 74, ακόμα και τέκνα, συζύγοι και αδέλφια των ανθρώπων που χύσανε το αίμα τους και πότισαν τη λευτεριά της χώρας μας με τη θυσία και την αυτοθυσία που ο Γρίβας και εσύ, ήσουνα ο πρώτος ο διδάξαν.
Λεβέντη μας! Όπως σε αποκάλαγε η πολυαγαπημένη μας σύζυγος, μητέρα και γιαγιά Λουκία Στέλιου Σωκράτους, που για την καταγωγή της κατοικήσαμε στη Βόρεια τη μεριά της γλυκύτατης χώρας μας, και εκεί μας βρήκε η εισβολή τη μαύρη καλοκαιριά του ’74. Όλοι μας σε θυμόμαστε διότι αντικρίζουμε κατάματα και επί καθημερινής βάσεως τις σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε τούδα τα κτήρια και τα ιδρύματα που ανήκουν στη Δημοκρατία μας. Πηγαίνουμε και χρησιμοποιούμε υπηρεσίες και βλέπουμε το πουλί της Κύπρου από τα διάφορα κτήρια και θυμόμαστε εσένα που για δέκα χρόνια – τα νοσταλγικότατα εκείνα χρόνια που αγωνίστηκες και πολέμαγες – συν τα άλλα που με το μυαλό σου ιστορικά ηγήθηκες στην απαυρωμένη τότε κατάσταση της πατρίδας μας ως Πρόεδρος της Βουλής, που διατελούσες / εκτελούσες καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας την τότε εποχή που έγινε το μεγάλο κακό της πατρίδας μας, το μεγαλύτερο έγκλημα της Ευρώπης – μια πληγή που ακόμη αιμορραγεί κι ακόμα δεν μπορεί να κλείσει, τι κι αν περάσανε πάνω από τέσσερις δεκαετίες από τότε που εγίνη η μεγίστη τραγωδία.
Χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες του Μελάθρου Αγωνιστών ΕΟΚΑ, γιατί ξέρουμε πως όταν εσύ αφήνεις τη σφραγίδα σου σε ένα χώρο – όλα είναι αλάνθαστα στον εν λόγω χώρο, και όλες οι υπηρεσίες είναι πέραν από εξαιρετικές και ο κόσμος μεριμνά και φροντίζει όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως κομματικής ταυτότητος και πεποιθήσεων όταν πηγαίνει για να ζητήσει νοσηλεία και φροντίδα, όπως και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Οι μέρες μας, δύσκολες με την οικονομική κρίση και τα προβλήματα που υφίστανται στα νοσηλευτικά ιδρύματα, με την υγεία το υπέρτατο και το πιο ευαίσθητο αγαθό επιλέγομε τα καλύτερα για νοσηλεία και περίθαλψη ιδρύματα. Πόσο μάλλον ένα άριστο ίδρυμα, όπως αυτό που εσύ ίδρυσες με σκοπό να βοηθήσεις τους πάντες στη χώρα σου πολίτες και που απότεινες τοιουτοτρόπως τιμή και δόξα στον Αγώνα που ήταν αγνότατος και εθνικοαπελευθερωτικός, με ιδανικά γνήσια και δίχως κόμματα, παρατάξεις, συμμορίες, πολιτικές πεποιθήσεις, ιδιοτέλεια και πιστεύω αγωνίσθηκε για να αποτινάξει το βρετανικό ζυγό από την πατρίδα μας και να την καταστήσει μια λεύτερη Δημοκρατία και να δώσει βήμα σε πολλούς, άξιους και μη, να αγωνιστούν, να προσφέρουν, να κερδίσουν, να δώσουν, να πάρουν μέσω των αξιωμάτων που αν δε γινότανε αυτός ο αγώνας, δε θα μπορούσαμε να είχαμε Βουλή και κυβέρνηση. Εσύ δε λησμόνησες αυτούς τους ανθρώπους – αντίθετα – ίδρυσες ένα ίδρυμα, ένα μέλαθρο, μια μονάδα φροντίδας και νοσηλείας για αυτούς τους ανθρώπους που πέθαιναν αβοήθητοι στα σπίτια τους για να λάβουνε τη βασική φροντίδα και περίθαλψη και να βιώσουν αξιοπρεπώς το υπόλοιπο της ζωής των.
Εμείς που έχουμε συγγενείς αγνοουμένους και που πήγαμε σε εκδηλώσεις που διοργανώνονταν στο Προεδρικό και τότε που ήσουνα Πρόεδρος, σε θυμηθήκαμε ξανά. Ακόμη ένας πυλώνας που μας ξύπνησε τη μνήμη σου, που παρέμεινε ανεξίτηλη, διότι τότε που προήδρευες ήταν που έδωσες έναυσμα να γίνουνε οι εκταφές των λειψάνων των αγνοουμένων στα στρατιωτικά κοιμητήρια και να δοθούν επιτέλους απαντήσεις στα μαρτύρια των συγγενών που με καρτερία και πόνο περίμεναν να μάθουνε για το δικό τους τι απέγινε, και ανησυχούσαν, γονιοί γέροι φεύκαν από τη ζωή δίχως να μάθουνε για το παιδί τους, ο πόνος τους έστω και λυγισμένος, έστω και με αρνητικά αποτελέσματα και σε «κασιούες» που τους φέραν το λεβέντη τους, τουλάχιστον το θάψανε, ευλαβικά τ’ ανάβουν το κανδήλι, του κάνουν τα μνημόσυνα, τα τρισάγια κ.ά. Όλα ξεκινήσαν το ’99, που εσύ προήδρευες και εσύ πήρες αυτήν την απόφαση – ακόμη μιαν αλάνθαστη απόφαση που διοίκησες και πήρες με τη σύνεση και την εξυπνότητα που σε χαρακτήριζε από τότε, και δεν μπορούμε να το βγάλουμε από το μυαλό μας (το έργο σου) γιατί εμείς ως συγγενείς αγνοουμένων νιώσαμε και κερδίσαμε ΚΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ ΣΟΥ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Μπράβο στο Φώτη Φωτίου για το έργο που παράγει υπό την ιδιότητά του ως Επίτροπος Προεδρίας και Ανθρωπιστικών Θεμάτων, μια θέση που διέθετε και παρελθοντικά και η μονάκριβη θυγατέρα σου Καίτη, και που προσέφερε και εκείνη. Μετεμψύχωσή σου, και μετενσάρκωση του έργου σου, τραγικότατη ειρωνεία να αναλάβει αυτήν τη θέση – μια θέση της οποίας το έργο και τις ενέργειες έδωσε αφετηρία ο πατέρας της, να ξεκινήσει δηλαδή η εκταφή και η αναζήτηση αλήθειας για τους ηρωικούς μας αγνοουμένους. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε τόσο για τους αγνοουμένους, κατοπινός Πρόεδρος, ίσως επειδή εσύ έκανες το ανθρωπίνως δυνατόν και για αυτό να φαίνεται πολύ λιγότερο το έργο των διαδόχων σου. Δύσκολο να σε συγκρίνουμε μαζί με τον όποιον άλλον πολιτικό, επειδή είσαι μεγάλον προσδόκιμο. Συγχαρητήρια όμως και στο Φώτη Φωτίου και στην ακριβή σου θυγατέρα που συνεχίζουνε το έργο σου, έχουνε τις πατούσες σου και πάνω τους βαδίζουνε και σχηματίζουνε τα χνάρια τους – στη σκια σου, γιατί ήσουν τόσο σοβαρός και άξιος πολιτικός, ήσουν ένας υπέροχος άνθρωπος.
Πηγαίνουμε συχνότατα σε εκδηλώσεις του Δημοκρατικού Συναγερμού ως μέλη και επειδή η Μαρία ήτανε συμμαθήτρια του Τάσου Μητσόπουλου στα πρώτα χρόνια που ήρθαμε στην Επαρχία Λάρνακας, μετά την τραγωδία του ’74 και ο ίδιος ο Τάσος Μητσόπουλος βοήθησε την πολυαγαπημένη μας σύζυγο, μητέρα και γιαγιά για την περίθαλψή της όταν ήταν παράλυτη (ανάπηρη) ακόμη κι αν κοινοβουλευτικά δε μετείχε στην αρμόδια επιτροπή (την επιτροπή υγείας). Πήγαμε σε δύο εκδηλώσεις που γίνανε πρόσφατα, η μια ανήμερα των γενεθλίων του που διοργανώθηκε από το Δήμο Αθηαίνου για μετονομασία δρόμου στο όνομά του και μια που έγινε στην Άλασσα Λεμεσού για ένα πάρκο που πήρε τ’ όνομά του.
Χρησιμοποιούμε τα ευρώ, και με την καθημερινή τη χρήση τους νιώθουμε την αύρα σου γιατί εσύ ήσουνα που μας ένταξες στην Ευρωπαϊκή Ένωση επομένως νιώθουμε το φλοίσβο της ψυχής σου γιατί με τους αγώνες τους δικούς σου – είναι που πιάνουμε στα χέρια μας την ένωση την ίδια σε νομισματική μορφή.
Πήγαμε πρόσφατα σε μια κηδεία αγνοουμένου και σε θυμηθήκαμε, ενός χωριανού μας που το θάψαν στα Λατσιά, στον Άγιο Ελευθέριο την προσφυγική εκκλησιά και αποφασίσαμε να πάμε όταν ξαναείχαμε κηδεία στη Λευκωσία και επισκεφτήκαμε το κοιμητήρι για ενταφιακούς σκοπούς (το Ελληνικόν Κοιμητήριον Κωνσταντίνου και Ελένης) όπου αναπαύεσαι μαζί με την αγαπημένη σου Λίλα, τους γονείς, τα αδέλφια και τη νύφη σου – να σ’ αφήκουμε νεκρολούλουδα.
Με καμάρι βλέπουμε το Κυπριακό Πρόβλημα να οδεύει σε λύση και σε ένα σημείο κομβικό με τις διαπραγματεύσεις από το μαθητή σου, το Νίκο Αναστασιάδη, και τον Ιωάννη Κασουλίδη τον Υπουργό σου. Ο Ιωάννης Κασουλίδης ήτανε Υπουργός Εξωτερικών επί δικής σου διακυβερνήσεως και υπό τις δικές σου ενέργειες και προσπάθειες ενέταξε την Κύπρο μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια και κατείχε συνταγματικά την αρμόδια θέση, υπό την ιδιότητά του ως Υπουργός των Εξωτερικών και ταυτόχρονα επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδος. Αν υπάρξει λύση του Κυπριακού Προβλήματος στο όποιο σημείο, έχομε τυφλή εμπιστοσύνη στο Νίκο Αναστασιάδη που είναι Πρόεδρος της Λύσης και φέτος θα έχουμε κάποιαν λύση, ο Αναστασιάδης ήτανε μαθητής σου και διάδοχός σου και στην ταινία του ΔΗΣΥ, βλέπουμε που εσύ λες, ο επόμενος Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού Νίκος Αναστασιάδης το ’97.
Ακόμη κι αν λυθεί το Κυπριακό, η απουσία σου η φυσική δεν έχει σημασία, γιατί εσύ επί διακυβερνήσεώς σου έθεσες γερότατες βάσεις και όχι μόνο αυτό τα μαθήματα που παρέδωσες στο Νίκο Αναστασιάδη, Γιαννάκη Κασουλίδη, και πλειάδα μελών του Εθνικού Συμβουλίου που μετέχουνε και με τις συνεδριάσεις τους περιέχουνε λύση του Εθνικού Προβλήματος. Η λύση, αν επέλθει, μέσα στο 2016 – όποτε κι αν επέλθει θα είναι βασισμένη στη δική σου διαθήκη, και δίχως αμφιβολία καμιά θα είναι ακόμα μια ανάσα ζωής από το έργο και τις ιερότατες παρακαταθήκες σου.
Κάθε φορά που πίνουμε ζηβανία σε θυμόμαστε, κάθε πινιά λέμε στην υγειά του Προέδρου μας.
Ο Θεός αναπαύσει σε Πρόεδρέ μας.
Αιωνία σου η μνήμη.
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ-ΤΡΥΜΥΘΙΩΤΗ & ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ ΤΡΥΜΥΘΙΩΤΗΣ
ΜΑΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ-ΑΧΙΛΛΕΩΣ & ΧΡΥΣΤΟΣΤΟΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΩΣ
ΧΑΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ – ΑΡΔΑΝΙΤΟΥ & ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΡΔΑΝΙΤΗΣ
Η ταινία του Δημοκρατικού Συναγερμού στην οποία παρουσία του Προέδρου Κληρίδη ο Πρόεδρος Αναστασιάδη ανακηρύσσετε ηγέτης του κόμματος, στις 8 Ιουνίου 1997.
Ο καλύτερος μαθητής σου Γλαύκο είναι ο Νίκος Τορναρίτης. Είναι με διαφορά πολύ πιο επιτυχημένος, γνωρίζει τα πάντα, και είναι άριστα κατατοπισμένος. Ξέρει να αφοσιωθεί στην πολιτική με τον απαιτούμενο επαγγελματισμό και οι ιδέες του δεν είναι ακραίες αλλά κεντρώες. Λάθος να θεωρείται ο Δημοκρατικός Συναγερμός ως ένα κόμμα «φασιστών» από τη στιγμή που υπάρχουν τόσο αντικειμενικές ιδέες. Ο Νίκος Τορναρίτης με τόσες γνώσεις και εμπειρίες αφοσιώθηκε στο Δημοκρατικό Συναγερμό. Στέρησε τη νομική επιστήμη από ένα μεγαλοδικηγόρο γεμάτο γνώσεις και απόψεις, και άριστη μαεστρία. Εμείς, τα μέλη του Δημοκρατικού Συναγερμού βλέπουμε κι ακούμε το Νίκο Τορναρίτη με τις παρεμβάσεις του, τις θέσεις του, την κίνησή του, τις ενέργειές του. Παράδειγμα και υπόδειγμα προς μίμηση προς όλους. Ορθός οικογενειάρχης, με κατάλληλες προθέσεις και πάντοτε να σεβαστεί και να ακούσει την άλλη άποψη, με τεκμηριωμένα στοιχεία να αποδείξει τα όσα διαφεντεύει. Πάντοτε πιστός σε όλες τις επάλξεις, να θυσιαστεί για την πατρίδα. Κοντά στους απόρους μαθητές, πνεύμονας της παιδείας, πνεύμονας της οικονομίας και κοντά στους νέους. Στην Ελλάδα, της οποίας της ιδέες ασπάζεται και χρησιμοποιεί ευλαβικότατα να προσδίδει το απαραίτητο κύρος μέσα από το έργο του. Με την απαραίτητη εμπιστευτικότητα και την ικανή προσπάθεια, να εργάζεται αφειδώλευτα και σκληρά για το καλό του τόπου. Υπό την ιδιότητα του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου να κινεί τα νήματα με αξιοπρέπεια, οργανωτικότητα και πειθαρχία του μεγαλύτερου εν τη Βουλή κόμματος. Ενός κόμματος, μιας παράταξης που εσύ ήσουν ο εμπνευστής και που στέγασες με αρχές και αξίες της Ελλάδας, του κράτους, του έθνους, της θρησκείας, της αξιοπρέπειας. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την επαγγελματική «κατανάλωση» του εαυτού του σε θέματα που αφορούν την πολιτική. Εκπαιδευμένος στα καλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Γης, όπως το Χάρβαρντ, μελετημένος πάντοτε και ετοιμόλογος, ωσάν να διαβάζει από βιβλίο κείμενα, να ανακοινώνει και να απαντά σε θέματα και θέσεις με τα πιο κατάλληλα επιχειρήματα. Αποδεκτός πάντοτε από όλες τις παρατάξεις για το ότι δε διαθέτει ακρότητα. Στα ίχνη τα δικά σου, και πάντοτε να τιμήσει την ιερά σου μνήμη: «η κληριδική κληρονομιά» τονίζει με τη γλαφυρότητα που τον διακατέχει. Η παιδεία και ο πολιτισμός μας είδε πολλά καλά κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής θέσεώς του, που με την προεδρία της αρμοδίας επιτροπής του κοινοβουλίου έδωσε φόντα και φωνές σε πολλούς: εκπαιδευτικούς, μαθητές, φοιτητές. Ιδιωτικοποίησε πανεπιστήμια που είτο κολλέγια, και έδωκε σε νέους και οικογένειες την ελπίδα να σπουδάξουν το παιδί τους στον τόπο τους. Ελπίδα, αυτό έδινε πάντοτε γιατί παρευρισκότανε σε πολλές εκδηλώσεις και αποδείκνυε πόσο ενδιαφερότανε για τη χώρα μας. Θέματα εξωτερικής πολιτικής – ο άριστος των αρίστων – μια και τα μελέτησε εμπράκτως υπό την ιδιότητά του ως Επίτιμος Πρόξενος της Δημοκρατίας της Κένυας. Σαν εσένα, ποτέ δεν πήρε από την πολιτική, παρά μόνο έδωσε – έδωσε την επιστήμη του και έκλεισε το δικηγορικό του γραφείο. Δεν τον έγνοιαξε ποτέ, να πιστώσει ψήφους και να έχει πολιτικό κόστος. Ήταν και είναι ένας μεγάλος πολιτικός που τίμησε και τιμάει τη μνήμη σου καθημερινά με τις συμπεριφορές του. Μαθήτευσε κοντά σου, μαθήτευσε στον Αναστασιάδη το μεγάλο ηγέτη, αλλά στο Κοινοβούλιο κανείς, δε φτάνει στις γνώσεις του και στην άποψή του. Διαθέτει την προεδρία της σοβαρότατης επιτροπής της Βουλής για το σκάνδαλο των Κυπριακών Αερογραμμών. Άνθρωπος αντικειμενικός, φιλικός προς τους νέους, χρήζει άριστης εκτίμησης για το χαρακτήρα του και την απλότητά του μέσα σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Σε τομείς παιδείας κανείς δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του γιατί είχε την πιο έντονη και εκτεταμένη πολιτική επιμόρφωση, νομική χροιά και γνώση – τριβή με την κοινοβουλευτική υφή και πολιτική άποψη της θέσεις «παιδεία» μια και για χρόνια, δεκαετία σχεδόν, είχε την Προεδρία. Από οικογένεια παλιά, με τον Κρίτων Τορναρίτη παππού του, τον άνθρωπο που θέσπισε το σύνταγμα του κράτους. Μεγάλε Γλαύκο, άξιε ηγέτη, τιμή της παράταξης να ‘χει άνθρωπο σαν το Νίκο Τορναρίτη ως Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπό της.
Εγώ Γλαύκο μου, που είμαι μέλος του ΔΗΣΥ Λευκωσίας, μια και εσύ ήσουν, είσαι και θα ‘σαι ακόμη κι αν κατέληξες στα 94 σου στους Ουρανούς, ο καλύτερος Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο εμπνευστής – ο δάσκαλος που κοντά σου μαθητεύσανε πολλοί. Για τούτο σου λέω, πως είχες έναν άριστο μαθητή, όπως είχες πολλούς που δεν ήτανε καλοί, έπρεπε στο δάσκαλο να του πούμε τα συγχαρίκια μιας γιατί του αξίζουνε για το πόσο καλά δίδαξε και πόσο άξια και με γνώση δασκάλεψε γερά το μαθητή του για να μας αντιπροσωπεύει σε θέματα θεσμών και νομοθετικά τούτο το άξιο μαθητούδι σου. Την ομοσπονδία θέλει να εμπλέξει σε θέματα που αφοράνε την εκπαίδευση, την οριζόντια ψηφοφορία για να μην υπάρχει διχασμός από τη στιγμή που εμείς ως κράτος μια μικρή πατρίς-χώρα που ‘μαστε και διαπληκτιζόμαστε. Το διχασμό που εσύ μίσαγες και πάσκιζες να τον πατάξεις, τα λόγια τα δικά σου μεταφρασμένα τα βλέπουμε σε ιδέες να βγαίνουν απ’ το δικό του το στόμα.
Αιωνία σου η μνήμη Γλαύκο μας, τι κι αν περάσαν χρόνια που τότε που τζοιμήθηκες στα σπλάχνα της πατρίς, τα μαθήματά σου και οι μαθητές σου σε μνημονεύουνε και θα σε μνημονεύουνε για πάντοτε, νυν και αεί, και τα αποτελέσματά σου θα τα βλέπεις και θα τα καμαρώνεις απ ‘του Ουρανού το στερέωμα με τους μαθητές σου να διαπρέπουν και την πατρίδα σου να βρίσκει λύσεις σε προβλήματα όπως το Εθνικό, όπως τούτο που πράττει τώρα ο Αναστασιάδης, και θα δούμε σιγά-σιγά μια λεύτερην πατρίδαν, και λίαν συντόμως Προεδράρα μου θα σε μνημονεύσουμε, εγώ η ίδια να κάμω κόλυβα και να σε μνημονέψω στα κατεχόμενα. Τι κι αν δεν είμαι πρόσφυγας, σε κατεχόμενη σημερινά εκκλησιά, θα πάω να σε μνημονέψω.
Ευκαριστούμεν σε Γλαύκο για τα όσα μας επρόσφερες, για την Ευρώπη που μας έβαλες, για τους μαθητές που μας άφηκες ως κληρονομιά στη Βουλή – το ανώτατο θεσμικό όργανο, νομοθετικό σώμα, αντιπροσωπεύουνται εκεί οι απόψεις σου από τους μαθητάδες σου και οι γνώσεις οι δικές σου σε άλλα σώματα έχουνε φωνή και εφαρμόζουνται σε μορφές που είναι χρειαζούμενες για την πατρίδα σου.
Ο Θεός ας σε μακαρίζει. Εγώ πάντα σε μακαρίζω – θωρείς τι κι αν συμπληρώθηκε διετία απ’ το θάνατό σου, δε σε βγάζω από το μυαλό μου, κι βλέποντας το μαθητή σου ν’ αριστεύει ένιωσα αδήριτα την ανάγκη να σ’ επαινέσω για τα όσα του μεταλαμπάδεψες και τα όσα πράττει άριστα και αλάνθαστα στο κράτος μας.
Ένας τεράστιος ηγέτης του κυπριακού Ελληνισμού, που έζησε στο πετσί του όλους τους αγώνες αυτού του τόπου, πάλεψε με όλους για το καλό των Κύπριων.
Αιωνια σου η μνήμη.
Μεγαλος ηγετης, που ηταν πρωταγωνιστης σε ολη τη νεοτερη ιστορια αυτου του τοπου ! ! !
Τι συγκίνηση! Δόξα και τιμή στο Γλαύκο Κληρίδη!
Σε ευχαριστούμε για όλα ΜΕΓΑΛΕ ΙΣΤΟΡΙΚΕ ΗΓΕΤΗ….
Ήσουν αγνός, απλός και προσιτός για αυτό σε έκλαψε ο κόσμος κι ας ήσουν 94 ετών. Λόγω της συμπεριφοράς σου ο κόσμος συνεχίζει να λυπάται για σένα και να σε πεθυμά, αδιάσειστη απόδειξη τα μηνύματα που αγγίζουν τις 10875 ακόμα και δύο και πλέον χρόνια μετά την αποδήμευσή σου.
Ο Θεός μακαρίσει σε…
Ακόμα και μετά από τόσο καιρό ο κόσμος συνεχίζει να σου αφήνει μηνύματα. Σπουδαίος Ηγέτη μας! Αυτό ήσουν. Ιστορία της Κύπρου, σύγχρονη – μοντέρνα και καθωσπρεπική!
Αιωνία σου η μνήμη….
Αξίζει να αναφέρω ότι αύριο αναχωρώ από το αεροδρόμιό σου για Heathrow. Αυτό κι αν είναι απόδοση μνήμης και τιμής!
Δε θα σε ξεχάσω ΠΟΤΕ. Ήμουν τυχερή και ήταν πραγματικά μεγάλη τιμή που σε γνώρισα.
Δεν μπορώ να εκφράσω την υπερηφάνεια μου κ. Πρόεδρε. Προσγειώθηκα σήμερα στο Αεροδρόμιο που έφερε τ’ όνομά σου. Όμοιαν περηφάνεια δεν ένιωσα ουδέποτε ξανά στη ζωή μου.
Έπρεπε να ονομασθεί με τ’ όνομά σου το Αεροδρόμιο, διότι ήσουν σπουδαίος και μεγάλος ως Ηγέτης κ. Πρόεδρε. Δεν ήσουν απλά ένας τυχαίος, ήσουν ο πιο τίμιος Ηγέτης.
Αιωνία σου η μνήμη Γλαύκο. Άρμοζε να ονομασθεί τ’ αεροδρόμιο με τ’ όνομά σου, μια και έμενες κοντά στ’ Αεροδρόμιο τα τελευταία χρόνια της ζωής σου, μια και τον Τάσσο Παπαδόπουλο τον τιμήσανε πολλάκις δίδοντας τ’ όνομά του σε πολλούς χώρους (στάδια, λεωφορόρους, αίθουσες διαλέξεων). Εκτός αυτού, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου συμμετείχες ως αεροπόρος και πιάστηκες και αιχμάλωτος όχι μόνον – λόγω της συμμετοχής σου στην αεροπορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Καλύτερο τρόπο να σε τιμήσουν δεν υπήρχε, διότι στο Παρίσι, το Ισραήλ, την Αθήνα, τα ονόματα των πολιτικών φέρουν οι διεθνείς αερολιμένες αυτών των πόλεων.
Ούτε κομματικό είναι, ούτε τίποτα. Διότι σύνδεση με εσένα ως Πρόεδρο έχουμε και τ’ όνομά σου επικρατεί στα μυαλά όσων θα έρθουν στην Κύπρου – γνωριζόμενοι το πού θα προσγειωθούν. Αυτό έγινε σε εμένα, που ήρθα από το Άμστερνταμ. Η Ολλανδέζα κυρία που συνταξιδεύαμε σε διπλανές θέσεις από το Σίχπολ Αεροδρόμιο των Κάτω Χωρών θα ερχόμασταν στο Διεθνή Αεροδρόμιο Γλαύκος Κληρίδης. Περηφάνεια σμιγμένη με τη θετική αύρα που επικρατεί και με την τιμή όταν έρχεται στο μυαλό μας τ’ όνομά σου και ταυτόχρονα η έντιμη και ηγετική προσωπικότητα / μορφή σου.
Ας αναπαύεσαι εν ειρήνη χιλιολατρεμένε Πρόεδρε…
Στον Αγρό σε μνημονέψαμε χθες αγαπημένε μας Πρόεδρε. Έπρεπε να το πράξουμε γιατί εσύ καταγόσουνα από τον Αγρό. Όχι μόνο, αλλά θυμάμαι που σε μνημονέψανε και όταν έφυγες από τη ζωή πριν δυο χρόνια αλλά και τότε που κατέπεσε το αεροπλάνο σου στο Αμβούργο, σε μνημονέψανε και τότε γιατί δεν υπήρχανε κινητά και άλλες επικοινωνίες και οι συγγενείς σου σε έκλαψαν ως νεκρό. Έπρεπε να ξαναγίνει μνημόσυνο για σένα, από μας που σε γνωρίζαμε στον Αγρό επειδή ήταν η καταγωγή σου από εδώ και όπως είπε και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εσύ δεν αποποιήσουν τη μη αστική καταγωγή σου και επιδείκνυες την αγάπη σου για τη λαϊκή τέχνη και χαμογέλαγες στο άκουσμα του χαρακτηρισμού σου ως Πίτσιλλος στη Λευκωσία πριν εβδομήντα και χρόνια, που οι κάτοικοι των αστικών περιοχών ήταν λίγοι και ήταν λογικό να ήταν σνομπ και να έπαιζαν τους δήθεν, επειδή πολλοί απ’ αυτούς μένανε στην επαρχία.
Εμείς νιώθουμε μεγάλη τιμή διότι έδωσες το παρόν σου και ως Πρόεδρος αλλά και πριν και μετά σε εκδηλώσεις της κοινότητας, και μάλιστα εγκαινίασες και το Κέντρο Νεότητας Αγρού όντας Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έχουμε μεγάλη εκτίμηση για σένα, διότι γνωρίζουμε ανθρώπους που δεν πέτυχαν τίποτα και το παίζουνε άνθρωποι της πόλης και αποποιούνται τις καταγωγές τους, ενώ εσύ όχι μόνο δεν την αποποιήθηκες κατακτώντας τα αξιώματα που κατάκτησες αλλά τη διατυμπάνιζες. Ακόμα εσύ δεν ήσουν γέννημα του Αγρού, ήταν η καταγωγή σου, κι εμείς νιώθουμε υπερήφανοι που ενώ άλλοι που μεγαλώσανε και οι γονείς τους ζουν εδώ πετάξανε τον Αγρό και τις ρίζες τους, εσύ που απλώς καταγόσουν από εδώ, διατυμπάνιζες το χωριό σου και το παίνευες, το γνοιαζόσουν και το επισκεπτόσουν – ενδιαφέροσουν για τον Αγρό επειδή ήσουν σπουδαίος και οι σπουδαίοι τιμάνε τις ρίζες τους, επειδή δεν έχουνε κόμπλεξ κατωτερότητας. Εσύ με τόσα που έπραξες, παρέμεινες πράος και δεν είχες κόμπλεξ αν και δικαιόσουν να είσαι υπερήφανος έμεινες απλός, σεμνός και ταπεινός μέχρι το τέλος και αυτό έγινε μάθημα για μας ότι αυτοί που είναι φαντασμένοι και σνομπ, είναι αυτοί που είναι μηδενικά και δεν είναι χορτασμένοι ή καλύτερα χρειάζονται αυτόν το σνομπισμό γιατί είναι δήθεν και προσπαθούν να παίξουν τους τιστενγκέ, επειδή νιώθουν υποτιμητικά για την καταγωγή τους. Τον εαυτό τους θέλουν να ξεγελάσουν και όχι τους γύρω τους, σαν τη Μαντάμ Σουσού ένα πράμα. Εσύ Πρόεδρέ μας, ήσουν και θα παραμείνεις άστρο λαμπρό για την πατρίδα μας. Θυμάμαι τα Χριστούγεννα του 2013 που σε μνημονέψαμε ξανά στον ενοριακό ναό της κοινότητας, που επισκέφθηκες το Πάσχα του 1998, το θυμάμαι ωσάν εχθές, που ήρθες στο πανηγύρι στο προαύλιο της εκκλησιάς τη Δευτέρα του Πάσχα, μας είπες τ’ ανέκδοτά σου, παρακολούθησες τα παιγνίδια που διαδραματίζονταν εκεί και τσούγκρισες τ’ αυγό σου πίνοντας ζηβανία και τρώγωντας σούβλα ως ένας απλός χωρικός και όχι ως ένας επανεκλεγέντας Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τότε νιώσαμε όλοι μικροί μπροστά στην παρουσία σου. Το τονίζω αυτό γιατί εμείς οι χωριάτες οι απλοί, βλέπουμε το σνομπισμό από ανθρώπους της πόλης, που στην κυριολεξία είναι χωριάτες και παίζουνε τους πολίτες επειδή κατέβηκαν στις πόλεις.
Σαν Πίτσιλλο λοιπόν, όπως ο ίδιος αποκαλούσες τον εαυτό σου πολλάκις, και ενώπιών μας αλλά και ενωπίων των δεικτών της τηλεοράσεως – σε μνημονέψαμε στην εκκλησία του Αγρού, όπως σου έπρεπε.
Αιωνία σου η μνήμη. Όπως γνωρίζεις ο Αγρός ανήκει στην επαρχία Λεμεσού, αν και πολλοί μετοικούν στη Λευκωσία. Έδωσα το όνομά σου να μνημονευθεί στην αδελφή μου Ειρήνη Νικολάου που διαμένει στη Λεμεσό, στην ενορία του Αγίου Μηνά στο χωριό Άγιος Αθανάσιος και όπως μου είπε επειδή είχε το μνημόσυνο της κουνιάδας της έκανε τρισάγιο στον τάφο της που έκλεισαν τα εννιαμήνια, μνημόνεψε μαζί με τους ταφέντες τ’ όνομά σου πάνω απ’ τον τάφο, στο μικρό κοιμητήριο που ήταν του χωριού του Αγίου Αθανασίου, πριν γίνει σε Δήμο επειδή ο γαμβρός μου κατάγεται απ’ το χωριό του Αγίου Αθανασίου.
Πράξαμε λοιπόν το μνημόσυνό σου όπως έπρεπε. Στην Πάφο ακόμη τηλεφώνησα στο μοναστήρι της Χρυσορογιατίσσης, επειδή πάντοτε πάω μια φορά το χρόνο, και στο Στατό – Άγιο Φώτιο στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που είναι τόσο όμορφη – κι έδωσα και στα πρόσωπα που απαντούσαν τα τηλέφωνα τ’ όνομά σου να μνημονευθεί μαζί μ’ αυτά των συγγενών μας. Στην Αγία Πρόθεση όμως, όταν θα κάνουν λειτουργία όχι επίσημο μνημόσυνο επειδή δεν πληρώσαμε και δε θα παρεβρεθούμε, ούτε θα κάνουμε τα ψωμιά και τα κόλυβα όπως κάνουμε σε κανονικά μνημόσυνα. Επειδή όμως μας αρέσουν το μοναστήρι της Χρυσορογιατίσσης αλλά και ο Ιερός Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και εκεί βαφτίσαμε τα παιδιά μας αν και δεν καταγόμεθα απ’ εκεί, – το γιο μας στο μοναστήρι και την κόρη μας στην εκκλησία – τηλεφωνούμε και δίδουμε τα ονόματα για παρακλήσεις και για να μνημονευθούν, δεν ξέρουμε πότε τα κάνουνε γιατί δε γνωρίζουμε πότε λειτουργούνε στο Στατό λόγω του ότι είναι ακατοίκητο σχεδόν το χωριό, και στο μοναστήρι δε γνωρίζουμε σε ποιαν απ’ όλες τις λειτουργίες τα διαβάζουνε, όμως δώσαμε και το δικό σου όνομα γιατί σ’ αγαπούσαμε. Ελπίζουμε πως διαβάστηκε και ένιωσε η ψυχή σου την ευφορία που σ’ άρμοζε. Οπωσδήποτε θα την ένιωσε σε ολάκερην την Κύπρο, με τα μνημόσυνα και τα λόγια της θυγατέρας σου τα συγκλονιστικά που εξήρε το μεγαλείο σου, ότι έθαψες με μουσουλμανικές τιμές έναν συγκρατούμενό σου Μουσουλμάνο στη Γερμανία.
Οι σπουδαίοι άνθρωποι φαίνονται από νωρίς. Κι εσύ ήσουν σπουδαίος. Και θα παραμείνεις σπουδαίος. Να μας αξιώσει ο Θεός να πάμε στον τάφο σου, που δεν τα καταφέραμε εδώ και δυο χρόνια και να δούμε στο Επισκοπειό και στη Λευκωσία τα κειμήλιά σου τα ιστορικά.
Ιωάννα Παπαθεοδοσίου και οικογένεια
Ο Θεός μακαρίσει σε, Γλαύκο. Ας αναπαύεσαι εν ειρήνη…. Rest In Peace.
Τελέσθηκε σήμερα το δεύτερο ετήσιο μνημόσυνο του πατριαρχών μας Γλαύκου Κληρίδη στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου στο Επισκοπειό παρουσία του Νίκου Αναστασιάδη διαδόχου και μαθητή του, τόσο στο θώκο του Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού όσο και του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά επίσης και ως πολιτικό παιδί του αγαπημένου μας Γλαύκου.
Γεμάτος με μηνύματα ο λογος του Αβερωφ Νεοφυτου .
Διαθήκη που μας άφησε: η ανιδιοτέλεια, η οξυδέρκεια, το ήθος, η εντιμότητα και η ηπιότητά του.
Η επανένωση της πατρίδας μας θα είναι το καλύτερο μνημόσυνό για την ψυχή του που ‘φυγε σήμερα, τη μέρα που ανακηρύχθηκε το ψευδοκράτος. Τυχαίο, αποκλείται….
Όσοι ήταν κοινωνοί των γνώσεών σας, των εμπειριών σας και της παιδείας σας, όσοι μορφώθηκαν και ακολούθησαν της περγαμηνές σας αν τις υιοθετήσουν σε ηγετικές και διοικητικές θέσεις θα μπορέσει η πατρίδα μας να βγει από δυσχέρειες και εμπόδια. Ποτέ δε θα λησμονήσω τις συνεντεύξεις σας, ακόμη και στην ηλικία των 94 ετών λίγους μόνο μήνες πριν φύγετε. Ας αναπαύεστε εν ειρήνη. Εγώ ποτέ δε θα σας ξεχάσω, αλλά πιστεύω πως κανένας σε αυτήν τη γη δεν πρόκειται να σας λησμονήσει – γιατί δεν ήταν απλά τιμή να σας γνωρίζουμε ήταν δέος. Οι παρεμβάσεις σας θα χρησιμοποιηθούν από το Δημοκρατικό Συναγερμό ως ιερές παρακαταθήκες και ευαγγέλια και θα εφαρμοσθούνε. Διότι ήσασταν σαν πατέρας όχι μόνο της δεξιάς παράταξης αλλά της ιδίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, και ο Δημοκρατικός Συναγερμός αλλά και η ίδια η πατρίδα με τα εμβλήματα, τα σύμβολα και τα ιερά της σκεύη σας δοξάζει. Ο Ταλάτ, έμεινε στον εγκέφαλό μου, που τον είδα να εισέρχεται στην εκκλησία και να στέκεται προσοχή στον Εθνικό Ύμνο, σε εκκλησιά χριστιανική. ΠΟΤΕ δεν ξανάγινε κάτι τέτοιο. Η Ευρώπη και η Κύπρος γίναν ένα λόγω των δικών σας διαπραγματεύσεων. Χειριζόσασταν τόσο καλά το λόγο, ήσασταν ένας τέλειος άνθρωπος. Και εγώ ως απόφοιτος αγγλικής φιλολογίας όταν σας άκουσα να ομιλείτε αγγλικά, κατακεραυνώθηκα διότι μιλούσατε με βρετανικό αξάν, σαν να ήσασταν Λονδρέζος. Σας κατηγορήσαν εσάς, σας είπαν μπανταζάκη του Ντεκτάς, και εσείς πτοέ δεν αντιδράσατε, σας είπαν ακόμη και νεκρό ότι δώσατε στέγη και φωνή στους πραξικοπηματίες. Ποιος; Εσείς που ηγηθήκατε του κράτους στις πανδύσκολες ώρες που ήτανε χάος και που πολεμήσατε με νύχια και με δόντια το φασισμό και το ναζισμό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο για τον όποιον κεκοιμημένο από τα μνημόσυνα και τα τρισάγιά του. Σας έβαλα κάποιες εικόνες Αγίων στο τελευταίο σας σπίτι, τις δύο τελευταίες φορές που πήγα. Ο Παράδεισος είναι τυχερός που σας έχει μέλος του. Όμως, ποιο τυχερή είναι η Κύπρος που σας είχε για Πρόεδρό της – όλοι μας κι εμείς που σε ψηφίζαμε και αυτοί που δε σε ψήφιζαν. Το βασικότερο όμως το έχουνε η Λευκωσία της οποίας ήσουν γέννημα-θρέμμα και κάτοικος, το Μενεού που ευτύχησε να σε φιλοξενεί δίπλα απ’ την αγάπη σου τη θάλασσα στα στερνά σου και ο Αγρός που διεκδικεί επάξια την καταγωγή σου και που σε μνημόνεψε και πρόπερσυ αλλά και τότε που θεωρήθηκες νεκρός και σε έκλαψαν οι συγγενείς σου ως νεκρό τότε που έγινε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και καταρρίφθηκε το αεροπλάνο στο Αμβούργο. Άντεξες στις στερήσεις της γερμανίας κάτω από το χιτλερικό καθεστώς με καρτερικότητα και κουράγιο, και τόλμησαν να πουν εσένα πως έδωσες στέγη στο φασισμό εσύ που ήσουν ο διαπρυσιέστερος πολέμιός του στην κυριολεξία και όχι στα χαρτιά και στα τραπέζια συνομιλιών αλλά στα πεδία των μαχών, στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων, με όπλα και βασανιστήρια. Αιωνία η μνήμη σου πολυαγαπημένε Πρόεδρέ μου, ας αναπαύεσαι εν ειρήνη – κανείς στον τόπο μας δεν πρόκειται να σε λησμονήσει. Δε θα πω μεγάλα λόγια ούτε θα πω πως θα σας θυμάμαι για πάντα, όπως ήθιστε να λέμε για μεγάλες προσωπικότητες της δικής σας εμβέλειας. Ένα θα πω στα σίγουρα πως θα σας αγαπάμε πάντα, εμείς που είχαμε την τιμή και τη χαρά να σας γνωρίσουμε, διότι για το ταξίδι που κινήσατε η αγάπη είναι το μόνο νόμισμα που περπατά. Αιωνία σας η μνήμη…
Αναμνήσεις γίνανε κουβάρι με τη μνήμη μου που με μουδιάζει. Κλάψαμε όλοι με μαύρο δάκρυ πριν δύο χρόνια όταν με τόσο πόνο ανακοινώσανε οι ιατροί το ότι επέλθηκε το μοιραίο, λίγο μετά τις έξη, ήταν Παρασκευή απόγεμα, κι η καρδιά σου, τριάντα χρόνια μετά την ανακήρυξη του Ψευδοκράτους σίγησε στα στήθεια σου για πάντα.
Σήμερα μνημονεύουμε την ψυχή του, μπορεί το κορμί του να ήταν γηραιό όμως η ψυχή του ήταν πάντοτε νέα, παιδιού νεαρού, εφήβου. Αυτήν είναι που μνημονεύουμε σήμερα, γι’ αυτήν πονάμε… Ας αναπαύετε εν ειρήνη, ας κοιμάται γαληνεμένα. Όπως γαληνεμένα έζησε, με την πραότητα που το χαρακτήριζε, την προσιτότητα, την αγάπη για όλους και τη γνωστότατη ηπιότητα και καλοσύνη του, ευγένεια και καθωσπρεπισμό που ήθελε μόνο να δώσει και όχι να πάρει και να κερδίσει. Ποτέ δε θα τον ξεχάσουμε και πάντοτε θα τον υμνούμε, θα τον δοξάζουμε και θα τον θυμόμαστε. Πάνδημα μνημόσυνα γίνανε στην Κύπρο, σε όλη την επικράτειά της, γιατί ο κόσμος που γνώριζε το Γλαύκο ήταν όλοι τους υπερήφανοι για τη γνωριμία τους μαζί του, λυπημένοι για την απώλειά του ακόμη κι αν πέρασαν δυο χρόνια η απώλειά του είναι ασφυκτικότατα εκκωφαντική. Αγαπημένε μας Πρόεδρε, ήσασταν το καμάρι μας, δεν μπορούμε να πούμε πως όταν αποστασιοποιηθείς από μια κατάσταση βλέπεις μόνο τις θετικές σκηνές της – αλλά εσείς κ. Πρόεδρε ήσασταν και θα παραμείνετε ένας αλάνθαστος ηγέτης. Όλοι όσοι σας γνώριζαμε το πιστεύουμε αυτό. Ποτέ δε θα ξεχάσω τη γαλήνια μορφή που είχατε στο νεκροκρέββατό σας όταν ήρθα να σας αποχαιρετήσω πριν δυο χρόνια, στον Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας στη ο Στρόβολο, που η σωρός σας βρισκόταν σε λαϊκό προσκύνημα. Όλοι μας θα σας θυμόμαστε και σας αγαπάμε κ. Πρόεδρε.
Αιωνία σου η μνήμη Πρόεδρέ μας…
Τι δέος! Τι συγκίνηση! Δόξα και τιμή σε εσάς Πρόεδρέ μας… Αιωνία η μνήμη σας αγαπημένε πατέρα μας…. Ο ιερέας μας είπε πως οι πεθαμένοι νιώθουν γαλήνη με τα μνημόσυνά τους κι ηρεμία οι ψυχές των. Χαιρόμαστε που επέλθηκε κάτι τέτοιο στη δική σας ψυχή σήμερα με το μνημόσυνο που σας κάναμε. Κι εμείς και πολλοί σε όλην την Κύπρο, όμως περισσότερο χαιρόμαστε εμείς που σας κάναμε το μνημόσυνο και επιφέραμε τη γαλήνη και την ανάπαυση της ψυχής σας. Ο Θεός βλέπει αυτά που γίνονται και έχει καλά την ψυχή σας, χαιρόμαστε που το πράξαμε. Με ένα χαμόγελο το κάναμε σήμερα το μνημόσυνο κι όχι με δάκρυα, διότι απανέμησε ο πόνος, διότι ήσουν καλός άνθρωπος κι η ψυχή σου θα αναπαύεται. Τώρα πια μόνο χαμόγελο έρχεται στο πρόσωπό μας κι όχι δάκρυ όπως ερχότανε παλιότερα, κάθε φορά που θα σε θυμηθούμε ή κάθε φορά κάποιος θα μας πει κάτι για σας.
Τα παιδιά σου του Μενεού όπως μας αποκαλούσες: Θεόδωρος και Αυγούστα.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν άδικο το ότι έφυγες απ’ τη ζωή γιατί ολοκλήρωσες τον κύκλο σου. Όμως πήρες τόση πολλή αγάπη από τους γύρω σου, που πάντοτε θα σε συντροφεύει.
Τώρα πια είσαι στην αγκαλιά της γυναίκας σου Λίλας.
Όλοι οι Άγγελοι και οι συναγωνιστές σου στην ΕΟΚΑ σε έχουνε για παρέα.
Χαιρετισμούς στον αδελφό μου. Με το λυκαυγές έφυγε πριν μερικές ώρες, σχεδόν ανήμερα που έφυγες εσύ πριν δυο χρόνια.
Μες τη λύπη και τον πόνο μου – ένιωσα απαραίτητο να γράψω σ’ αυτό το βιβλίο, που δυο χρόνια πριν έκλαψα για σένα, τώρα κλαίω που ‘χασα τ’ αδέλφι μου.
Δυστυχώς δε θα μπορέσω, γιατί δεν έχω την ψυχική δύναμη να παραστώ στο μνημόσυνό σου αύριο στο Επισκοπειό, αν και πολύ θα το ‘θελα για να δω και τα κειμήλια και την έκθεση που θα γίνει, αλλά να προσευχηθώ για την ψυχή σου, να δεηθώ για την ανάπαυσή της, να ακούσω καλές κουβέντες και περιστατικά για σένα, την πολιτική σου, την πολύπλευρη και ποικίλη δράση σου. Όμως, ο θάνατος τ’ αδελφού μου δε μ’ άφησε περιθώρια για να το πράξω. Ούτε στο τρισάγιό σου πήγα, πού μπορούσα – πήγα με την κόρη τ’ αδελφού μου στο νοσοκομείο για να το δούμε, ο πόνος ήταν αβάστακτος.
Νιώθω όμως ανάγκη εξιλέωσης να σου γράψω ή να σου αιτιολογήσω την απουσία μου απ’ τις τελετές μνήμης για σένα, σήμερα κι αύριο. Πέρυσι παρεβρέθηκα, καθώς και σε διάφορα μνημόσυνά σου. Στην κηδεία σου δεν μπόρεσα γιατί ήταν καθημερινή και δούλευα. Προσκύνησα όμως το φέρετρό σου, το ακούμπησα, δάκρυσα, αντίκρυσα τη γαλήνια τη μορφή σου…
Πρόσεχε τον αδελφό μου που ανεβαίνει στα Ουράνια, ή που βρίσκεται ακόμα σε τελώνεια για να το πράξει. Έφυγε τόσο άδικα, τόσο απρόσμενα, νικημένος από νεφρική ανεπάρκεια μόλις στα 59 του.
Ας ελπίσω πως η έκθεση που θα εγκαινιασθεί αύριο από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη θα είναι ανοικτή για να τη βλέπει ο κόσμος. Εκτός αυτού, ελπίζω πως και η έκθεση που έγινε στο Ίδρυμα Κώστα & Ρίτας Σεβέρη θα είναι ανοικτή επίσης για το κοινό. Δεν μπόρεσα να παρεβρεθώ δυστυχώς, λόγω της ασθένειας του αδελφού μου – το φρόντιζα μια και ήταν χωρισμένος και η κόρη του έλειπε στην Αθήνα, όντας ξενοπαντρεμένη. Μόνο εμέναν και την οικογένειά μου είχε, μια και έναν παιδί είχε και ζει στην Αθήνα εδώ και έξη έτη. Τώρα που υπήρχε το πρόβλημα δεν μπορούσα να τον αφήσω ούτε λεπτό.
Ας αναπαύεσαι εν ειρήνη κι εσύ κι αυτός. Τη Δευτέρα, στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου στην Ακρόπολη που θα γίνει η κηδεία του αδελφού μου θα σου ανάψω ένα κερί. Η ταφή του θα γίνει στο Παλιό Κοιμητήριο Έγκωμης που είχαν τάφο οι αγαπημένοι γονείς μου και οι λατρεμένοι παππούδες μου απ’ την πλευρά του πατέρα μου, έτσι δυστυχώς δε θα γίνει στο κύριο Κοιμητήρι της πρωτευούσης, το Κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης για να σου άφηνα λούλουδα στον τάφο.
Ένα κερί είναι ισάξιο. Έτσι έλεγε η στετέ μου η Ππινού απ’ το Βουνί, που ήταν η καταγωγή της μητέρας μου – κι αυτή που είναι θαμμένη στη γεννέτειρά της το Βουνί, που δε με συνδέει τίποτα με το χωριό μήτε περιουσία, μήτε συγγενής γιατί τίποτα δεν υπάρχει πια εκεί, μετά από τρεις γενιές από την περίοδο της γιαγιάς μου (η μάνα μου και τ’ αδέλφια της κατοικήσανε στη Λεμεσό, κι ύστερα η μάνα μου στη Λευκωσία, η περιουσία πέρασε στ’ αδέλφια της μάνας μου που την πούλησαν), μόνο ο τάφος του παππού Θεμιστοκλή και της στετές Ππινούς υφίσταται που ούτε καν θυμούμαι που πέφτει κι ούτε καν ξέρω αν υπάρχει από τη στιγμή που εμείς τ’ αγγόνια δεν έχουμε σχέσεις από τότε που κοιμήθηκαν οι γονείς μας, εγώ ειδικά που είμαι γέννημα-θρέμμα Χωραϊτισσα και δε σχετιζόμουν με το Βουνί και μεγάλωσα μακρυά απ’ τα άλλα μου ξαδέλφια που μεγαλώναν στη Λεμησό, άλλοι καιροί τότε, ούτε πολλές ευκολίες είχαν οι δρόμοι, ούτε εύκολες μετακινήσεις – μιλούμε είμαι γέννημα του 54, δεν πολλοϋπήρχαν αυτοκίνητα, δεν υπήρχαν αυτοκινητοδρόμοι όταν ήμουν μωρό, δεν υπήρχαν λεωφορεία. (Και τρένα να υπήρχαν που λένε δεν μπήκα ποτέ, οι γονιοί μου δεν είχαν αυτοκίνητο).
Ένα κερί θα σου ανάψω τη Δευτέρα, πριν την κηδεία του αγαπημένου μου αδελφού Σταύρου. Πες στη στετέ μου πως θα ανάψω έναν και για εκείνην, διότι τη θυμάμαι που μου έλεγε πως για τους δικούς της γονείς που τους θάψανε στο προαύλιο της εκκλησιάς και δεν αγοράσθηκαν οι τάφοι και στα τρία χρόνια βγάλανε τα οστά τους, τους άναβε ένα κερί στην εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου στο Βουνί ή στο παρεκκλησία της Παναγιάς της Περαβουνιώτισσας, το ίδιο κάνω κι εγώ. Τάφους που δεν μπορώ να επισκεφθώ για να ανάψω το καντήλι, τους τ’ ανάβω στην εκκλησιά.
Αιωνία σου η μνήμη και πρόσεχε τον αδελφό μου, τώρα που θα επισέλθει στη βασιλεία τ’ Ουρανού, μαζί με τη μάμμα, τον παπά, θείους, θείες, τατά, νούνα, παππούδες, στετέδες κι άλλους συγγενείς και φίλους.
Μετάφερε σε όλους την αγάπη μου και το ότι μου μείνανε αλησμόνητοι.
Η Δένα τους.
Αιωνία σου η μνήμη Πρόεδρε. Αύριο το καθήκον μας καλεί στο Επισκοπειό. Το ότι βγήκαμε από την κρίση και το ότι το Εθνικό Ζήτημα βρίσκεται σε μια τροχιά θετική με τις διαπραγματεύσεις οφείλεται σε εσένα, επειδή δικοί σου μαθητές ήτανε ο Χάρης Γεωργιάδης και ο Νίκος Αναστασιάδης, εσένα είχαν για δάσκαλο και οι δικές σου αρετές και περγαμηνές εφαρμόστηκαν για να λυθούν τα προβλήματα. Επειδή δεν εφαρμόσθηκαν παρελθοντικά, από άλλους που δε σε είχανε για δάσκαλό τους και δε διδάχθηκαν από σένα τους απαραίτητους πολιτικούς χειρισμούς για αυτό γίνανε λάθη και οδηγηθήκαμε σε αδιέξοδα. Το φάντασμά σου, γνοιασμένο και οι θεωρείες, οι γνώσεις, οι απαιτήσεις σου, οι θέσεις, οι απόψεις, οι εμπειρίες σου και όλα όσα σε χαρακτήριζαν γνωσιολογικά μεταλαμπαδεύονται και τίθονται σε αξιοποίηση από όσους διδαχθήκανε από σένα και όσους είχαν την υπέρτατη τιμή να σε γνωρίζουνε.
Μαθητές σου και πρεσβευτές των γνώσεών σου και των ιδεολογικών σου.
Όσα δίδαξες ποτέ δε θα σβηστούν.
Θα εφαρμόζονται, γιατί ήσουν και θα παραμείνεις παρατεταμένος και μεταλαμπαδευόμενος ως ένα κάστρο που θα παραμένει.
Αιωνία σου η μνήμη.
Σήμερα ο Δημοκρατικός Συναγερμός ανέλαβε το τρισάγιό σου στην τελευταία σου κατοικία. Θα ήταν παράλειψη να μην παρεβρεθόμασταν, οπωσδήποτε παραβρεθήκαμε και σου ανάψαμε το καντήλι. Σήμερα, το Σαββατιάτικο πρωί που έγινε το σώσε στο Παρίσι, η απουσία σου έγινε ακόμη πιο αισθητή. Σε είχαμε ως πατέρα μας, ως παράδειγμα, ως υπόδειγμα, ως πρότυπο, ως τον πιο υψηλό άνθρωπο. Εσύ που πολέμησες το φασισμό, αν ήσουν παρόντας που είχες πατάξει τόσο έντονα και ουσιαστικά το ναζισμό και το φασισμό.
Δεν ήσουν απατεώνας, ήσουν ο εντιμότερος πολιτικός της Κύπρου – μπήκες στην πολιτική για να δώσεις, έδωσες την ψυχή σου και έφυγες απ’ τη ζωή πάμπτωχος. Ούτε λογαριασμό είχες για να βάλεις το εφάπαξ σου είχες, πώλησες το σκάφος σου, έμενες στο μικρό σου σπιτάκι στο Μενεού και μια τέτοια προσωπικότητα όπως εσένα ήσουν τόσο απλός, είχες σχέσεις με εμάς που δε σπουδάσαμε, με τα μικρά εγγονάκια μας, εμείς που οι γονείς μας ήταν αναλφάβητοι και εσύ ήσουν πτυχιούχος και μάλιστα πολέμησες σε μεγάλες χώρες, έζησες στην Ευρώπη, μεγάλωσες στην πρωτεύουσα της Κύπρου τότε που εμείς, εμείς όχι οι γονείς μας που είμαστε κατά πολύ νεότεροί σου δε μεγαλώσαμε. Ταξίδεψες σε όλο τον κόσμο, είχες τόση μόρφωση, εργάσθηκες ως δικηγόρος, ως δικαστής, πήγες τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό σε κτήρια όπως Βουλές και Προεδρικά, παλάτια κ.ά. Δεν μπορούμε να σε ξεχάσουμε.
Τη ζωή που έζησες, τα όσα έζησες άλλοι θέλουν δύο ζωές για να τα ζήσουν.
Αύριο, θα σου κάνουμε το μνημόσυνό σου με τα κόλυβα στον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεημόνος στο Μενεού, όπως πρέπει – γιατί οφείλει να γίνει στο Μενεού κάποιο μνημόσυνο γιατί εκεί έζησες τα τελευταία χρόνια της ζωής σου.
Δεν πρόκειται να ξεχασθείς ποτέ. Όλοι οι άνθρωποι έχουν την ιστορία τους, εσύ όμως δεν είχες την ιστορία σου, εσύ ήσουν η ίδια η ιστορία.
Σε αγαπάμε πολύ κ. Πρόεδρε. Ποτέ δεν πρόκειται να σε ξεχάσουμε. Μακάρι ο κόσμος, να έγραφε βιβλία για σένα ως πολιτική προσωπικότητα – όσοι πολιτικοί τους έκανες την τιμή να τους γνωρίσεις και να δουλέψετε μαζί.
Δάσκαλε, η μνήμη σου θα μείνει ανεξίτηλη για πάντοτε…
Αιωνία η μνήμη σου. Στη Λεμεσό πήγαμε πρόσφατα στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού να επισκεφθούμε άρρωστο γνωστό μας και στην εκκλησία που ήταν αφιερωμένη στην Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, γράψαμε το όνομά σου στα μνημόσυνα διότι γίνονται λειτουργίες και μνημόσυνα κάθε βδομάδα ως μια ενοριακή εκκλησία, διαθέτει αυτές τις λειτουργικές διαδικασίες. Πάντοτε όταν θα επισκεπτόμαστε ναούς της Κύπρου θα γράφουμε τ’ όνομά σου να μνημονευθεί.
Ας αναπαύεσαι εν ειρήνη.
Σπίτι μας κ. Πρόεδρε, τ’ όνομά σου διαφεντεύει. Έχουμε σε κάδρο και σε μεγάλη – τεράστια φωτογραφία – στον ηλιακό μου στο χωριό τη φωτογραφία σου, σε βλέπουμε να θεριεύεις και νιώθουμε προστασία κάτω απ’ το βλέμα σου και δέος κάτω απ’ την όψη σου.
Αιωνία η μνήμη σου…
Επειδή σε γνωρίζαμε προσωπικά, νιώθουμε τυχεροί που σε είχαμε γνωρίσει. Ήταν η πιο Άγια γνωριμία που είχαμε στη ζωή μας.
Το χωριό μας ευτύχησε να σε έχει φιλοξενούμενό του σε εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια της μαλαματένιας Προεδρίας σου.
Ο Πρόεδρος ο Κληρίδης δεν ήτανε ποτέ προσωπολατρία. Ήταν ίδιος η πατρίδα μας, ήταν η ιστορία του τόπου μας. Θέλετε παραδείγματα, υπάρχουν απτά. Ο ίδιος ο Γλαύκος Κληρίδης, όντας σοφός άνθρωπος και μάλιστα μεγάλης ηλικίας, αναγνωριζόμενος ότι στην ηλικία που ήταν μπορούσε να πάθει το οτιδήποτε, έλεγε τα πάντα στο Δημήτρη Χριστόφια που ήταν ο τότε Πρόεδρος της Βουλής. Ήτανε τόσο σπουδαίος άνθρωπος, που ποτέ δε θεώρησε κόμμα του το Δημοκρατικό Συναγερμό. Το θεωρούσε παιδί του. Ήπιος, απλός, προσηνής, ομιλητικός. Σκεφτείτε ότι τον καιρό που άλλοι στην ηλικία του έσκαπταν μέσα στα χωράφια, αυτός σπούδαζε. Πώς τολμάτε να κατηγορείτε το Γλαύκο Κληρίδη ότι ήταν φασίστας, που ο ίδιος πολέμησε το φασισμό στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Ναζί και βασανίστηκε; Πώς τολμάτε να λέτε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης, ήταν πραξικοπηματίας όταν ηγήθηκε της πατρίδας μας την περίοδο που δεν υπήρχε το κράτος; Που οι πραγματικοί πραξικοπηματίες είχανε σφετεριστεί την εξουσία και που εκείνος ηγήθηκε της χώρας μας με γνώμονα τη σωφροσύνη και τη σοφία που το διακατείχε. Πάντοτε ήταν αντικειμενικός. Ξυπνάτε, διαβάστε την ιστορία της πατρίδας μας – που η πιο σοβαρή μορφή ιστορίας της χώρας μας ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης. Που ο πιο έξυπνος άνθρωπος που πέρασε από αυτόν τον τόπο ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης. Όταν έφυγε από το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, που αν του δινότανε παράταση για δεκαέξη μήνες, θα έλυνε το Κυπριακό – δεν είχε λογαριασμό για να καταθέσει το εφάπαξ του. Πώλησε το σκάφος του, και αποσύρθηκε σε ένα μικρό σπιτάκι στο Μενεού. Ήταν άνθρωπος της γνώσης, που δεν παρασυρότανε. Υπερασπίστηκε στους ύπουλους Άγγλους με όπλο τη μόρφωση και την επιστημονική κατάρτισή του στη νομική τα παληκάρια της ΕΟΚΑ. Διοίκησε με απόλυτη συνέπεια και μεθοδικότητα την Κύπρο μας μέσα σε μια δεκαετία. Ποιος μας έβαλε στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Οι διοικήσεις του και οι διαπραγματεύσεις του. Ο ιδιος το είπε πως διαπραγματεύτηκε στην Κοπενχάγη το 2002, το Δεκέμβριο – δυο μήνες πριν λήξει η θητεία του. Συνεντεύξεις έδινε μέχρι λίγο πριν φύγει από τη ζωή. Ήταν αγωνιστής, ήταν παληκάρι στην ψυχή. Θεωρούσε ως φυτώριο τη ΝΕΔΗΣΥ. Πάντοτε είχε άριστες σχέσεις με όλους τους πολιτικούς. Ήταν δάσκαλος του Προέδρου Αναστασιάδη. Είχε την πατρίδα πάνω από όλα. Μεγάλωσε στην πόλη, στην πρωτεύουσα της Κύπρου, μέσα σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον και γνώρισε τη μόρφωση. Ήταν ένας άξιος άνθρωπος με πολλές γνώσεις. Κανένας άνθρωπος δε θα μπορέσει να συγκρίνει το γνωσιολογικό του πεδίο με το Γλαύκο Κληρίδη. Σχολεία έπρεπε να ονομαστούν με τ’ όνομά του και όχι αεροδρόμια. Κανένας δεν μπορεί να θεωρήσει ότι ήταν ο ηγέτης της Δεξιάς – ήταν πατέρας του κυπριακού λαού. Πρόεδρε αγαπημένε, εσύ που είσαι ψηλά στον Ουρανό και βλέπεις τις βουλές των πολιτικών παιδιών σου καθώς και των αντιπάλων σου που συγκρούονται γιατί σε ζήλευαν – πώς θα νιώθει άραγε η ψυχούλα σου; Και το κυριότερο, το πιο ισχυρό, το πιο απαίσιο: πριν δυο χρόνια, κροκοδείλια δάκρυα έχυναν όλοι αυτοί και το ψέμα πήγαινε σύννεφο ότι λυπόντουσαν για το θάνατό σου, στην πραγματικότητα ένιωθαν ανακούφιση που έφυγες γιατί τους απειλούσε η παρουσία σου – η ορθή, η σοφή, η συνετή, η διορατική. Τουλάχιστον πρόλαβες το μαθητή σου τον άριστο, το Νίκο Χρ. Αναστασιάδη να το δεις να κατοχυρώνει το αξίωμα που είχες. Δε θα πω μεγάλα λόγια γιατί εσύ κ. Πρόεδρε, ήσουν άνθρωπος των έργων και όχι των λόγων. Το μόνο που θα πω είναι πως σου αποτίω φόρο αβάστακτης τιμής και νιώθω οργή με τη στάση που τήρησαν κάποιοι για να σε μειώσουν. Όμως, δεν κατεβαίνω σε αυτό το επίπεδο που κάποιοι ήθελαν να κατεβάσουν την υπέροχη πρόταση του κ. Νίκου Τορναρίτη. Απλά λέω ότι και νεκρός ενίκας, μιαν έκφραση που εννοεί και εκφράζει όλα – μαζί και τη στάση των πολιτικών ή των ομάδων που προέβηκαν σε αυτές τις μη υπόστατες και ορθολογιστικές δηλώσεις. Ανατριχιάζω μόνο όταν θυμάμαι τις επιδράσεις σου και τις προτάσεις σου σε ηλικία 94 ετών, λίγο πριν φύγεις που ήταν τόσο σπουδαίες και τρανές, που αποδείκνυαν τη διαύγειά σου. Έλεγες πως θα έλυνες το Κυπριακό Πρόβλημα και αδιαμφισβήτητα θα το έλυνες, αν συμμετείχες στο Εθνικό Πρόβλημα και έδινες τις συμβουλές σου. Ήσουν χρυσάφι. Δεν έχω τίποτα άλλο να πω Πρόεδρέ μου, παρά μόνο να σε στηρίζει ο Θεός εκεί που είσαι. Δείτε τη φωτογραφία και σταματήστε να λέτε ότι ο Πρόεδρος Κληρίδης ήταν ηγέτης ΜΟΝΟ ΤΗΣ ΔΕΞΙΑΣ!!!!!!!!!!!!!!!!! Δεν αναγνωρίστε με ποιον είναι στη φωτογραφία ή θέλετε να υποκριθείτε για ακόμη μια φορά τους “αθώους”; Στο καλό σας πια!
Μόνο αγάπη νιώθει ο κόσμος για σένα μεγάλε μας Πρόεδρε. Ούτε στο νύχι σου δε φτάνουν οι άλλοι πολιτικοί. Εσύ ήσουν τόσο άξιος και σπουδαίος.
Ξέρεις γιατί, διότι εσύ είχες μέσα σου καλοσύνη. Τον καιρό που οι άλλοι ήταν αγράμματοι και φτωχοί, εσύ διέπρεπες.
Η διαπρέπειά σου κυριαρχεί στα μυαλά όλων μας.
Σε λατρεύουμε Πρόεδρέ μας…
Μόνο ευγνωμοσύνη νιώθω για σένα μεγάλε μου Πρόεδρε. Καλύτερα Ηγέτη μου. Χιλιάδες τα μηνύματα που αφήσανε για σένα και οι καλές κουβέντες συνεχίζουν και θα συνεχίζουν να λέγονται για σένα. Θα μιλώ στα εγγόνια μου για σένα. Μιλώ ήδη στην κόρη μου που είναι πέντε χρόνων, και θα συνεχίζω για πάντοτε να μιλάω για σένα.
Σε λατρεύω ως παππού μου.
Ο Θεός ας σε μακαρίσει. Μέχρι και νεκρός εκλάφτηκες, διώχθηκες, είπαν για σένα ότι ήσουν ακόμα και σύγαμπρος του Ντεκτάς. Ήσουν δυνατός για αυτό σε ζηλεύανε.
Αν δεν Προήδρευες στην πατρίδα μας την περίοδο που η Κύπρος ήταν χάος, τώρα μπορεί να μας είχανε φαλλάγι οι Τούρκοι.
Οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ πολλοί εξ αυτών ήταν αγράμματοι, και εσύ έπαιζες τη ζωή σου κορώνα γράμματα για να τους υπερασπισθείς. Τον καιρό που συνομίληκοί σου ήταν αναλφάβητοι μέσα στα χωριά κι έσκαφταν εσύ αγωνιζόσουν για να διώξεις το φασισμό και το ναζισμό.
Και όλοι αυτοί οι άνθρωποι, αντί να σου αποτίουνε φόρο σεβασμού και να έχουνε τη φωτογραφία σου στο προσκέφαλό τους, πράττουν το αντίθετο – μιλάνε για σένα λες κι ήσουν μόνο ηγέτης της δεξιάς. Τάχα μου στέγασες του φασίστες, εσύ που πολέμησες το φασισμό. Τάχα μου έδωσες φωνή στους πραξικοπηματίες, εσύ που στάθηκες ολόρθος και προεστάθηκες και υπερασπίστηκες την πατρίδα σου την περίοδο που δεν υπήρχε τάξη και που τότε οι πραξικοπηματίες είχανε πάρει την εξουσία εσύ διορίσθηκες ως Προεδρεύων για να τη σώσεις.
Ποιος τολμά να πει ότι εσύ έκανες λάθη στη διακυβέρνησή σου, που ο όρος ανεργία και προβλήματα ήταν απλά λέξεις που άνηκαν στο λεξικό.
Δεκάξη μήνες ζήτησες παράταση Γλαύκο μου κι αν τη να στη δώσουν, σε κλωτσήσανε!
Αχ, Γλαύκο μου.
Καλό γλυκό γαληνεμένο να ‘ναι το ταξίδι σου, κι η Παναγιά να σε σκέπει και να σε αγκαλιάζει. Τι κι αν έφυγες γέρος, φτωχός, για μένα είσαι ο Πρόεδρος που έβλεπα πάντοτε. Ο ηγέτης, ο σπουδαίος πατέρας, ο πατριάρχης.
Δε θα σε ξεχάσουμε ποτέ.
Νικολέττα Νεοφύτου – Χατζησταύρου
Αγαπημένε Πρόεδρέ μου,
Νιώθω αγανάκτηση που με το θέμα της ονομασίας του Αεροδρομίου έγινε τόσος σάλος. Και νεκρός ενίκα! Η ζήλεια τους δείχνει έμπρακτα πόσο ικανός ήσουν που και πεθαμένο σε φοβούνται, άξιε Ηγέτη μας.
Εκτός αυτού, Πρόεδρέ μου, η ψυχή σου σκέπει της πατρίδας μας – δεν είναι τα ονόματα ο λόγος. Κανονικά η Κύπρος έπρεπε να αλλάξει όνομα και να ονομάζεται Δημοκρατία Γλαύκου Κληρίδη, που είναι η ορθή ονομασία της γιατί αν δεν ήσουν εσύ τίποτα στην πατρίδα μας δε θα ήτανε ορθό προσφιλέστατε Ηγέτη.
Αναπαύσου εν ειρήνη….
Έμαθα πως θα βιβλιοδετηθεί αυτό το βιβλίο. Αν και άφησα ηλεκτρονικό συλλυπητήριο μήνυμα πριν δύο έτη, όταν έφυγες από τη ζωή θα ήθελα να σου ευχηθώ ξανά αιωνία σου η μνήμη και πως ήσουν ο καλύτερος ηγέτης που είχε η πατρίδα μας.
Αιωνία σου η μνήμη αγαπημένε μου…
Λίγα τα λόγια, γιατί το μπλα-μπλα δεν είχε θέση στη ζωή σου, άσκοπο να υπάρχει στο θάνατό σου και στις τιμές που θα αποδοθούνε. Ακόμα και το αεροδρόμιο που θα πάρει την ονομασία σου, ίσως να μην είναι θετικό με την έννοια του ότι έγινε σάλος, συζητήσεις και διαφορές. Εσύ ως άνθρωπος δε θα το ‘ θελες.
Χαιρετισμούς στους γονείς μου Ελλάδα Σάββα και Σάββα Βρυωνίδη. Στα χωριά της Κύπρου, οι γυναίκες και τα παιδιά έπαιρναν το όνομα του άνδρα ή/και του πατέρα τους ως επίθετο.
Έτσι έτυχε και με εμένα, για αυτό γράφω ποια είμαι, για να καταλάβει η ψυχή σου αλλά κι όσοι με ξέρουν ποια είμαι.
Η Ελβίρα του Σάββα από τον Κορμακίτη, κάτοικος Συνοικισμού Στροβόλου ΙΙ.
Δε σε γνώριζα προσωπικά Γλαύκο. Ήμουν όμως οπαδός σου. Αν και μέλος του ΔΗΣΥ, ποτέ δε σε είδα από κοντά. Όμως, σε θαύμαζα και σε θαυμάζω ακόμα και νεκρό.
Δεν πήγα στην κηδεία σου γιατί δούλευα. Δεν πήγα πέρυσι στο μνημόσυνό σου γιατί δεν είχα ποσαραντώσει απ’ τη γέννα μου. Φέτος όμως θα έρθω στο μνημόσυνό σου στο Επισκοπειό, και θα φέρω και την κόρη μου, τη Γλαυκή που την ονόμασα έτσι γιατί σε θαύμαζα και σε θαυμάζω ακόμα!
Αγαπημένε μου Γλαύκο,
Ποτέ δε σε ψήφισα, γιατί ήμουν ανήλικη όταν έβαζες υποψηφιότητα. Όταν ήμουν ενήλικη το 2003, που κατήλθες ξανά υποψήφιος, δε σε ψήφισα γιατί σπούδαζα στην Αμερική και δεν ήθελα να έρθω στην Κύπρο, τόσο μεγάλο ταξίδι για τις εκλογές.
Όμως, αγαπημένε μου Γλαύκο, ονόμασα τη θυγατέρα μου με τ’ όνομά σου. Η κόρη μου, θα έχει τ’ όνομά σου και θα σε θυμίζει για όσο ζω. Σκέψου Γλαύκο πως δεν έδωσα τ’ όνομα της μάνας μου ή της πεθεράς μου, ή του πατέρα μου που μάλιστα έφυγε τόσο νωρίς από τη ζωή όταν ήμουν ακόμη μαθήτρια της Γ’ Δημοτικού. Έκπληξη μεγάλη, της χήρας μάνας μου που με μεγάλωσε με τόσες στερήσεις και με σπούδασε με τόσο πόνο να μην ονομάσω με το δικό της όνομα, όπως έχει η παράδοση της Κύπρου την κόρη μου.
“Αντί Ελπίδα, καλύτερα Γλαύκη της είπα.” Και ο άνδρας μου συμφώνησε: “Γλαυκή να την πεις, Έμιλυ, Γλαυκή! Για να φαίνεται πως είναι από το Γλαύκο τον Πρόεδρο, και ότι αυτόν έβγαλες”.
Γλαυκή τη λένε, όπως εσένα…
Εις ένδειξη της μεγάλης εκτίμησης για σένα.
Φέτος θα έρθω στο μνημόσυνό σου. Θα φέρω και την κόρη μου μαζί, τη συνωνόματή σου, που δεν κατάφερες να κάνεις ποτέ σου εγγόνι, να ακουσθεί τ’ όνομά σου σε μια άλλη μορφή, η κόρη μου θα φέρει τούτο τ’ όνομα. Ο λόγος γιατί και εσένα σε είχα σαν πατέρα μου, κι ήθελα να σε έβγαλα εσένα, αντί τη μάνα ή τον πατέρα μου. “Αν θα τιμήσω πεθαμένο, να τιμήσω πεθαμένο που επωφελήθηκα απ’ αυτόν”. Γιατί από σένα επωφελήθηκα. Κι άλλωστε ο πατέρας μου δε ζούσε όταν εσύ ήσουν Πρόεδρος και πατέρας αυτού του δύσμοιρου, γέριμου τόπου. Εσύ προήδρευες το κράτος και ήσουν Πρόεδρος όταν ήμουν 11 με 21 χρονού. Μ’ εσένα μεγάλωσα ως πατρική φιγούρα, κι όχι απ’ τον πατέρα μου. Αυτόν το θυμάμαι αμυδρά σαν όνειρο…
Εσένα σαν μια οπτασία γερή και δυνατή.
Πρόσφερες και θα προσφέρεις.
Μαζί που είστε με τον πατέρα μου, βλέπετε την εγγόνα σας που τώρα άρχισε να μιλά. Ο παππούς της λέω και της δείχνω τις φωτογραφίες και των δυο σας. Γιατί παππούς είσαι για εκείνην Πρόεδρε, ισάξιος μ’ αυτόν που θα είχε και βιολογικά.
Αιωνία σου η μνήμη…
Πόσα χρόνια θα περάσουν ακόμα και η μνήμη σου πραγματικά θα είναι αιώνια, Προεδράρα μου! Ηγέταρέ μας…
Ο τάφος σας κ. Πρόεδρε, τόσο απλός και λιτός, χωρίς φωτογραφία, χωρίς τίποτα. Μόνο το γνωμικό που είναι ένδειξη του πόσο σπουδαίος ήσασταν.
Κύριε Πρόεδρε, θα σας πάρω πάνω στον τάφο σας μια φωτογραφία σας, διότι είναι αμάρτημα να μην έχετε. Ψάχνει ο κόσμος τον τάφο σας και δεν το βρίσκει εύκολα επειδή πάνω στον τάφο δεν υπάρχει η φωτογραφία και η πλάκα είναι χάμω, και δεν μπορεί να βρεθεί εύκολα ο τάφος.
Στο μνημόσυνό σας και στο τρισάγιό σας, εγώ η ίδια θα πάρω τη φωτογραφία στον τάφο. Δε λυγίσατε ποτέ αγαπημένε μας Πρόεδρε, χάσατε τ’ αδέλφι σας, τη νύμφη σας, τη γυναίκα της ζωής σας. Παραμείνατε λιτός, και προσηνής στους πολίτες που σας προσεγγίζανε.
Το γνωρίζω προσωπικά διότι σας ήξερα προσωπικά, και ήξερα που χάσατε τη Λίλα σας, και το χαμόγελο δεν έσβησε απ’ τα χείλη, μήτε η αγάπη σας για τον κόσμο, μήτε το χιούμορ, μήτε η διαύγειά σας. Αυτά έπρεπε να τα μιμηθούνε όλοι τους όσοι ήθελαν να ασχοληθούν επαγγελματικά με το ΔΗΣΥ, με την πολιτική, με τα αξιώματα και με τη νομική.
Χάσατε τον αδελφό σας και συνεχίσατε με την ποιοτική υπεροχή να σφραγίζετε στην πατρίδα μας την αριστεία. Μακάρι τη γνώση και τη διαύγειά σας, την άριστη συμπεριφορά σας να την είχανε και νέοι, όχι μόνο πολιτικοί – όλοι οι νέοι που υπάρχουν.
Αγαπημένε μας Πρόεδρε,
Ο Θεός είναι η καταφυγή όλων των ανθρώπων. Κι εμείς που χάσαμε συγγενικά μας πρόσωπα, όπως κι όλοι οι άνθρωποι νιώθουμε την ανάγκη – διότι ήσασταν ο αξιότερος ηγέτης μας, να σας ανάβουμε το καντήλι σας και να σας θυμόμαστε με πάρα πολλή αγάπη.
Τόσο κι εγώ όσο κι ο άνδρας μου, Μιχαλάκης Παπαγεωργίου νιώθουμε την τιμήν τη μεγάλη, που σας είχαμε γνωρίσει, που σας είχαμε μιλήσει, που κάναμε έστω και λίγη παρέα. Διότι η παρέα είναι κάτι το χρήσιμο και το ακριβό στις μέρες που όλοι έχουν στο νου τους το χρήμα και τη δόξα και μάλιστα οι πολιτικοί, ενώ εσείς, εσείς – ήσασταν το κάτι άλλο εσείς. Δεν είχατε λογαριασμό στην τράπεζα, αποτραβηχτήκατε σε ένα μικρό σπιτάκι στο Μενεού και το κυριότερο – ήσασταν ένας από μας. Εσείς που είχατε το δικαίωμα να είστε υπερήφανος, ματαιόδοξος, της πόζας, αλλά ήσασταν απλός και καταδεκτικός σαν εμάς που σας ξέραμε.
Θυμάμαι που σας έκανα κάσταρτ, και σας την έφερνα σπίτι σας, τότε που το σπίτι σας ήταν ανοιχτό για τους φίλους σας. Ανοικτό το σπίτι σας, ανοικτή κι η καρδιά σας κ. Πρόεδρε.
Η αγάπη που νιώθουμε για σας κ. Πρόεδρε, δε λήγει, δεν παύει, είναι αστείρευτη. Και αυτό πιθανότατα να ισχύει για τον κάθε άνθρωπο που σας γνώρισε, που είχε την τιμή – να σας γνωρίσει, τη μεγάλη πραγματικά τιμή, την υπερτάτη!
Κύριε Πρόεδρέ μας,
Σ’ αγαπάμε… Όλοι στην Κύπρο επωφεληθήκαμε τα μάλα από τη δική σας παρουσία στην πολιτική ηγεσία και ειδικά στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Τέλος, κάτι που πρέπει να αναφερτεί είναι ότι δεν είστε τυχαίος αλλά ένας μεγάλος πολιτικός….
Καλήν αντάμωση.
Υ.Γ. Ο τάφος σας έχει πάντοτε λούλουδα και το κανδήλι αναμένο. Τύχαιο; Δε νομίζω! Γιατί; Διότι οι πολίτες πάνε στον τάφο σας και σας ανάβουν το κανδήλι και σας βάζουν φρέσκα λούλουδα όπως όλοι κάνουμε στα συγγενικά πρόσωπά μας, επειδή σας αγαπούμε κι εκτιμάμε ακόμα και νεκρό. Και μάλιστα, σας νιώθουμε δικό μας άνθρωπο, για αυτό προβαίνει ο κόσμος, ο κόσμος της Κύπρου που ηγήθηκες σε αυτές τις τόσο συναισθηματικά θρησκευτικές ενέργειες – καθήκοντα για να τιμήσει τη μνήμη σας.
Δεν ήσασταν μόνο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ήσασταν η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.
Οικογένεια Σάββα και Σωτηρούλας Παπαγεωργίου
ΑΓΙΟΥ ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ 62,
ΣΤΡΟΒΟΛΟΣ 3367
Herr Präsident,
Wirklich zu verstehen, wie groß du bist. Im Exil leben seit Jahren, habe ich geheiratet und emigrierte, weil sie in meinem Land leben wollten. Ich weiß jedoch, wie viel hat mein Land auf eigene Faust Governance profitiert.
Kürzlich erfuhr ich von der Existenz dieser Seite. Er wusste nur, die vorherige Seite, um das Kind, das verloren war gewidmet, und sie zu der Democratic Rally gehörte.
Ihre Werte bereichert man so viele war, und Sie so würdig sind. Kein anderer Mensch auf der Welt hatten Ihre eigenen Tugenden.
Unsere Werte bereichert man so viele war, und Sie so würdig sind. Kein anderer Mensch auf der Welt hatten Ihre eigenen Tugenden.
Der Grund ist, weil sie die Heimat zu schützen. Sie ging aus einer Vielzahl von Büros: Rechtsanwalt, MP, Vorsitzender des Zypern Parlament in kritischen Zeiten, wie der Zeitraum war die Invasion und Institutionen.
Διάβασα στο διαδίκτυο ότι το Διεθνές Αεροδρόμιο Λάρνακας θα έπαιρνε το όνομά σας κ. Πρόεδρε τη μέρα που θα γίνει το δεύτερο ετήσιο μνημόσυνό σας. Το δημοσίευμα ανέφερε ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σκέφεται σοβαρότατα την πρόταση που έγινε πριν δυο χρόνια, από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του Δημοκρατικού Συναγερμού Νίκο Τορναρίτη (τον πιο άξιο Βουλευτή της Δημοκρατίας). Ένα χαμόγελο ζωγραφίσθηκε στο πρόσωπό μου στο άκουσμα αυτής της είδησης, διότι είναι μια άξια ένδειξη εκτίμησης για σας. Μπορεί να μην είναι αρκετή – επειδή τα όσα προσφέρατε στην πατρίδα μας, με κανέναν τρόπο δεν μπορούν να αντικατασταθούνε. Όλοι όσοι σας ξέραμε τα καλύτερα λέμε για σας.
Τότε που φύγατε… αυτό ήρθε στο μυαλό μου. Θυμάμαι που δε βρήκα το χρόνο με τα φροντιστήρια των παιδιών μου να προσκυνήσω το φέρετρο με το σκήνωμά σας. Ήθελα να σας αποχαιρετούσα, αλλά λόγω του ότι εργάζομαι στον ιδιωτικό τομέα, η ημέρα της κηδείας σας ήταν αργία μόνο για τη Δημόσια Υπηρεσία έτσι δεν μπόρεσα να σας δω έστω για τελευταία φορά.
Ο άντρας μου μού είπε χαρακτηριστικά: «Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει που τον είδες ζώντα, που του μίλησες, που το γνώρισες.» Πράγματι, αυτό έχει τη βαρύτητα – διότι δε θα εξυπηρετούσε να σας έβλεπα νεκρό, από το να στενοχωριόμουνα. Κανείς δεν ξέρει οι ψυχές αν βλέπουνε τον κόσμο, υπό έτσι συνθήκες, αν ισχύει μια τέτοια εκδοχή όπως λέγεται από την παράδοση – τότε ναι, θα το ξέρετε ότι ήθελα να σας δω στο φέρετρό σας και να σας ρίξω χώμα στον τάφο σας.
Τρεις φορές, που είχα κηδεία και ταφή μαζί στο Ελληνικό Κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης που είστε ενταφιασμένος, μετά από τις ταφές στις οποίες παρέστηκα, άναψα και το δικό σας καντήλι – αφού ρώτησα το νεκροθάφτη εκεί να μου υποδείξει τον τάφο την πρώτη φορά, τη δεύτερη και την τρίτη πήγα με τον άνδρα μου και σας ανάψαμε το καντήλι.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως ήθελα να σας άφηνα ένα αποχαιρετιστήριο μήνυμα στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Έγινε γνωστό στην τηλεόραση πως ο Δημοκρατικός Συναγερμός άνοιξε αυτήν τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα για να σας αφήνει ο κόσμος τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, μηνύματα για να υμνεί την προσωπικότητά σας. Και εγώ ως μια ταπεινότατη γνωστή σας, μπήκα στην ιστοσελίδα. Ήταν μπλοκαρισμένη, και όπως ακούστηκε στις ειδήσεις και τις δεκάδες εκπομπές που γινόντουσαν τις τέσσερις μέρες από τη μέρα του θανάτου σας μέχρι τη μέρα της ταφής σας, το σύστημα μπλοκαρίστηκε από τις πολλές αναρτήσεις.
Σήμερα, δυο χρόνια μετά κι ακόμη ο κόσμος συνεχίζει να αφήνει συλλυπητήρια μηνύματα για το θάνατό σας. Αυτό θα πει αγάπη για σας, σέβας, εκτίμηση, θαυμασμός, αναγνώριση για το πολύτιμο έργο σας.
Τώρα πια, μια και έχω και το χρόνο και μπορώ να σας γράψω τις ευχές μου – σας εύχομαι καλό ταξίδι. Μακάρι ο Δημοκρατικός Συναγερμός να αιτηθεί και η Λεωφόρος Πινδάρου να ονομασθεί Λεωφόρος Γλαύκου Κληρίδη, όπως συνέβηκε και στην περίπτωση του ΑΚΕΛ, που ονομάστηκε η λεωφόρος που στεγάζει τα κεντρικά κομματικά γραφεία Εζεκία Παπαϊωάννου. Παράλληλα, κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι παγκύπρια ονομάζονται αίθουσες, στάδια, δρόμοι, λεωφόροι με ονόματα κεκοιμημένων Προέδρων ως ένδειξη τιμής και εκτίμησης προς αυτούς. Αυτό ισχύει γενικά για αποθανώντα δημόσια πρόσωπα. Δυστυχώς, όμως στη δική σας περίπτωση τίποτα δεν έγινε. Ακόμη όμως μπορούμε να το διεκδικήσουμε και ο Δημοκρατικός Συναγερμός να κινηθεί για το εν λόγω θέμα και να κάνει κάποιες προτάσεις γιατί αδιαμφισβήτητα σας αξίζει μια τέτοια ενέργεια για να υμνηθείτε. Δεν είναι τυχαία η συνεχόμενη θητεία σας στο Προεδρικό Αξίωμα, είναι αποτέλεσμα της εκτίμησης που χρήζατε από τους πολίτες που παρά το προχωρημένο της ηλικίας σας επέλεξαν και τις δύο φορές την ψήφο εμπιστοσύνης να τη δώσουν σε εσάς. Αυτό συμβαίνει και σε μένα – κάθε φορά που θα ψηφίσω κάποιον για όποια «εκλογή», επειδή το να ψηφίσεις κάποιον είναι επειδή τον προτιμάς, όχι επειδή θα αλλάξει τον κόσμο, όχι επειδή θα βγει ή επειδή η δική σου, η μία ψήφος θα κάνει τη διαφορά στο αποτέλεσμα (αφέλεια αν πιστεύεις πως η μία δική σου ψήφος μέσα στις χιλιάδες θα μπορέσει να αλλάξει το αποτέλεσμα).
Στη δική σας περίπτωση και εκλεγήκατε, και εργασθήκατε σκληρά, και ανατρέψατε και επιφέρατε υπέροχα αποτελέσματα στην πατρίδα μας και την οικονομία μας (που κατάρρευσε και διαλύθηκε) και σε πάρα πολλούς άλλους τομείς. Ακόμα και το φυσικό αέριο είναι απάβγασμα της δικής σας θέσεως με το Νίκο Ρολάνδη, τότε αρμόδιο Υπουργό σας για τα θέματα που αφορούσαν το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.
Νιώθω μεγάλη ανακούφιση που ηγηθήκατε της Κ.Δ. από το πόστο του ΠτΔ. Αν και διαβάζοντας το συγκεκριμένο ηλεκτρονικό βιβλίο, σωστά ο κόσμος θίγει τα θέματα της θητείας σας και σε άλλα αξιώματα, όμως το ισχυρότερο είναι το αξίωμα που τηρήσατε ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και ως ιδρυτής του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Εγιώνυ είμαι Συναγερμικιά. Σίγουρα υμνώ εσάς που ιδρύσατε και εγκαθιδρύσατε με τις ενέργειές και τις πολιτικές σας το τιμημένο και ένδοξο κόμμα, το μεγαλύτερο με τα σημερινά δεδομένα κοινοβουλευτικό κόμμα.
Ευχαριστώ για όλα. Είμαι γέννημα του 78. Εγώ εσάς θυμάμαι κατά κύριο λόγο για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μια και ήμουν δεκαπέντε όταν εκλεγήκατε. Θυμάμαι και το Γιώργο Βασιλείου, το Σπύρο Κυπριανού ούτε σαν σκια, δεν το θυμάμαι. Όσο για τον Τάσσο Παπαδόπουλο και το Δημήτρη Χριστόφια, ή το Νίκο Αναστασιάδη, δεν τους θεωρώ ως Προέδρους της δικής σας προσωπικότητας επειδή εσείς ήσασταν μιας άλλης γενεάς και εκτός αυτού ήσασταν ιστορική φιγούρα.
Δεν έχω τίποτα άλλο να προσθέσω, παρά το ότι ακόμα κι αν πέρασαν δυο χρόνια, νιώθω λύπη που δεν κατάφερα το άχραντο κορμί σας να το προσκυνήσω και να σας ρίξω χώμα – επειδή το ήθελα – το ήθελα σαν άνθρωπος για το δικό μου λόγο. Όχι γιατί δε θα σας προσκυνούσαν και δε θα σας υμνούσαν, ή δε θα σας έριχναν χώμα στον τάφο σας, όπως και σας έριξαν, όπως και χιλιάδες μηνύματα γράφηκαν για σας από τότε μέχρι και στις μέρες μας. Απλά επειδή το ‘ θελα, όπως ήθελα να ψηφίσω τον Τορναρίτη γιατί το συμπαθούσα, και όχι μόνο για να βγει Βουλευτής αλλά γιατί τον προτιμούσα από άλλους, όχι μόνο γιατί είμαι Συναγερμικιά, όχι μόνο γιατί τον ήθελα να προωθήσει τα πιστεύω του που τα θεωρούσα σωστά και εμπιστευόμουνα την κρίση του ότι θα πέρναγε σωστά νομοσχέδια, θα επικύρωνε νόμους και θα πρότεινε εισηγήσεις ή ακόμα θα υπερίσχυε απλά επειδή το συμπαθούσα. Αυτά ίσχυσαν και στη δική σας υποψηφιότητα – ασπαζόμουν μέχρι το κόκαλο τα πιστεύω σας, σας θεωρούσα ικανό να διοικήσετε και να ηγηθείτε της Δημοκρατίας και του κράτους (όπως και άριστα πράξατε και αυτό το είπαν όλοι, ακόμα και Τουρκοκύπριοι ακόμα και ΑΚΕΛικοί).
Έτσι και στη δική σας περίπτωση κ. Πρόεδρε, σας ψήφισα επειδή σας συμπαθούσα ως το μεγαλύτερο κριτήριό μου.
Δεν έχω τίποτα άλλο να προσθέσω.
Ας αναπαύεστε εν ειρήνη….
Αιωνία η μνήμη σας. Μακάρι ο Θεός να σας τοποθετήσει στην καλύτερη γωνία του Παραδείσου, να σας κατατάξει σε σκηνές δικαίων, να σας μακαρίζει, να σας αναπαύει, να σας έχει ωραία, να σας υμνεί.
+
Αγαπημένε ή καλύτερα πολυφίλητε πατέρα μας,
Γράφουμε αυτό το τελευταίο μήνυμα για σένα. Ακόμη κι αν έχει περάσει καιρός από το θάνατό σου και δεν ήταν καθόλου πρόσκαιρος ή εφήμερος λόγω του ότι είχες φτάσει σε μεγάλη πραγματικά ηλικία, σχεδόν είχες ζήσει έναν αιώνα. Όμως, εμείς τα παιδιά σου που κατοικούμε στην κοινότητα του Μενεού που είχε την υπέρτατη τιμή να σε έχει κάτοικό της τα τελευταία χρόνια της ζωής σας, σε νιώθουμε ως πατέρα μας και ως καθοδηγητή μας.
Ίσως να φταίει ότι η Αυγούστα έχασε τον πατέρα της πολύ νέα, σχεδόν κοριτσάκι, σ²και στο προσωπό σου να έβλεπε τον πατέρα, τον κύρη που ήθηελε να έχει.Κύρη όπως τον εννοούμε εμείς στα κυπριακά χωριά. Όπως τον εννοούμε και όπως πρέπει.
Διότι τζύρης και κύρης για τους Κυπραίους είναι κάποιος που διαφεντεύει τις ζωές των κοτριτσιών και των αγοριών του και τις καθοδηγεί στο σωστό και το δίακιο. Που προστατεύει τα παιδιά του από την κακία και τη μοχθηρία του κόσμου, που κτίζει αλυσίδες για να μην μπορεί κανείς να τα πειράξει, έτσι νιώθαμε και εμείς. Εμείς που σας είχαμε πατέρα μας και σας επισκεπτόμασταν, εμείς που ερχόμασταν στο σπίτι σου και βρίσκαμε την ίδια την απαράλλακτη φιλοξενία που νιώθαμε όταν πηγαίναμε στα σπίτια των πεθαμένων πλέον γονιών και θείων, πνευματικών γονιών. Μας βάλατε στην Ευρώπη μεγαλύτερη περιουσία και κληρονομιά από αυτήν δεν υπήρξε σε κανέναν άλλο λαό. Βάλατε εμάς, μια μικρή χώρα, ημικατεχόμενη μέλος της Ευρωπαϊκής Οικογένειας. Μας αφήνατε να γιορτάζουμε μαζί σας τα γενέθλια σας, κανείς άλλος Πρόεδρος δεν έπραξε το ίδιο ή το παρόμοιο. Κανείς δεν ήταν τόσο προσηνής, διαλλακτικός, ανθρωποκεντρικός όσο εσείς.
Κάθε φορά που κάποιος πρέπει να πιάσει στο στόμα του το όνομά σας ή την πολιτική σας πρέπει να πλύνει με ανθόνερο το στόμα του. Ήσασταν παληκάρι, αυτό αποδείξατε. Αγωνισθήκατε σε όλους τους αγώνες για την ελευθερία. Βρήκατε την Κύπρο ένα χάος και τη στηρίξατε τότε που ακόμα μετρούσε νεκρούς, πληγωμένους, πρόσφυγες και αιχμαλώτους στα Άδανα της Τουρκιάς.
Αγαπημένε πατέρα μας,
Εμείς σε λατρεύουμε και δε θα σταματήσουμε να το πράττουμε. Το μόνο που μπορεί να χωρίσει την ψυχή μας από την αγάπη που νιώθαμε για σένα είναι ο δικός μας ο θάνατος. Το σπίτι μας μοιάζει στοιχειωμένο που βίωσε και περπάτησε σε αυτό η Άγια σου Μορφή. Άλλωστε στο πρόσωπό σου βλέπαμε τον πατέρα που θα θέλαμε να είχαμε. Διότι οι δικοί μας πατεράδες, όσο ζούσαν ήταν αναλφάβητοι ενώ εσείς, τελειώσατε το Πανεπιστήμιο και εργασθήκατε για το καλό της πατρίδας μας, σώσατε τη χώρα μας, ήσασταν ο πατέρας της Κύπρου μας. Όλου μας του λαού που δε γνώρισε άλλον πατέρα. Σφάλμα μέγα να λένε το Μακάριο πατέρα της Κύπρου. Διότι εσείς Πρόεδρέ μας, αγωνισθήκατε σκληρότατα από την περίοδο της ΕΟΚΑ. Μετέπειτα, ως Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως αγωνισθηκατε και προσφέρατε. Τίποτα δυσάρεστο δε θυμόμαστε για την Προεδρία σας, πολυαγαπημένε μας πατέρα. Δεν μπορεί να σβησει η καρδιά μας και η ψυχή μας εσάς κ. Πρόεδρέ μας.
Προίκα που μας χορηγήσατε για τα παιδιά μας και τα αγγόνια μας ήτανε η Ευρώπη. Να μπορούν να πηγαίνουν από τη μια χώρα στην άλλη, από το ένα κράτος στο άλλος που είναι μέλη της ΕυρωπαΊκής Ενώσεώς μας και θα μπορούν να νιώθουν σαν να είναι το σπίτι τους. Ένα μικρό χωριουδάκι της Κύπρου μας το Μενεού και το κάνατε ισάξιο με μικρά χωριά άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Σ’ αγαπάμε Πρόεδρε, γιατί εσένα πρέπει να αναζητήσουν οι ερμηνείς και οι ετυμηγορίες στις λέξεις Λεβέντης, Νομικός, Παληκάρι, Πολιτικός, ΠρόεδροςαΩ, αΓΩΝΙΣΤΉ¦.
Εμείς κύριε Πρόεδρε, που σε λατρεύαμε και σε εκθειάζαμε όχι κατά τύχη αλλά απειδή ήσασταν σπουδαιότατος και το αξίζατε, ήσασταν και είστε ο σπουδαιότερος άνθρωπος που γνωρίσαμε στη ζωή μας θα σου κάνουμε το μνημόσυνό σου, το δεύτερο ετήσιο στην εκκλησία του Αγίου Παντελεημόνος στο Μενεού.
Αν και γνωρίζουμε πως για τη διετία που συμπληρώνεται σε μερικές μέρες από το θάνατό σου, θα διοργανωθούν από την πολιτεία μνημόσυνα και τρισάγια στη Λευκωσία εκεί που αναπαύεσαι μόνιμα με τη Λίλα, τους γονείς, τα αδέλφια και τη νύφη σου, στην εκκλησία την πρωτεουσιάνικη εμείς που γνωρίζαμε το πόσο απλός άνθρωπος ήσασταν θα σας κάνουμε στην εκκλησία του Μενεού το μνημόσυνό σας.
Θα φτιάξουμε πρόσφορο με τα δικά μας χέρια και κόλυβο, όπως φτιάχνουμε στα μνημόσυνα των γνονιών μας. Θα φτάξουμε ανθοδέσμη και θα πάρουμε τη φωτογραφία σου, που θα την κατεβάσουμε από το διαδκίκτυο που βρήθει από φωτογραφίες σου μόνο στη διαδικτυακή τοποθέτηση του ονόματός σου και θα την πάρουμε να μνημονευθεί μετά τη θεία λειτουργία. Θα πληρώσουμε το μνημόσυνο ως πρέπει. Διότι ΠΡΕΠΕΙ να μνημονευθείς στο Μενεού, που ήταν και ο τόπος που έζησες για κάποια χρόνια της ζωής σου. Θα σε μνημονεύσουμε, θα σε πενθησουμε, θα σε κλα΄ψουμε γιατί σπου έπρεπε. Δε θα σε βγάλουμε από το μυαλό μας ουδέποτε ώσπου ζούμε. Και αλτσάχιμερ να πάθουμε δε θα σε ξεχάσουμε, διότι ήσουν κομμάτι της ζωής μας, κομμάτι από πάνω μας.
Το ότι έκτισες το Δημοκρατικό Συναγερμό που είναι για μας το σπίτι μας είναι μια ισχυρή στέγη για μας. Το ιδεολογικό μας σπίτι. Μας άφησες πολλά παραπάνω από τους φυσιολογικούς μας πατεράδες και το βασικότερο και κυριότερο άφηκες στα τέκνα και στα εγγόνια μας πολλά με την Ευρώπη που μας έβαλες. Μας άνοιξες πορτες, μας άνοιξες ορίζοντες, έκανες τη μικρή σταγόνα αιμάτου στην Υδρόγειο στου πελάγου τη γλαυκή απεραντοσύνη ένα τμήμα μιας Ευρωπαϊκής Οικογένειας. Δίδαξες και θα διδάσκεις έστω και πεθαμένος ακόμα πρεσβεύουν οι αρχές σου στην οικογένειά μας.
ΠΑΤΕΡΑ ΜΑΣ, όπως σε αποκαλούσαμε πάντοτε. Θα πάμε και στον τάφο σου όταν επισκεφθούμε τη Λευκωσία άμαν τύχει. Όμως, από ό,τι μας είπανε τα μνημόσυνα τα επίσημα που αναπαύουν την ψυχή του κάθε αποθαμένου γίνεται μέσα στην εκκλησία γιατί εκείνες είναι οι προσευχές και οι δεήσεις που διαβάζονται για τις ψυχές των νεκρών και όχι των τρισαγίων. Εκείνες είναι απλές και δεν έχουν την ίδια βαρύτητα. Σκεφτείτε τους πεθαμένους που δεν τους έθαψαν σε νεκροταφείο, που χάθηκαν στη θάλασσα ή στον πόλεμο και δεν είνα θαμμένοι πουθμοι πουθενά και τους μνημονεύουνε. Έτσι θα πράξουμε και εμείς. Θα σε μνημονεύσουμε κ. Πρόεδρε. Θα πούμε τα καλλυτερα για σας γιατί τα άξιζες.
Κάνουμε λάθη που γράφουμε αυτό σου το μήνυμα, επειδή είμαστε συναισθηματικά φορτισμένοι όπως σε κάθε μνημόσυνο δικού μας ανθρώπου. Έτσι κάνουμε λάθη και προσπαθούμε να διορθώσουμε τη σύνταξη αυτού του μηνυματος, επειδή δάκρυα πλυμμηρίζουν τους οφθαλμούς μας στη διάρκεια γραφής αυτού του μηνύματος.
Τέλος, θέλουμε να προσθέσουμε ότι όταν θα επισκεφθούμε τον τάφο της οικογένειας σας που αναπαύεστε στη Λευκωσία όταν τύχει να πάμε στη Λευκωσία, θα σας αφήσουμε λουλούδια και θα σας ανάψουμε ευλβασικότατα το κανδήλι. Στα γενέθλιά σας πάντοτε σας ανάβουμε το κερί, γιατί η μνήμη σας οφείλει να μείνεανεξιχνίαστη και ανεξίτηλη. Αν φτάσουμε δισέγγονα θα τους μιλούμε για σας. Πάντοτε σε συναφέρνουμε Πρόεδρέ μας.
Όποτε πάμε Λευκωσία, πάντοτε πάμε στον τάφο σου, ή σχεδόν πάντοτε ‘ αναλόγως της ώρας και της μέρας και των δουλειών που έχουμε.
Θα σε αγαπάμε πάντοτε Πρόεδρε.
Τα παιδιά σου του Μενεού όπως μας αποκαλούσες
Θεόδωρος και Αυγούστα
Αιωνία η μνήμη σου. Ο Θεός να σε μακαρίζει ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ.
Η ΑΓΑΠΗ ΜΑ¦ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΜΕΣΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ….
O anoteros igetis tis kipriakis dimokratias! Kalo Paradiso!
ΓΛΑΥΚΟΣ ΚΛΗΡΙΔΗΣ
Σπούδασε νομικά στο “Kings College” του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και πήρε τον τίτλο L.L.B. τo 1948. Το 1951 αναγορεύθηκε Barrister-at-Law στο Gray’s Ιnn. Από το 1951 μέχρι το 1960 άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στην Κύπρο.
ΕΟΚΑ και πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59 υπηρέτησε στην Ε.Ο.Κ.Α. με το ψευδώνυμο «Υπερείδης» και υπεράσπισε πολλούς αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α., που είχαν συλληφθεί από τους Άγγλους. Επίσης, ετοίμασε φάκελο για πολλές περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους Άγγλους, τις οποίες παρουσίασε η Ελληνική Κυβέρνηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Πήρε μέρος στη Διάσκεψη του Λονδίνου το 1959 και κατά τη μεταβατική περίοδο, μεταξύ αποικιακής διακυβέρνησης και ανεξαρτησίας (1959-1960), διατέλεσε Υπουργός Δικαιοσύνης. Την ίδια περίοδο διατέλεσε αρχηγός της Ελληνικής Κυπριακής Αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα. Τον Ιούλιο του 1960 εξελέγη μέλος και στη συνέχεια Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι τον Ιούλιο του 1976.
Σε πολλές περιπτώσεις εξετέλεσε καθήκοντα Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ως αναπληρωτής του Προέδρου της Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου κατά τις απουσίες του στο εξωτερικό. Ανέλαβε την αρχηγία της Ελληνικής Κυπριακής Αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του Λονδίνου, που συγκλήθηκε τον Ιανουάριο του 1964 για να μελετήσει το Κυπριακό πρόβλημα.
Στις 23 Ιουλίου 1974, λόγω του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, ανέλαβε προσωρινά καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες του Συντάγματος. Τα καθήκοντα αυτά τα άσκησε μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου 1974, ημέρα κατά την οποία επανήλθε στην Κύπρο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος είχε εξαναγκασθεί από το πραξικόπημα να την εγκαταλείψει στις 16 Ιουλίου 1974. Τόσο ο ίδιος ο Πρόεδρος Μακάριος, όσο και η Βουλή των Αντιπροσώπων ευχαρίστησαν δημόσια τον Γλαύκο Κληρίδη για το έργο που επιτέλεσε κατά την περίοδο αυτή.
Το Φεβρουάριο του 1969 ίδρυσε το Ενιαίο Κόμμα. Το Μάιο του 1976 ίδρυσε το Δημοκρατικό Συναγερμό από επίλεκτα μέλη του Ενιαίου Κόμματος, της Προοδευτικής Παράταξης και του Δημοκρατικού Εθνικού Κόμματος. Το 1968 ο Γλαύκος Κληρίδης ορίσθηκε εκπρόσωπος της Ελληνοκυπριακής πλευράς στις διακοινοτικές συνομιλίες. Από αυτή τη θέση διεξήγαγε συνομιλίες με τον Ντενκτάς μέχρι τον Απρίλιο του 1976.
Κατά τις συζητήσεις του Κυπριακού προβλήματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ο Γλαύκος Κληρίδης εκπροσώπησε την Κύπρο αρκετές φορές. Διατέλεσε Πρόεδρος του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού από το 1961 μέχρι το 1963 και σε αναγνώριση των εξαίρετων υπηρεσιών του, του απονεμήθηκε τιμητική διάκριση και ανακηρύχθηκε ισόβιο μέλος. Με την έγκριση του Πάπα Ιωάννη του 23ου του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξης του Αγίου Τάφου ως αναγνώριση των υπηρεσιών που είχε προσφέρει και της κατανόησης που είχε δείξει ως Αρχηγός της Ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με τη θρησκευτική μειονότητα των Ρωμαιοκαθολικών (Λατίνων) της Κύπρου.
Κατά τις Βουλευτικές εκλογές του 1981, 1985 και 1991, επικεφαλής του Συνδυασμού του Δημοκρατικού Συναγερμού, εξελέγη Βουλευτής Λευκωσίας. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ως Πρόεδρος του κόμματος, ηγήθηκε της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού μέχρι της εκλογής του ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 14 Φεβρουαρίου 1993.
Προεδρία
Μετά την εκλογή του ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας του απονεμήθηκαν από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή τα Διάσημα του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Σωτήρος. Ο Γλαύκος Κληρίδης επανεξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 15 Φεβρουαρίου 1998.
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του (1993-2003)[1] η Κύπρος άκμασε σημαντικά. Σταθεροποιήθηκε η οικονομία της χώρας και έγινε το πλουσιότερο από τα δέκα νέα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004. Η κυβέρνηση Κληρίδη πιστώνεται σε μεγάλο βαθμό την είσοδο της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως προσωπικότητα ήταν ιδιαίτερα σεβαστός από τους ηγέτες του κόσμου την περίοδο της προεδρίας του αλλά και σε τοπικό επίπεδο ήταν σεβαστός ηγέτης λόγω των επιτευγμάτων του. Έχασε ένα μέρος της δημοτικότητας του λόγω της ισχυρής υποστήριξής του στο Σχέδιο Ανάν για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Ενώ το 65% της τουρκοκυπριακής κοινότητας ψήφισε υπέρ του σχεδίου στο δημοψήφισμα, ο Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το σχέδιο με περισσότερο από 75% της λαϊκής ψήφου.
Κύριε Πρόεδρε,
Πάντοτε θυμάμαι τα παιδικά μου χρόνια, γεμάτα αθωότητα και ησυχία, με προβλήματα και εντάσεις αφού οι γονείς μου είχαν έριδες που οδηγήσαν στο χωριμό. Μεγάλωσα στην πολυκατοικία Ζένια Ελένη, κοντά στη Β’ αστική. Σε ένα διαμέρισμα, στο δεύτερο όροφο. Τότε ήρθανε οι Πόντιοι, του Ελληνισμού – που μας τους φέρατε για να εξαπλωθεί η γενιά μας και να μην ξιλιφτεί.
Γνήσιος ως πατριώτης. Αναγιώθηκα με εσάς Πρόεδρο. Πιο ύστερα, που ήμουν έκτη δημοτικού – ήρθαμε στη Λευκωσία, γιατί οι γονείς μου χωρίσανε και παντρεύτηκε η μάνα μου Χρυστάλλα Ιωαννίδου το Μιχαλάκη Τρυμιθιώτη, καθούμασταν σε μια πολυκατοικία απέναντι από το Δημοτικό των Αγίων Ομολογητών.
Μαζί με τη νούνα και αδελφή της μάνας μου, Μαρία Ιωαννίδου , πηγαίναμε σε όλες τις εκδηλώσεις του ΔΗΣΥ που ήσασταν πάντα παρών όντας ιδρυτής του Συναγερμού και πήγαμε και στο Προεδρικό που μιλούσατε για τους αγνοουμένους, έχοντας στην οικογένειά μας συγγενείς μας αγνοουμένους.
Τώρα, με τη φτώχεια και τη μετανάστευση, που η θεία μου όταν παντρεύτηκε το Χρυσόστομο Αχιλλέως πήγε στο Αμβούργο για να ζήσει, να έχει δουλειά, μια και στον τόπο μας μάς διώξανε όλους.
Εγώ τώρα, παντρεύτηκα, και σκέφτομαι να ξενιτευτώ. Αν ζούσατε θα ήταν καλύτερα τα πράματα.
Αλλά επειδή θυμούμαι που το 99, κάνατε εσείς τη νίξη να ανοιχτούν οι τάφοι και να διερευνηθούν τα οστά σε ποιους ανήκανε, και χάρη σε εσάς θάψαμε τους συγγενείς μας γνωρίζοντας τις ταυτότητές τους.
Και που έχουμε άνοιμα να μεταναστεύομεν, είναι διότι εσείς μας βάλατε στην Ευρώπη.
Τέλος, θυμάμαι εσάς πιο έντονα γιατί σας σύνδεσα με τα παιδικά μου χρόνια, της ανεμελιάς, της αθωότητας, που ήμασταν όλοι μια ευτυχισμένη οικογένεια και συγκροτημένη – υπήρχε ο πατέρας μαζί μας, ζούσε μαζί μου η στετέ Θεοφανώ στο flat του Ζένια Ελένη, και ακόμα δεν είχαν αρκέψει οι καβγάδες με τους γονείς μου.
Θυμούμαι την κυπριακή μου καταγωγή, γιατί και εσείς κ. Πρόεδρε τη θυμόσασταν.
Όπως και η νούνα μου είπε, αν μεταναστεύσουμε στον ξένον τον τόπον την πατρίδα μας δε θα την ξεριζώσουμε, ούτε τη διάλεκτο, ούτε τίποτε.
Όπως εσείς μείνατε αγνός πατριώτης ακόμα κι αν γίνατε Πρόεδρος του βασανισμένου τούτου τόπου.
Χαρά Αρδανίτου
κόρη προσφυγικής οικογένειας από το Καρπάσι με συγγενείς αγνοουμένους
Κύριε Πρόεδρε,
Εμείς οι πρόσφυγες που νιώσαμε τον πόνο του ξεριζωμού, που σχίστηκε η καρδιά μας για τα όσα επιβιώσαμε στην προσφυγιά. Εγώ προσωπικά δεν είμαι πρόσφυγας, η Μαρία Ιωαννίδου-Αχιλλέως, είναι θεία και νονά μου και πήγαμε στις διάφορες εκδηλώσεις στο Προεδρικό που μιλούσατε και δίδατε ελπίδες σε εμάς που είμαστε συγγενείς αγνοουμένων.
Όποτε θυμάμαι την παιδική μου ηλικία, πηγαίνω πίσω στη Λεμεσό όπου φέρατε τη μειονότητα των Ποντίων, πάντοτε κοντά στους πολίτες, τους απλούς, τους λιτούς, τους απόρους – χωρίς δεύτερη σκέψη προσιτός και θελκτικός.
Δε σας λησμονούμε κύριε Πρόεδρε, αντίθετα σας έχουμε στο νου και την καρδιά μας γιατί ήσασταν ένας άξιος, ένας λεβέντης, ένας τσιάκκος, ένας άνθρωπος με ουσία.
Σας λατρεύουμε κύριε Πρόεδρε. Θυμάμαι το Ζένια Ελένη Κωρτ όπου μεγάλωνα. Η μητέρα μου Χρυστάλλα Ιωαννίδου-Τρυμιθιώτου, αδελφή της Μαρίας και ο παππούς μου Πολύκαρπος Ιωαννίδης, με καταγωγές από διάφορους τόπους των κατεχομένων. Η γιαγιά μου Λουκία από του Μόρφου, που μεγαλώσανε στους κάμπους της Μεσαρκάς και ξέραμε για τον ξεριζωμό.
Αν και η καταγωγή μου ήταν στη Λεμεσό γιατί ο κύρης μου έμενε Λεμεσό, κατεβήκαμε στην πρωτεύουσα όταν οι γονείς μου χώρισαν. Γυμνάσιο πήγα στους Αγίους Ομολογητές και γνώρισα εσάς προσωπικά με τις διάφορες εκδηλώσεις που γινόντουσαν στο Δημοκρατικό Συναγερμό και το Προεδρικό Μέγαρο που γνοιαζόσασταν για τους αγνοουμένους.
Αυτό που θέλαμε έντονα να σας πούμε είναι ένα μεγάλο ευχαριστώ για τον τομέα της Διερεύνησης για τα Οστά των Αγνοουμένων. Όταν ανοίχθηκαν οι ομαδικοί τάφοι και βγάλανε τα οστά των παληκαριών για να βρούνε τους αγνοουμένους.
Κασιούες μας δώκανε όπως είπε η θεία μου.
Βλέπουμε την ανεργία, τη φτώχεια, την ανέχεια, φύγανε όλοι και πήγανε εκτός Κύπρου (οι νέοι δηλαδή). Βλέπω και τη νονά μου που μετά το γάμο της πήγε στο Αμβούργο. “Άνοιξε η Γερμανία και πάλιν, μετά το κούρεμα” λέει ο παππούς. Βλέπουμε τις συνθήκες να επανέρχονται όπως τα παλιά τα χρόνια. Οι γέροι τα αναγνωρίζουνε.
Θέλουμε ως πρόσφυγες, και γνωρίζουμε και τον ξεριζωμό όμως και την τραγικότερη πτυχή του εθνικού προβλήματος, τους αγνοουμένους – δύο ευχαριστώ.
Δέκα έπρεπε να σας πούμε, αλλά δύο βασικά. Που δώσατε εντολή να γίνουν εκταφές στους ομαδικούς τάφους των προσφύγων και των παλληκαριών που σκοτώθηκαν, για να βρεθεί απάντηση στα ερωτηματικά των αγνοουμένων ως συγγενείς αγνοουμένων.
Ο πεθερός μου είναι από τα Άρδανα, με καταγωγή από τη Σύγκραση – εμείς από τη βόρεια Κύπρο είχαμε αναγιωθεί με τα ιδανικά όλων των χωριών.
Η Μόρφου μας, ο Άγιος Γεώργιος, το Καρπάσι με τον Απόστολο Ανδρέα που έζησε η μάνα μου και η θεια μου τα καλοκαίρια τους και πήγανε σχολειό.
Εκεί, στο Πέντε Μίλι που είχανε το εξοχικό τους σπιτάκι η γιαγιά Λουκία η πεθαμένη, που ήταν το προικιό της, που βασανίστηκε όσο κανένας άλλος πας τούτην τη γης….
Μπήκανε στα σπίτια τους. Ως Ελεύθεροι Πολιορκημένοι… Η νονά μου, που με βάφτισε δούλευε στην Πολυκλινική Ευαγγελίστρια και ένιωσε τον έντονο τον πόνο όταν μετά από 20 μήνες της μετανάστευσής σου, έφυγες, και δε σε είδε στο νεκροκρέβατό σου.
Άλλες φορές σε είδε, που για ιατρικούς λόγους επισκέφθηκες τη Βαγγελίστρα.
Σου αφήνουμε την αγάπη μας λεβεντόγερέ μας, γερόλυκέ μας, άξιέ μας.
Οικογένεια
Πολύκαρπος Ιωαννίδης
Χρυστάλλα Ιωαννίδου-Τρυμυθιώτου
Χαρά Παπαδοπούλου-Αρδανίτου
Πριν από λίγα χρόνια, προτού εισαχθεί στο νοσοκομείο, με σοβαρό πρόβλημα υγείας ο κ. Κληρίδης, φρόντισε να ξεκαθαρίσει νομικά και μία άλλη παράμετρο που άρχισε να ταλανίζει την Κύπρο: αυτή της υπόθεσης των πετρελαίων. Ήθελε να προλάβει την εμπλοκή της Βρετανίας, στην επερχόμενη εκμετάλλευση των πετρελαίων. Η Βρετανία, διαθέτει βάσεις στην Κύπρο, οι οποίες θεωρούνται, σύμφωνα με τη συνθήκη της Ζυρίχης, βρεταννικό έδαφος και άρα_ θα μπορούσαν να ισχυρισθούν ορισμένοι_ μπορεί να αξιώσει πως διαθέτει και… χωρικά ύδατα: «τα κοιτάσματα πετρελαίου που έχουν εντοπισθεί στα ανοιχτά της Κύπρου, δεν έχουν σχέση με τις βρατνικές βάσεις, των οποίων τα δικαώμτα περιορίζονται από τη συνθήκη εγκαθίδρυσης», ξεκαθάρισε ο κ. Κληρίδης. Και για να γίνει ακόμα πειστικός και πιεστικός στην άποψή του σημείωσε ότι «οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο έχουν στρατιωτική αποστολή. Δεν ήρθαν στο νησί για… μπίζνες»!
Δεν θέλησε, μετά την ήττα του από τον Τάσσο Παπαδόπουλο, ούτε τίτλους, ούτε αξιώματα. Ουδείς πάλι από τη «νέα τάξη πραγμάτων στην Κύπρο» τον αξιοποίησε για την εμπειρία του, τη σοφία του, τις γνώσεις του και τις γνωριμίες του. Ούτε όμως και η Αθήνα. Ο Κληρίδης γνώριζε τόσο καλά το κυπριακό, όσο κανείς άλλος κι όμως ουδείς δεν ζήτησε ποτέ τη γνώμη του. Μόνον ο πρώην Πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης του τηλεφωνούσε και καμμιά φορά ο κ. Γ. Παπανδρέου.
Μια ζωή πολιτικός. Ο πατέρας του, Γιάννης Κληρίδης, διαπρεπής δικηγόρους ήταν ο πρώτος που τόλμησε να αντιπαραταχθεί με τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο, στις πρώτες εκλογές που έγιναν στην Κύπρο, για το προεδρικό αξίωμα, μόλις το νησί απέκτησε το 1960 την ανεξαρτησία του. Ήταν και του πατέρα του φιλοδοξία να γίνει Πρόεδρος της Κύπρου και για να την εκπληρώσει δεν δίστασε τότε να «συμμαχήσει» ακόμα και με το πανίσχυρο κομμουνιστικό ΑΚΕΛ. Όπως ο πατέρας του, έτσι και αυτός, όσες φορές συγκρούσθηκε εκλογικά με τον Μακάριο, δεν κατάφερε ποτέ να τον κερδίσει. Ο Γλαύκος Κληρίδης έγινε Πρόεδρος αφού πέθανε ο Μακάριος και αφού μεσολάβησε η εκλογή άλλων Προέδρων των Σπ. Κυπριανού και Γ. Βασιλείου.
Παραδέχθηκε πως το μεγαλύτερο του λάθος δεν ήταν γιατί τότε από έμπιστος συνεργάτης του Μακαρίου, έγινε αντίπαλός του, αλλά επειδή δεν τόλμησε ποτέ να εκφράσει δημοσίως τη διαφωνία του με τον αρχιεπίσκοπο, όταν ήταν μέλος της κυβέρνησής του, ή Πρόεδρος της Βουλής. Δημόσια ομολογία ωστόσο που προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών στο… ΔΗΣΥ, στο κόμμα που ο ίδιος ίδρυσε, αφού ο σημερινός του Πρόεδρος κ. Νικ. Αναστασιάδης, διαφώνησε έντονα μαζί του λέγοντας πως «οι διαφωνίες επιλύονται στα κομματικά όργανα και όχι με δημόσια αντιπαράθεση». Ετσι, από τότε ο Πρόεδρος Κληρίδης σταμάτησε να διατυμπανίζει ποίο ήταν το μεγαλύτερό του λάθος. Μόνον τους τελευταίους μήνες, οι λίγοι συνομιλητές που τον συναντούσαν γνώριζαν πως για ένα πράγμα, επίσης, μετάνοιωσε ο Κληρίδης. Ό,τι δεν κατάφερε να επανενώσει την Κύπρο. Εφτασε έως την πηγή και δεν πρόλαβε να πιει νερό. Αν όμως ήταν Πρόεδρος της Κύπρου, στην Λουκέρνη, τότε ίσως να ήταν διαφορετική η εξέλιξη, στο θέμα της Κύπρου…
Το χιούμορ του ανεξάντλητο. Ο αυτοσαρκασμός του συνεχής: «Τα περισσότερα δώρα που πήρα ως Πρόεδρος ήταν εικόνες. Τις κρέμμασα όλες στο διάδρομο του σπιτιού μου. Κάθε φορά που έμπαινα στο σπίτι μου, προσπερνούσα τρέχοντας τον διάδρομο. Φοβούμουν μήπως με σταματήσει κανένας Άγιος και με ρωτήσει. Ε, εσύ, πόσα ψέμματα τους είπες σήμερα;» Ελεγε συχνά, γελώντας, στους επισκέπτες του.
Όπως και ότι ήταν ο μοναδικός αρχηγός κράτους στον κόσμο, που επισήμως δήλωνε ότι ήταν Πρόεδρος σε μία… ανεπιθύμητη δημοκρατία. Ο λόγος ήταν _ όπως εξηγούσε_ ότι ούτε οι ελληνοκύπριοι, ούτε οι τουρκοκύπριοι την ήθελαν.. Οι ελληνοκύπριοι ήθελαν και αγωνίσθηκαν για να ενώσουν την Κύπρο με την Ελλάδα κι οι τουρκοκύπριοι να την ενώσουν με την Τουρκία, ή τουλάχιστον να την μοιράσουν ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ετσι η ανεξαρτησία γεννήθηκε απρογραμμάτιστη, ανεπιθύμητη με μεγάλες δυσκολίες και ήταν ο τυχαίος καρπός μία βίαιης, αιματηρής και ταυτόχρονης ένοπλης σύρραξης μεταξύ ελληνοκυπρίων και βρετανών.
Γεννημένος στη Λευκωσία, στις 24 Απριλίου 1919, σπούδασε νομικά, όπως και ο άλλος του μεγάλος αντίπαλος. Ραούφ Ντενκτάς, στη Βρετανία. Ήταν από τους πρώτους που κατατάγηκε στην RAF με την έναρξη του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και το αεροσκάφος του καταρρίφθηκε στη Γερμανία. Ο ίδιος συνελήφθη από τους ναζί, απέδρασε μία φορά και συνελήφθη και πάλι. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα των κυπρίων υπηρέτησε στην ΕΟΚΑ, με το ψευδώνυμο «Υπερείδης» και υπερασπίσθηκε κυπρίους αγωνιστές στα βρετανικά δικαστήρια. Ήταν ο πρώτος που, κατά τη διάρκεια της βρετανικής κατοχής, ετοίμασε φάκελο για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από του Αγγλους. Τον φάκελο αυτό παρέδωσε στην τότε ελληνική κυβέρνηση και στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Με την ανεξαρτησία της Κύπρου, πέρασε στο «μακαριακό στρατόπεδο», βρέθηκε αντίπαλος ακόμα και με τον πατέρα του και εξελέγη ο πρώτος Πρόεδρος της Βουλής. Στις 23 Ιουλίου 1974, υπό τραγικές για την Κύπρο (και τον ελληνισμό) συνθήκες, ανέλαβε προσωρινά καθήκοντά Προέδρου της Δημνοκρατίας έως τις 7 Δεκεμβρίου 1974, ημέρα κατά την οποία επανήλθε στην Κύπρο ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Εκτοτε οι δρόμοι των δύο ηγετών έγιναν διαφορετικοί.
Ήταν ο ηγέτης δεξιού κόμματος, του ΔΗΣΥ, αλλά συνεργάσθηκε στενά μ΄ένα σοσιαλιστικό κόμμα στην Ελλάδα. Οι σχέσεις του Κληρίδη με το ΠαΣοΚ και κυρίως με τον κ. Σημίτη, αλλά και με τον τότε υπουργό Εξωτερικών κ. Γ. Παπανδρέου ήταν κάτι παραπάνω από εξαιρετικές. Μαζί κατήρτησαν και εκτέλεσαν το σχέδιο για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.
Το χιούμορ του Κληρίδη ήταν διαρκές. Ακόμα και τον.. γάμο του σατίριζε: «Είμαι ο μοναδικός πολιτικός στην Κύπρο που νυμφεύθηκε δύο φορές, χωρίς να υπάρξει ποτέ διαζύγιο, την… ίδια γυναίκα. Την πρώτη ήταν όταν ήμουν νέος, τότε που γνώρισα την μέλλουσα, ινδικής καταγωγής σύζυγό μου Λίλα, στο BBC, όπου εργαζόταν η αδελφή μου. Τη δεύτερη μόλις εξελέξη Πρόεδρος της Κύπρου, αυτή τη φορά με θρησκευτικό γάμο. Ο αρχιεπίσκοπος μετά την ορκομωσία, βάφτισε εν ριπή οφθαλμού τη γυναίκα μου χριστιανή, της έδωσε το όνομα Ειρήνη και μετά μας ζήτησε να παντρευτούμε, σαν καλοί χριστιανοί στην εκκλησία…».
Συλλυπητήρια του πολιτικού κόσμου για τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη
«Με τους αγώνες του κυπριακού ελληνισμού είναι συνυφασμένη η ζωή του Γλαύκου Κληρίδη, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας σε συλλυπητήριο μήνυμά του για τον θάνατο του πρώην προέδρου της Κύπρου.
Αναλυτικά το μήνυμα του Κάρολου Παπούλια: «Η ζωή του Γλαύκου Κληρίδη είναι συνυφασμένη με τους αγώνες του κυπριακού ελληνισμού που τον τίμησε με την ανάδειξή του ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπερασπίστηκε με πάθος τις απόψεις του, είχε εθνικό όραμα και διορατικότητα που αναγνωρίστηκε ακόμη και από πολιτικούς αντιπάλους».
«Έφυγε σε μια στιγμή κρίσιμη για το μέλλον του νησιού που δοκιμάζεται σκληρά από την οικονομική κρίση και παραμένει διχοτομημένο. Η συγκυρία αυτή απαιτεί υψηλό αίσθημα ευθύνης από την ηγεσία και το σύνολο του πολιτικού κόσμου στην Κύπρο. Η παρουσία και ο λόγος του Γλαύκου Κληρίδη θα λείψουν. Έφυγε μια ιστορική προσωπικότητα της πολιτικής ζωής του Κύπρου», αναφέρει ο κ. Παπούλιας στο μήνυμά του και εκφράζει τα θερμά συλλυπητήριά του στους δικούς του ανθρώπους.
Τεράστιο είναι το βάρος της κληρονομιάς που αφήνει πίσω του ο Γλαύκος Κληρίδης, τονίζει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος εξέφρασε τη βαθύτατη θλίψη του και δήλωσε συγκλονισμένος από το χαμό του πρώην προέδρου της Κύπρου, τονίζοντας παράλληλα πως αισθάνεται υπερήφανος που υπηρέτησε πλάι του.
Ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι διακόπτει αμέσως το ταξίδι του στη Σρι Λάνκα και ότι θα επιστρέψει το συντομότερο δυνατόν στην Κύπρο.
Ο Γλαύκος Κληρίδης, αναφέρει σε γραπτή δήλωσή του ο κ. Αναστασιάδης, «υπήρξε σε όλη του στην ιστορική διαδρομή ένας πολιτικός ηγέτης διεθνούς εμβέλειας που πέτυχε να υπηρετήσει μακρόπνοα πολιτικά οράματα».
Ήταν παρών, αναφέρει ο κύπριος πρόεδρος, «σε όλους του αγώνες, όχι μόνο της μικρής μας πατρίδας, αλλά και την ανθρωπότητας».
«Υπηρέτησε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν παρών στον αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-’59 και υπήρξε κορυφαίος πρωτεργάτης και στυλοβάτης της Κυπριακής Δημοκρατίας» σημειώνει.
Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι «στα τραγικά χρόνια της εθνικής διχόνοιας, ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ο ψύχραιμος, ο συναινετικός και μετριοπαθής ηγέτης που κράτησε τον εαυτό του μακριά και υπεράνω από τις διαμάχες και τους ανταγωνισμούς».
Σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη ο Γλαύκος Κληρίδης «ανασυγκρότησε το κράτος από τα συντρίμμια της εθνικής τραγωδίας του 1974, βάζοντας τη σφραγίδα του στην εδραίωση της Δημοκρατίας».
Συνεχίζει αναφέροντας ότι «ο Γλαύκος Κληρίδης εξελέγη για δύο θητείες Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία παρέδωσε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
«Το βάρος της κληρονομιάς που μας άφησε ο άνθρωπος και ο πολιτικός Γλαύκος Κληρίδης είναι τεράστιο» επισημαίνει.
Αναφέρει ότι έχει ήδη εκφράσει τα ειλικρινή και θερμά του συλλυπητήρια προς την οικογένεια του και ειδικά προς την κόρη του Καίτη, προσθέτοντας: «Η σκέψη μας θα είναι μαζί τους αυτές τις δύσκολες στιγμές».
Τη θλίψη τους για τον θάνατο του πρώην προέδρου της Κύπρου, Γλαύκου Κληρίδη, εκφράζει ο πολιτικός κόσμος. «Η Κύπρος έχασε σήμερα έναν μεγάλο Έλληνα» δήλωσε ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε τη συγκίνησή του για τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη και τα συλλυπητήριά του στους δικούς του.
Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Η Κύπρος έχασε σήμερα ένα μεγάλο Έλληνα. Ο Γλαύκος Κληρίδης υπήρξε αγνός αγωνιστής και ευπατρίδης πολιτικός, μεγάλος πρωταγωνιστής σε όλους τους αγώνες των αδελφών Κυπρίων.
» Μετείχε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπηρέτησε τον απελευθερωτικό αγώνα του 1955 και βρέθηκε στις επάλξεις ως πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, αλλά και ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας για την αναζήτηση δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού προβλήματος.
» Διέθετε σύνεση και τόλμη, διορατικότητα και αγνό πατριωτισμό.
» Υπηρέτησε τη μαρτυρική Μεγαλόνησο, αλλά και τον ελληνισμό στο σύνολό του».
Ο πρόεδρος της Βουλής, Ευάγγελος Μεϊμαράκης, πληροφορούμενος την απώλεια του Γλαύκου Κληρίδη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Αποχαιρετάμε σήμερα μια εξέχουσα προσωπικότητα του κυπριακού ελληνισμού, έναν φίλο και ευπατρίδη που συνέδεσε τη ζωή του με τη νεότερη ιστορία της Κύπρου και πρωταγωνίστησε στους αγώνες του κυπριακού λαού για ανεξαρτησία, δημοκρατία, εθνική κυριαρχία και διεθνή αναγνώριση των δικαιωμάτων του.
» Ο Γλαύκος Κληρίδης υπήρξε ένας μεγάλος ηγέτης που διακρίθηκε σε σκληρές εποχές για το σθένος και την πολιτική του οξύνοια, αλλά και για τις διπλωματικές του ικανότητες με τις οποίες εκπροσώπησε πολλές φορές την ελληνοκυπριακή πλευρά στις δύσκολες συνομιλίες για το κυπριακό ζήτημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
» Εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων και εμού προσωπικά, θέλω να εκφράσω την οδύνη μας και τα συλλυπητήριά μας προς τους οικείους του και βεβαίως προς τον κυπριακό λαό που πενθεί σήμερα, όπως και ολόκληρος ο ελληνισμός απανταχού».
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, είπε ότι «ο Γλαύκος Κληρίδης αποτελεί μια εμβληματική μορφή για τη Μεγαλόνησο».
«Η ζωή του είναι άμεσα συνυφασμένη με την πολιτική ιστορία της Κύπρου. Εργάστηκε ακάματα για την επίλυση του Κυπριακού από διάφορες θέσεις. Κατά την θητεία του ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας προετοίμασε και οδήγησε την Κύπρο στο κατώφλι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν πρόλαβε, δυστυχώς, να δει την Κύπρο ενωμένη, καθώς πέθανε την ημέρα συμπλήρωσης τριάντα ετών από την ανακήρυξη του ψευδοκράτους» τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
«Απευθύνω θερμά συλλυπητήρια προς την οικογένειά του, αλλά και προς όλο τον Κυπριακό λαό, στον οποίο αφιέρωσε τη ζωή του» είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
«Ο καλύτερος τρόπος για να τιμηθεί η μνήμη του Γλαύκου Κληρίδη είναι να επιτευχθεί επιτέλους μια δίκαιη και εφαρμόσιμη λύση στο Κυπριακό. Μια λύση σύμφωνη με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου. Μια λύση συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Μια λύση που επιτρέπει σε όλους τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, να ζουν σε ένα περιβάλλον θεσμικά δίκαιο, ευρωπαϊκό, σταθερό και λειτουργικό. Σε μία χώρα μέλος του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με μία διεθνή νομική προσωπικότητα και μία ιθαγένεια. Σε μία χώρα που ξαναβρίσκει τον δυναμικό οικονομικό ρόλο της στην ανατολική Μεσόγειο και γίνεται πεδίο ευημερίας και προκοπής για όλους τους πολίτες της» πρόσθεσε ο κ. Βενιζέλος.
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ρένα Δούρου, δήλωσε: «Με το θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο της κυπριακής ιστορίας. Ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας είχε ταυτιστεί και παράλληλα σφραγίσει την κυπριακή υπόθεση. Ανήκει σε εκείνη την ολιγάριθμη κατηγορία πολιτικών που ανεξαρτήτως αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς μαζί τους, δεν μπορεί παρά να τους αναγνωρίσει την εντιμότητα της κρίσης και την ανιδιοτέλεια των προθέσεων».
Εγώ προσφυγοποιήθηκα από την Καρπασία και όχι από την Κερύνεια. Απλά, εκείνο το καλοκαίρι η Ακτή της Επιβίβασης όπως ονομάζεται σήμερα το Πέντε Μίλι, ήταν στην Κερύνεια – για αυτό ένιωσα πως προσφυγοποιήθηκα από εκεί. Άλλωστε το Ριζοκάρπασο – όπου έμενα – είναι Επαρχία Αμμοχώστου.
Ως μικρό μωρό εννέα ετών, θέλω να αφιερώσω τα πιο κάτω λόγια στο μεγάλο ηγέτη,επειδή μας επισκεπτότανε στους καταυλισμούς και νοιαζόταν για μας. Κάναμε Χριστούγεννα στην προσφυγιά, σχολεία στην προσφυγιά. Ως Προεδρεύων σε πανδύσκολες ώρες, ήταν σαν πατέρας από πάνω μας. Εμείς στους καταυλισμούς νιώσαμε τις απώλειες, γιατί όλοι όσοι μέναμε στα αντίσκοινα είχαμε χάσει δικούς μας. Γίνονταν γεννητούρια στα αντίσκηνα, αρρωστούσαν και πέθαιναν μέσα στα ανίσκοινα.
Δεν ξεχνούσατε ποτέ σας την καταγωγή σας ότι ήσασταν από χωριό, για αυτό. Άλλωστε η Κερύνεια είναι το σύμβολό μας, αν και η καταγωγή μας είναι από την Αμμόχωστο, εκεί μπήκανε οι Τούρκοι και κατοικούνε.
Η Αμμόχωστος, πόλη φάντασμα, δυστυχώς στα σπίτια μας μένουνε άλλοι και δε μας άφηναν να μπούμε. Το ξέραμε από προσωπική πείρα όταν πήγαμε μετά που άνοιξαν τα οδοφράγματα. Τότε ζούσα ακόμα στην Κύπρο.
Το Ριζοκάρπασο λέγετε ότι το όνομά του το πήρε από την εξής ιστορία : Κατά τον Μεσαίωνα η Κύπρος δεχόταν άπειρες επιδρομές από τους Σαρακινούς ως επί το πλείστον. Οι κάτοικοι του σημερινού Ριζοκαρπάσου κατοικούσαν στην σήμερα περιοχή γνωστή ως Η εκκλησία της Παναγίας Αφέντρικας Αφέντρικα , τότε ονομαζόμενη Ουρανία. Η Ουρανία ήτο μια ακμάζουσα παραλιακή πόλη περίπου 12 χλμ. βοριοανατολικά του Ριζοκαρπάσου. Κατά τις επιδρομές λοιπόν οι χριστιανοί κάτοικοι του χωριού για να γλυτώσουν από τις σφαγές και λεηλασίες των βαρβάρων μετακινήθηκαν στην ενδοχώρα, σημερινή τοποθεσία του Ριζοκαρπάσου, όπου τα βράδυα κρυβώντουσαν μέσα στις ρίζες των θάμνων και των δένδρων και έτσι δημιουργήθηκε η σύνθετη λέξη “Ρίζο – Κάρπασο” από την λέξη Ρίζα και τη λέξη Καρπασία. Η τελειωτική καταστροφή της Ουρανίας έγινε κατά την παράδοση ως εξής: Οι Σαρακινοί έφθασαν την ημέρα με τα καράβια τους στην Ουρανία χωρίς επιθετικούς σκοπούς με στόχο πιθανόν να αιφνιδιάσουν τους κατοίκους για να έχουν καλύτερα αποτελέσματα κατά τη λεηλασία που θα έκαναν. Ένας όμως Σαρακινός, ίσως διότι έτρεφε κάποια συμπάθεια προς τους χριστιανούς κατοίκους, είτε γιατί τους λυπόταναι, ενώ καθότανε και τρωγόπιναν μαζί μέχρι το βράδυ, κάθε τόσο τους έλεγε το εξής: “Όσπου στέκει το φεγγάρι είμαστε φίλοι και κουμπάροι, άμα όμως δύσει το φεγγάρι θα γίνουμε μαλιά κουβάρι”. Πάνω όμως στη ζάλη του κρασιού, δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν το μήνυμα, χρισμό, που ήθελε να τους μεταφέρει ο Σαρακινός και πράγματι τα μεσάνυκτα, οι υπόλοιποι Σαρακινοί που καραδοκούσανε κρυμμένοι στα καράβια, επιτέθηκαν στους κατοίκους και κατάσφαξαν τους περισσότερους.
Το Ριζοκάρπασο χάριν στην εργατικότητα των κατοίκων του άρχισε να ακμάζει πολύ στα τέλη μτου 19ου αιώνα. Στα μέσα του 20ού αιώνα ήτανε το μεγαλύτερο χωριό της Κύπρου φθάνοντας τον πληθυσμό των 5000 κατοίκων. Περί τα τέλη της 10ετίας του 50 και αρχάς της δεκαετίας του 60 άρχισε μια μεγάλη τάση μετανάστευσης προς την Αγγλίαν, ακολούθως προς την Αυστράλια και έπειτα προς την Νότιον Αφρική. Αυτή η μετανάστευση σταμάτησε περι το 1970 περίπου και λίγο αργότερα, 73-74 άρχισε να παρατηρείται ένα αντίστροφο ρεύμα, επιστροφής δηλαδή των ξενητεμένων και προσπάθεια αξιοποίησης των πολλών περιουσιών που διέθεταν οι Ριζοκαρπασίτες.
Μια και εκ παραδρομής ανέφερα την Κερύνεια, θα ήθελα να βάλω αυτό το ποίημα:
“Είναι δύσκολο να πιστέψω πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας,
είναι δύσκολο να πιστέψω πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας”.
Πικραινόμενος εν εαυτώ, 1975
Κώστας Μόντης
Κύριε Πρόεδρε,
Πραγματικά καταλαμβαίνω πόσο σπουδαίος είσαστε. Μένω στη ξενιτειά εδώ και χρόνια, παντρεύτηκα και μετανάστευσα γιατί δεν ήθελα να ζήσω στην πατρίδα μου. Γνωρίζω όμως, πόσο επωφελήθηκε η πατρίδα μου επί της δικής σας διακυβερνήσεως.
Προσφάτως έμαθα για την ύπαρξη της συγκεκριμένης ιστοσελίδας. Γνώριζα μόνο για την προηγούμενη ιστοσελίδα, αφιερωμένη στο παιδί που χάθηκε, που άνηκε και αυτή στο Δημοκρατικό Συναγερμό.
Οι αξίες σας που σας πλούτιζαν ήτανε τόσες πολλές, και εσείς τόσο άξιος. Κανένας άλλος άνθρωπος στον κόσμο δεν είχε τις δικές σας αρετές.
Ο λόγος είναι διότι προστατεύατε την πατρίδα. Περάσατε από μια πλειάδα αξιωμάτων: νομικός, βουλευτής, Πρόεδρος του Κυπριακού Κοινοβουλίου σε κρίσιμες ώρες όπως για παράδειγμα την περίοδο που είχε γίνει η εισβολή και οι θεσμοί είχαν καταρρακωθεί.
Εγώ προσωπικά, είμαι πρόσφυγας από την Κερύνεια. Γνωρίζω από πρώτο χέρι την αγάπη και την έγνοια σας για την πατρίδα, καθώς και την ουσιαστική προσφορά σας και τη μέριμνά σας για τους εκτοπισθέντες.
Εμείς δεν είμαστε πρόσφυγες, θεωρούμαστε εκτοπισθέντες γιατί δεν προσφυγοποιηθήκαμε εκτός των πατρίων εδαφών. Οι γνώσεις σας, η γλαφυρότητα, η ευγλωττία που σας διακατείχε, η προσιτότητα που σας χαρακτήριζε ήταν λίγα από τα ιδανικά σας.
Έτρεφα πολλή εκτίμηση για σας και τις απόψεις σας, κανένας άνθρωπος στον κόσμο δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη βάση και τα πιστεύω σας. Γράψατε βιβλία, ήσασταν κοντά στον κόσμο – όλοι όσοι σας γνώριζαν έλεγαν και λένε καλά λόγια για σας.
Ως πρόσφυγας, πήγα πολλές φορές στο Προεδρικό στις ομιλίες που κάνατε – το περιεχόμενο των λόγων σας ήταν πάντοτε έντονο και με σαφήνεια. Ήσασταν ένας άνθρωπος των λόγων και όχι των κενών, αλλά των πραγματικών. Τα έργα σας ήταν γεμάτα ελπίδα. Η παιδεία, η υγεία, η πολιτική δικαιοσύνη, η διοίκηση του κράτους σε ένα κλίμα εύρωστο και χωρίς αποτυχίες.
Ήσασταν και είστε ο πιο επιτυχημένος πολιτικός που γέννησε αυτή η πατρίδα.
Θα ήθελα να σας τα εξέφραζα, γιατί σας εκτιμώ. Ακόμα κι αν έχετε φύγει.
Μπορεί να ζω στο εξωτερικό, αλλά πέρα για πέρα νιώθω αγάπη για σας. Διότι είσαστε ο πατέρας της πατρίδας μας.
Απλά και μόνο επειδή ήθελα να εξέφραζα τη λύπη μου και μετά τις εκλογές στα Κατεχόμενα, που είναι αδιαμφισβήτητα παράνομες, γιατί δεν υπάρχει αναγνωρισμένο κράτος, η Τουρκική Δημοκρατία της Βορείας Κύπρου δεν είναι χώρα ούτε κράτος, επομένως όλοι οι θεσμοί εκεί είναι ανυπόστατοι και δεν επικυρόντονται. Όμως, και Παν/μια υπάρχουν πριν από την ίδρυση των δικών μας εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαιδεύσεως, Βουλή, Αστυνομία, Δικαστήρια, Προεδρία και άλλες υπηρεσίες και λειτουργούν ως ένα νόμιμο κράτος – εξού και οι εκλογές, εξού και οι διαπραγματεύσεις και τα αξιώματα, αν και δεν έπρεπε να υπάρχουν. Βυθίζεται η καρδιά μου ως πρόσφυγας, που βλέπω Κύπριους να πηγαίνουν μέσω του παράνομου Αεροδρομίου Ερτζάν στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πλευρές της Τουρκίας ή να παίζουνε στο καζίνο ή να ψωνίζουν από τις κατεχόμενες περιοχές.
Θυμάμαι την πατρίδα μου, ως αμυδρές εικόνες, μια και ζω στη ξενιτειά αλλά και όταν ήμουν εννέα ετών και έγινε η τουρκική εισβολή. Αυτές οι εικόνες, σαν τους ελεύθερους πολιορκημένους του Διονυσίου Σολωμού, μέσα σε ένα σπίτι που να μας βομβαρδίζουν και να ακούμε τους στρατιώτες να περνούν απ’ έξω – βομβαρδισμοί και αργότερα το μάζωμα και η αποστολή μας στη Λάρνακα από όπου ήταν η καταγωγή του πατέρα μου. Χάος, τα κλάματα, οι οδυρμοί, η προσφυγοποίηση, η έλλειψη στέγασης και βασικών ειδών υγιεινής, η έγνοια για τους στρατιώτες, που μετέπειτα κάποιοι έγιναν αγνοούμενοι και μετά από τέσσερις δεκαετίες πλέον ήρωες.
Εσείς κύριε Πρόεδρε, επειδή σκύψατε πάνω από τα προβλήματά μας λόγω της ιδιότητάς σας και του αξιώματός σας ως Προεδρεύων της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην πιο κρίσιμα ιστορική στιγμή της όταν συνέβησαν οι προαναφερθείσες καταστάσεις. Για αυτό γνωρίζω από πρώτο χέρι τις δικές σας θέσεις και τη γνήσια/πηγαία αγάπη σας για τους πρόσφυγες, όπως επίσης και το ενδιαφέρον σας καθώς και τον ήπιο, εργατικό, έντιμο και απλό χαρακτήρα σας.
Ελπίζω πως όσοι πολιτεύονται, είτε με το Δημοκρατικό Συναγερμό, είτε με οποιαδήποτε παράταξη – διότι εσείς ήσασταν Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι μόνο – αγωνισθήκατε με την ΕΟΚΑ, ως αγνός υπερασπιστής, χρησιμοποιήσατε τις γνώσεις σας – πανεπιστημιακές και πολεμικής από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς και την αγάπη σας για την πατρίδα ως το πιο καίριο υλικό και τη μετουσιώσετε ως συνταγή ομοούσια για την επίτευξη του ιδανικού της ελευθερίας.
Θα ήθελα επίσης να εξέφραζα τη λύπη μου και μετά τις εκλογές στα Κατεχόμενα, που είναι αδιαμφισβήτητα παράνομες, γιατί δεν υπάρχει αναγνωρισμένο κράτος, η Τουρκική Δημοκρατία της Βορείας Κύπρου δεν είναι χώρα ούτε κράτος, επομένως όλοι οι θεσμοί εκεί είναι ανυπόστατοι και δεν επικυρώνονται. Όμως, και Πανεπιστήμια υπάρχουν πριν από την ίδρυση των δικών μας εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαιδεύσεως, Βουλή, Αστυνομία, Δικαστήρια, Προεδρία και άλλες υπηρεσίες και λειτουργούν ως ένα νόμιμο κράτος – εξού και οι εκλογές, εξού και οι διαπραγματεύσεις και τα αξιώματα, αν και δεν έπρεπε να υπάρχουν. Βυθίζεται η καρδιά μου ως πρόσφυγας, που βλέπω Κύπριους να πηγαίνουν μέσω του παράνομου Αεροδρομίου Ερτζάν στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πλευρές της Τουρκίας ή να παίζουνε στο καζίνο ή να ψωνίζουν από τις κατεχόμενες περιοχές.
Εσείς, ο Πίτσιλλος, και εγώ η Καρπασίτισσα – ας μου επιτραπεί η χρήση της κυπριακής διαλέκτου για να σας αποχαιρετίσω, για να θυμηθώ εδώ στη Γερμανία την πατρίδα μου και να νιώσω τη σάρκα της με τη χρήση της τοπολαγλιάς μας, απευθύνοντας σε ένα απλό και σεμνό πολιτικό, σε ένα ιερό τέρας, σε έναν αξιωματούχο με όλη την έννοια της λέξης, με βαθύ νόημα, με σπουδαιότητα, με σοβαρότητα, με τιμιότητα, με αυστηρές αρχές, με ήθος που ελάχιστοι διαθέτουν όσοι ρίχνονται στην πολιτική αρρένα. Εσείς μπήκατε στην πολιτική φτωχός και βγήκατε φτωχότερος, σε αντίθεση με άλλους που χρησιμοποιάνε τα αξιώματά τους για την εκπλήρωση προσωπικών, οικογενειακών και επαγγελματικών τους αναγκών καθώς και για την υλοποίηση ή/και προβολή τους για να προωθηθούν σε άλλα αξιώματα. Εσείς κύριε Πρόεδρε, αν και με κόπους και θυσίες, φτάσατε στο Ανώτερο Πολιτειακό Αξίωμα – ποτέ δεν το χρησιμοποιήσατε για προσωπικές ή και δικές σας ανάγκες.
Δυστυχώς, δεν είχα την ευκαιρία να το πράξω προφορικά ή γραπτά. Μόνο είδα δορυφορικά την κηδεία και την ανακοίνωση του θανάτου σας, τη μέρα που συμπληρώθηκε μια τριακονταετία από τη μέρα που δημιουργήθηκε το Ψευδοκράτος. Στενοχωρήθηκα, έκλαψα, πόνεσα – γιατί επισφραγίστηκε – τι τραγική ειρωνεία, η ύπαρξη του Ψευδοκράτους.
Η απουσία σας, στους χαλεπούς καιρούς που επιβιώνει η Κυπριακή Δημοκρατία – γιατί απλώς επιβιώνει με την κρίση στην οικονομία και τους θεσμούς, είναι όντως ΑΝΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΗ.
Μπορεί να λένε ΟΥΔΕΝ ΑΝΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΟΣ αλλά στη δική σας περίπτωση αυτό δεν ισχύει. Αυτό ήταν και θα παραμείνει ανεξίτηλο στις μνήμες μας και ανεξιχνίαστο στην ιστορία του τόπου.
Αιωνία σας η μνήμη…
ΝΟΜΙΚΟΣ, ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ, ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ.
Κύριε Πρόεδρε,
Σας θεωρούμε ως πατέρα μας. Σας είχαμε ως πατέρα μας όσο ζούσαμε και όσοι σας ήξεραν σε προσωπικό επίπεδο, ήσασταν καλοσυνάτος, ήπιος, απλός, τίμιος, ευγενικός, εργατικός, με τα ανέκδοτα, την αμέριστη αγάπη για τα παιδιά. Δεν ήσασταν πιεστικός, δεν υποκύπτατε σε πιέσεις, δεν παρασύρεστουν. Ήσασταν ένας άνθρωπος – φίλος που κυβέρνησε με ενδελέχεια, με έλλειψη ιδιοτέλειας, με γνώμονα την αξιοποίηση των θεσμών και τη σωστή εφαρμογή των αναγκών των πολιτών προς τους θεσμούς. Ειδικά για την Αυγούστα που έχασε τον πατέρα της ξαφνικά το 69, όταν ήταν μικρή και στερήθηκε το πρότυπο του πατέρα. Σας θεωρούσαμε ως τον πατέρα της Κυπριακής Δημοκρατίας, γιατί καταλαβαίνατε αυτά που χρειαζόντουσαν οι πολίτες, που δεν ήσασταν υπερόπτης για αυτά που συμβάλατε για τον τόπο μας. Κάθε φορά που επισκεπτόμαστε την πρωτεύουσα σας ανάβουμε το καντήλι σας, βάζουμε λουλούδια.
Την Κυριακή 26 του Απριλίου 2015 το όνομά σας ακούσθηκε στην εκκλησία του Μενεού, ως κεκοιμημένου τέκνου, όπως επίσης και για το Ψυχοσάββατο, ετοιμάσαμε μια λίστα με τα ονόματα των πεθαμένων μας, και θα μνημονευθεί και το δικό σας αγαπημένε πολιτικέ μας πατέρα. Δάκρυα έρχονται στο μυαλό μας όταν σας θυμόμαστε. Η αγάπη δε στερεύει ποτέ, όπως δε στέρεψε ούτε για τους πατεράδες μας που «φύγανε» δε θα στερέψει ούτε και για σας.
Εσείς ήσασταν ένα διαμάντι, το διαμάντι της πολιτικής ζωής του τόπου, ακόμα κι αν χάσμα απόψεων και ιδεολογιών χώριζε τα κόμματα, εσείς είχατε την ανιδιοτέλεια και την αντικειμενικότητα, την πατρίδα, την προσφορά, των αγώνα, τα πιστεύω, τη θρησκεία. Όλα αυτά ήταν τα προνόμιά σας και όχι οι φανφάρες, όχι οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες και αλλωσπώς, αλλά ήσασταν στην κρίση της κοινωνίας.
Βλέπαμε τις στάσεις σας, βλέπουμε τους πολιτικούς που αλωνίζουνε στα κανάλια και λένε διάφορα. Εσείς μπορεί ως μεγάλος, ως ηλικιωμένος, αν ζούσατε να κάνατε παρεμβάσεις. Πριν μερικές μέρες παρακολουθούσαμε το Βάσο Λυσαρίδη, να μιλά στο ΡΙΚ, τη μέρα των γενεθλίων του που του ευχηθήκανε χρόνια πολλά για τα 95χρονά του. Θυμηθήκαμε τα δικά σας γενέθλια που σας ευχηθήκαμε, που φέραμε τι μικρή μας εγγονούλα και την αγκαλιάσατε με περισσή αγάπη. Παράλληλα, κ. Πρόεδρε θυμηθήκαμε που στο τέλος ακόμα της ζωής σας, προβαίνατε συχνότατα σε διάφορες δηλώσεις στις εκπομπές, κάνατε συνεντεύξεις. Το μυαλό σας, διαύγεια μέχρι τέλους, έξυπνος, οξυδερκής. Ήταν ΤΙΜΗ ΜΕΓΑΛΗ της Κύπρου που σας είχε να τη διοικείτε, επειδή ήσασταν και είστε ένας ΛΕΒΕΝΤΗΣ. Μπορεί να μη ζείτε πια, αλλά οι αξίες και οι αρχές που πρεσβεύατε θα ζούνε για πάντοτε. Ο Παράδεισος, είναι το σπίτι σας, με την αγαπημένη σας οικογένεια.
«Μητρός τε και πατρός τε και τιμιοτέρων όλων η πατρίς», είπατε. Βάζατε την πατρίδα πάνω και από τον πατέρα σας και από το συμφέρον της οικογενείας, ακόμα και πάνω από την ίδια τη ζωή σας. Μακάρι να μιμηθούνε τις αρετές σας οι σημερινοί πολιτικοί, που χρησιμοποιούνε πολλοί εξ αυτών το αξίωμά τους, όποιο κι αν είναι για την εκπλήρωση των επαγγελματικών και προσωπικών τους αναγκών. Ήσασταν ένας θεματοφύλακας του συντάγματός μας, ένα διαπρεπέστατος νομικός, ένας σπουδαιότατος άνθρωπος, ένας σοβαρότατος πολιτικός, ένα δείγμα αξιοπρεπή ευπατρίδη, ένας άνθρωπος που δεν μπορούμε τόσο εύκολα να του πούμε «αντίο» γιατί το θεωρούσαμε μέλος της οικογένειάς μας.
Ευχαριστούμε που ιδρύσατε το Δημοκρατικό Συναγερμό, τη μεγαλύτερη δύναμη του τόπου μας σε κοινοβουλευτική εξουσία και δύναμη πολιτικής. Ευχαριστούμε για την Ευρώπη, την οικονομική ευημερία που επικράτησε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας σας, την παιδεία, την επικύρωση των θεσμών, την ασφάλεια που νιώθαμε τότε και δε νιώθουμε τώρα.
Αν ζούσατε ακόμα σίγουρα θα κάνατε παρεμβάσεις και θα ακούγανε οι πολιτικοί τα λεγόμενά σας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αδιαμφισβήτητα θα τα υιοθετούσε γιατί ήταν μαθητής σας, και το κυριότερο θα υλοποιόντουσαν. Όλοι θα τα ασπαζόντουσαν, ανεξάρτητα από ποια παράταξη κι αν προέρχονται.
Το περιεχόμενο των δηλώσεών σας, ήταν μεστό από δέλτους, λιτότητα, ανησυχία με την καλή έννοια.
Θυμόμαστε την κηδεία σας, που εκεί πήγε ο Ταλάτ, σε εκκλησία της Ορθοδοξίας. Που στάθηκε προσοχή στον Εθνικό Ύμνο.
Μακάρι η ουδετερότητα, η προσέγγισή σας, η αγάπη σας για την πατρίδα και η ατελεύτητη καλοσύνη σας να επικρατεί σε κάθε ενότητα και βαθμίδα σε αυτή τη χώρα. Γιατί δεν ήσασταν κανένας τυχαίος.
Άξιοι συνεχιστές του έργου σας οι νυν πολιτικοί του Δημοκρατικού Συναγερμού. Οι τρεις βασικές ελευθερίες, είναι αυτές που πρέπει να κρατηθούνε. Κρίμα που δεν επανενώσατε τον τόπο μας, αλλά βλέπουμε πως τώρα που είμαστε τόσο κοντά – αυτό οφείλετε στις δικές σας θέσεις και τις αλάνθαστες πολιτικές. Οι χειρισμοί σας ήταν διεκδικήσεις γεμάτες θέληση, προηγμένη πολιτειακή κατάσταση και η παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εξασφαλίσθηκε, η διζονικότητα της λύσης, θέτονται επί τάπητος. Η δική σας επινοητικότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, και τα πιστεύω, καθώς και η καλή σας θέληση θα μπορέσουνε για μας να είναι μια εικόνα που θα τηρηθεί στη μνήμη μας ως άσβεστη και ουσιώδη.
Εμείς οι ανθρώποι του Μενεού, που σας γνωρίζαμε προσωπικά, σαν άνθρωπο, ως φίλο, ως ένα αγνό, ήπιο, απλό και προσηνή – νιώθουμε πως χάσαμε τον ηγέτη που ακόμα μας προήδρευε – διότι σας βλέπαμε συχνότατα και σας νιώθαμε τόσο κοντά μας. Οι περγαμηνές σας, τα πιστεύω, τα ιδεώδη, οι ιδεολογίες σας, οι απόψεις σας πάντοτε σωστές. Ιδρύσατε το Δημοκρατικό Συναγερμό, τη μεγαλύτερη δύναμη του τόπου, με τις ενέργειές σας μας εντάξατε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ήσασταν έντιμος και άριστος γνώστης των ζητουμένων της οικονομίας και του Κυπριακού Προβλήματος. Ήσασταν ο αφανής ήρωας που έμενε ως ένας κοινός θνητός, χωρίς τραπεζικό λογαριασμό, που έβαζε την πολιτική πάνω από όλα, που λειτουργούσε ως πολιτικός επαγγελματικά και όχι με εθνικιστικές βάσεις. Μακάρι το παράδειγμά σας να το μιμηθούνε και οι άλλοι πολιτικοί που πολιτεύονται είτε με το Δημοκρατικό Συναγερμό, με το όποιο πολιτικό κόμμα.
Με το Δημοκρατικό Συναγερμό πρωτίστως, επειδή είναι το κόμμα σας, το σπίτι που κτίσατε με κόπους, θυσίες, ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ. Το Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ, που είναι προσβάσιμο προς τις υπηρεσίες για κάθε πολίτη και εκεί περιθάλπονται οι αγωνιστές του τόπου μας, ιδρύθηκε κάτω από τη δική σας Προεδρία και στάση. Η έγνοια, η φροντίδα, η μέριμνα που είχατε για όλους τους θεσμούς – είναι όντως κάτι που λείπει στις μέρες μας. Βλέπουμε τους θεσμούς να καταρρέουνε, νομικά και ηθικά, τον κόσμο να τηρεί μια στάση απαξίωσης για τα κοινά και την πολιτική. Χρειαζόμαστε κάποιο με τις δικές σας αντιλήψεις, γνώσεις, ενδιαφέρον και άσκηση προσφοράς προς την ίδια την πατρίδα. Εσείς κύριε Πρόεδρε, πονέσατε αυτό τον τόπο, θυσιαστήκατε για αυτόν, το βάλατε πάνω από τη ζωή σας, προσφέρατε μέχρι την τελευτή σας. Είστε ο προασπιστής της Κυπριακής Δημοκρατίας, θέλουμε ενότητα, θέλουμε λύση του Κυπριακού, και αν αυτό επιτύχει είναι λόγω της δικής σας σφραγίδας.
Η απουσία σας από τις συνθήκες της ανεργίας, που μαστίζει και στέλνει τα παιδιά μας στο εξωτερικό. Η απουσία σας από τις διαβουλεύσεις για το Εθνικό, με τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, αυτή κι αν είναι εκκωφαντική και έντονη, αισθητή και ουσιώδη διότι έχουμε την ανάγκη σας τώρα. Μπορεί μεν μεγάλος, αλλά με τόση πείρα. Εμείς εκθειάζαμε τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ που ήταν απλοί αγωνιστές και αγνοί άνθρωποι, εσείς που αναγιωθήκατε με τα ιδανικά, τις νομικές γνώσεις και που διατηρήσατε την καθαρότητά σας ως Υπουργός Δικαιοσύνης.
Βλέπουμε σήμερα τις περιστάσεις, προβλήματα και σκανδαλώδεις τάσεις, σε πολλούς θεσμούς: νομική υπηρεσία, βουλή, δήμοι, Κεντρική Τράπεζα. Παρεμβαίνει η αστυνομία, νομικά κωλύματα, καταστάσεις που δεν μπορούν να βρουν επίλυση, ο κόσμος μένει άναυδος και τα συζητά. Φτώχεια, κοινωνικά παντοπωλεία, δυσχέρειες.
Εμείς θεωρούμε σωστή την πρόταση του Νίκου του Τορναρίτη, του άξιου παιδιού του Συναγερμού, του καλύτερού σου μαθητή να ονομασθεί το Αεροδρόμιο της Λάρνακας, με το όνομά σας. Μένατε κοντά στο Μενεού, και αγωνισθήκατε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πατήσατε το φασισμό, και κάποιοι συνεχίζουνε να αποκαλούν εμάς τους δεξιούς φασίστες. Εσείς ο πατέρας μας, πολεμήσατε εναντίον του φασισμού. Δε θα υπήρχε ευρώ αν δε μας εντάσσατε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δε θα υπήρχε η Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης αν δε μετείχατε.
Κάθε φορά που πάμε στη Λευκωσία, επισκεπτόμαστε το τελευταίο σας σπίτι. Κτησάμενοι όνομα καλό αντί πλούτο το πολύ. Κομμένο ραμμένο γνωμικό για σας κ. Πρόεδρε, σαν να σας φωτογράφιζε ακριβώς. Εμείς που σας ξέραμε. Και οι γονείς σας, ανθρώποι της πόλης και μορφωμένοι τον καιρό που ο κόσμος ήταν στα χωριά αγράμματος και αγρότης-γεωργός. Εσείς, τον καιρό που οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας ήταν αγράμματοι και χωρικοί, αγρότες στα χωριά της Λάρνακας και εσείς ήσασταν στα Πανεπιστήμια και στην Ευρώπη, μεγαλώσατε στην πόλη, στην πρωτεύουσα της Κύπρου, με πατέρα δικηγόρο και δεχθήκατε την αγωγή και την ανατροφή που έπρεπε – αυτά σας ωθήσανε στο να κερδίσετε το αξίωμα για δύο συνεχόμενες θητείες.
Βάζουμε και παρακολουθούμε στο youtube τις συνεντεύξεις και τις δηλώσεις σας. Ευτυχώς που δεν είχατε κενά και αμψιμαχίες, και μας κάνετε να νιώθουμε ευλογημένοι και προνομιούχοι που σας γνωρίζαμε. Οι κατευθυνόμενες τοποθετήσεις σας, είναι και θα παραμείνουν άγια φυλακτά για μας.
ΑΣ ΑΝΑΠΑΥΕΣΤΕ ΕΝ ΕΙΡΗΝΗ ΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΑΣ…
Εμείς που ήμασταν κάτοικοι του Μενεού και που πήγαμε πολλές φορές στο Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ, που ξέραμε το Γλαύκο Κληρίδη και πολλές φορές πήγαμε σπίτι του και είχε μαζί μας μια εξαιρετική στάση και συμπεριφορά. Ήταν ένας άνθρωπος γεμάτος καλοσύνη, αγάπη, ενδιαφέρον για τον τόπο του, ήταν ένας άνθρωπος που του άξιζε να έβγαινε ξανά για ΠτΔ. Προσήνης, ήπιος, χωρίς υπεροψία. Το Μέλαθρο Αγωνιστών που ιδρύθηκε υπό την Προεδρία του είναι όπου η προσφορά για το συνάνθρωπο γίνεται πράξη.
Ποτέ δε θα το λησμονήσουμε.
Προσφάτως, στο μνημόσυνο του Νίκου Σαμψών ανάψαμε το καντήλι του στον τάφο του στο Νέο Κοιμητήριο Λευκωσίας Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Η Ευρώπη και το οικονομικό θαύμα, είναι η πιο ισχυρή κληρονομιά που μας άφησαν.
Σας ευχαριστούμε ΜΕΓΑΛΕ ΗΓΕΤΗ!!!!
Αφιερώνουμε τα πιο κάτω λόγια για τον Πρόεδρο, νοουμένου ότι του άξιζε.
Γλαύκος Κληρίδης
Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59 υπηρέτησε στην Ε.Ο.Κ.Α. με το ψευδώνυμο «Υπερείδης» και υπεράσπισε πολλούς αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α., που είχαν συλληφθεί από τους Άγγλους. Επίσης, ετοίμασε φάκελο για πολλές περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους Άγγλους, τις οποίες παρουσίασε η Ελληνική Κυβέρνηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Πήρε μέρος στη Διάσκεψη του Λονδίνου το 1959 και κατά τη μεταβατική περίοδο, μεταξύ αποικιακής διακυβέρνησης και ανεξαρτησίας (1959-1960), διατέλεσε Υπουργός Δικαιοσύνης. Την ίδια περίοδο διατέλεσε αρχηγός της Ελληνικής Κυπριακής Αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα. Τον Ιούλιο του 1960 εξελέγη μέλος και στη συνέχεια Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι τον Ιούλιο του 1976.
Σε πολλές περιπτώσεις εξετέλεσε καθήκοντα Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ως αναπληρωτής του Προέδρου της Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου κατά τις απουσίες του στο εξωτερικό. Ανέλαβε την αρχηγία της Ελληνικής Κυπριακής Αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του Λονδίνου, που συγκλήθηκε τον Ιανουάριο του 1964 για να μελετήσει το Κυπριακό πρόβλημα.
Στις 23 Ιουλίου 1974, λόγω του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, ανέλαβε προσωρινά καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες του Συντάγματος. Τα καθήκοντα αυτά τα άσκησε μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου 1974, ημέρα κατά την οποία επανήλθε στην Κύπρο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος είχε εξαναγκασθεί από το πραξικόπημα να την εγκαταλείψει στις 16 Ιουλίου 1974. Τόσο ο ίδιος ο Πρόεδρος Μακάριος, όσο και η Βουλή των Αντιπροσώπων ευχαρίστησαν δημόσια τον Γλαύκο Κληρίδη για το έργο που επιτέλεσε κατά την περίοδο αυτή.
Το Φεβρουάριο του 1969 ίδρυσε το Ενιαίο Κόμμα. Το Μάιο του 1976 ίδρυσε το Δημοκρατικό Συναγερμό από επίλεκτα μέλη του Ενιαίου Κόμματος, της Προοδευτικής Παράταξης και του Δημοκρατικού Εθνικού Κόμματος. Το 1968 ο Γλαύκος Κληρίδης ορίσθηκε εκπρόσωπος της Ελληνοκυπριακής πλευράς στις διακοινοτικές συνομιλίες. Από αυτή τη θέση διεξήγαγε συνομιλίες με τον Ντενκτάς μέχρι τον Απρίλιο του 1976.
Κατά τις συζητήσεις του Κυπριακού προβλήματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ο Γλαύκος Κληρίδης εκπροσώπησε την Κύπρο αρκετές φορές. Διατέλεσε Πρόεδρος του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού από το 1961 μέχρι το 1963 και σε αναγνώριση των εξαίρετων υπηρεσιών του, του απονεμήθηκε τιμητική διάκριση και ανακηρύχθηκε ισόβιο μέλος. Με την έγκριση του Πάπα Ιωάννη του 23ου του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξης του Αγίου Τάφου ως αναγνώριση των υπηρεσιών που είχε προσφέρει και της κατανόησης που είχε δείξει ως Αρχηγός της Ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με τη θρησκευτική μειονότητα των Ρωμαιοκαθολικών (Λατίνων) της Κύπρου.
Κατά τις Βουλευτικές εκλογές του 1981, 1985 και 1991, επικεφαλής του Συνδυασμού του Δημοκρατικού Συναγερμού, εξελέγη Βουλευτής Λευκωσίας. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ως Πρόεδρος του κόμματος, ηγήθηκε της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού μέχρι της εκλογής του ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 14 Φεβρουαρίου 1993.
Κύριε Πρόεδρε,
Σήμερα στο μνημόσυνο του Νίκου Σαμψών σου ανάψαμε στον τάφο σου το καντήλι σου. Ήσουν το αξιότερο τέκνο της πατρίδας μας. Αιωνία σου η μνήμη…
Αυγούστα (Αυγουστίνα) Τηλεμάχου ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΜΕΝΕΟΥ
April 24, 2015 – 1:26 pm
Γράφω συγκεκριμένα πια είμαι, για να μην υπάρχει σύγχυση. Επειδή υπάρχουν συνωνυμίες, κάτι το οποίο βέβαια δεν είναι και εξαιρετικά σημαίνουσας σημασίας διότι τα posts σε ένα βιβλίο συλλυπητηρίων, σκοπό έχουνε να αποδόσουνε τιμή προς το θανώντα και να εκφρασθούν συλλυπητήρια προς την οικογένεια, όσον αφορά τον κεκοιμημένο εις μνήμη του οποίου δημιουργήθηκε το εν λόγω ηλεκτρονικό βιβλίο.
Κύριε Πρόεδρε,
Στις 30 του Μάη, στον ενοριακό ναό των Αγίων Κωνσνταντίνου και Ελένης στο Μενεού, θα είναι το Ψυχοσάββατο. Μαζί συνέπεσαν και τα γενέθλια του αείμνηστου τέκνου της Επαρχίας Λάρνακας και του Δημοκρατικού Συναγερμού του Τάσου Μητσόπουλου και θα κάνουμε μαζί το μνημόσυνό σας.
Μαζί με το σύζυγό μου, Θεόδωρο Αλευρά, το γιο μας Θανάση και τη νύμφη μας Ευτέρπη, μεθαύριο την Κυριακή θα μνημονεύσουμε το όνομά σας στην Αγία Πρόθεση. Το έχουμε ήδη δώσει. Στις 30 του Μάη, αναμφίβολα θα μπούνε τα ονόματα των συγγενών μας και εσάς των δύο.
Επειδή σας ήξερα προσωπικά και συγκεκριμένα θυμάμαι που το 2013 κάναμε τα γενέθλιά σας, σας είπαμε χρόνια πολλά και λίγο πριν φύγετε από τη ζωή, χωρίς να γνωρίζουμε βέβαια το σχέδιο του Θεού. Πέρυσι έτσι μέρα, η Κύπρος βρισκότανε βυθισμένη στο πένθος και ειδικά η Επαρχία Λάρνακας, με το θάνατο του Τάσου Μητσόπουλου που είχε περάσει μόνο ένας μήνας από την ταφή του.
Νιώθω έντονα ότι θέλω να εκφράσω σε εσάς την ιαχή ΑΘΑΝΑΤΟΣ, όπως ήταν το έργο που είχατε προσφέρει στον τόπο μας, κάτι το οποίο όλοι δε λησμονούν: η ένταξη στην Ευρώπη, το οικονομικό θαύμα, μια πλειάδα συνθηκών που είναι υπέρ μας και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η σφραγίδα σας στον τόπο μας και το έργο σας είναι και θα παραμείνουν ανεξιχνίαστα. Ο θάνατος για μια προσωπικότητα και πολιτική φιγούρα όπως εσάς, δε σβήνει, άλλωστε και το κόμμα που ιδρύσατε ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το σπίτι που κτίσατε με ιδανικά, αξίες, αγάπη για την πατρίδα, σεβασμό στο σύνταγμα καθώς και οι αγώνες σας με την ΕΟΚΑ, όταν υπερασπιζόσασταν υπό τη νομική σας ιδιότητα τους αγωνιστές υπέρ της Ελευθερίας, όταν μαζί με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη πολεμούσατε, όταν ήσασταν ο Υπερείδης, όταν συμμετείχατε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Γερμανία, μαζί με τους συμμάχους και υπέρ των απαιτούμενων αρετών.
Δε σας ξεχνούμε. Εμείς, οι κάτοικοι του Μενεού, που είχαμε την υπέρτατη και δέουσα τιμή να σας έχουμε συμπολίτη μας τα τελευταία έτη της ζωής σας, δε σας βγάζουμε ποτέ από το μυαλό μας.
Θεωρούμε τιμή και χρέος μας, να σας μνημονεύουμε γιατί ήσασταν άξιος. Ποτέ δε θα ξεχάσω τα γενέθλιά σας, που έφερνα την εγγονούλα μου και σβήναμε τα κεράκια. Απλώς και καταδεκτικός. Που κολυμπούσατε κάθε πρωί, που σας βλέπαμε τόσο πράο και προσήνη, χωρίς να έχετε την υπεροψία που θα δικαιούσασταν να είχατε ως μια ιστορική προσωπικότητα, ως η ίδια η ιστορία της Κύπρου, ως ίσως η πιο ουσιαστική φιγούρα της πολιτικής ζωής του τόπου την τελευταία εκατονταετία που δεν επιστρατεύσατε την κολακεία, ή τη θρησκεία όπως άλλοι, ή άλλες ιδιότητες όπως ήταν η νομική τους υπόσταση, η οικογενειακή τους γραμμή, ή χρησιμοποίησαν είτε την εκκλησία όπως προείπα που πολλοί χρησιμοποίησαν είτε τα ονόματα των γονιών τους για να προωθηθούν στην εξουσία ή για την κάλυψη προσωπικών ή/και επαγγελματικών τους αναγκών.
Σε μια εποχή που τα πάντα καταρρέουνε, που δεν υπάρχει πηγαίο αίσθημα και σεβασμός προς τους θεσμούς, που στα κοινά υπάρχει χάος και έλλειψη σοβαρότητας, τα σκάνδαλα έπληξαν κάθε σώμα της εξουσίας και αυτό μας αφήνει άφωνους πραγματικά βλέποντας ένα-ένα τις εξουσίες να δέχονται πλήγματα και τους αξιωματούχους να προβαίνουν σε συγκλονιστικές δηλώσεις η απουσία σας δεν είναι απλά έντονη, είναι εκκωφαντική και φοβερή.
Οι παρεμβάσεις σας θα ήταν χρήσιμες εάν ζούσατε, επειδή ακόμη και προς το τέλος της ζωής σας συμμετείχατε έστω και με απλές δηλώσεις και παρεμβάσεις, που όλοι λαμβάνανε υπόψη και δεν αγνοούσανε διότι ήσασταν μια δυναμική προσωπικότητα στην πολιτική ζωή και τους θεσμούς. Ακόμη, θυμάμαι το χαρακτήρα σας που ως συγχωριανοί και γείτονες είχατε την αγάπη και την κατανόηση του κόσμου, τη φιλικότητα και την απαιτούμενη προσέγγιση προς εμάς τους απλούς ανθρώπους του Μενεού, με τα εγγόνια μας και τα παιδιά μας.
Δε σας ξεχνάμε κύριε Πρόεδρε. Θυμηθήκαμε τα γενέθλιά σας το 2013, όταν ήταν παρών και ο αείμνηστος ο Τάσος Μητσόπουλος και τα παιδιά μας, και τώρα με την υπέρτατη κρίση στους θεσμούς, η απουσία σας έγινε κάτι σαν μια αστραπή.
Κάθε μέρα τα θυμόμαστε, αλλά ειδικά σήμερα που είναι η μέρα που εσείς, το αξιότερο τέκνο της πατρίδας μας αντίκρυσε το φως της ζωής.
ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ ΣΑΣ ΚΥΡΙΕ ΠΡΟΕΔΡΕ!!!!!!!!!!!!!!!!!
Αυτό έχουμε να πούμε. Μαζί με τους άλλους ήρωες-αγωνιστές, ας ατενίζετε την Κύπρο. Καλή αντάμωση αιώνιε έφηβε! Καλή αντάμωση Καπετάνιε της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Γράφω συγκεκριμένα πια είμαι, για να μην υπάρχει σύγχυση. Επειδή υπάρχουν συνωνυμίες, κάτι το οποίο βέβαια δεν είναι και εξαιρετικά σημαίνουσας σημασίας διότι τα posts σε ένα βιβλίο συλλυπητηρίων, σκοπό έχουνε να αποδόσουνε τιμή προς το θανώντα και να εκφρασθούν συλλυπητήρια προς την οικογένεια, όσον αφορά τον κεκοιμημένο εις μνήμη του οποίου δημιουργήθηκε το εν λόγω ηλεκτρονικό βιβλίο.
Κύριε Πρόεδρε,
Στις 30 του Μάη, στον ενοριακό ναό των Αγίων Κωνσνταντίνου και Ελένης στο Μενεού, θα είναι το Ψυχοσάββατο. Μαζί συνέπεσαν και τα γενέθλια του αείμνηστου τέκνου της Επαρχίας Λάρνακας και του Δημοκρατικού Συναγερμού του Τάσου Μητσόπουλου και θα κάνουμε μαζί το μνημόσυνό σας.
Μαζί με το σύζυγό μου, Θεόδωρο Αλευρά, το γιο μας Θανάση και τη νύμφη μας Ευτέρπη, μεθαύριο την Κυριακή θα μνημονεύσουμε το όνομά σας στην Αγία Πρόθεση. Το έχουμε ήδη δώσει. Στις 30 του Μάη, αναμφίβολα θα μπούνε τα ονόματα των συγγενών μας και εσάς των δύο.
Επειδή σας ήξερα προσωπικά και συγκεκριμένα θυμάμαι που το 2013 κάναμε τα γενέθλιά σας, σας είπαμε χρόνια πολλά και λίγο πριν φύγετε από τη ζωή, χωρίς να γνωρίζουμε βέβαια το σχέδιο του Θεού. Πέρυσι έτσι μέρα, η Κύπρος βρισκότανε βυθισμένη στο πένθος και ειδικά η Επαρχία Λάρνακας, με το θάνατο του Τάσου Μητσόπουλου που δεν είχε κλείσει καν ο χρόνος.
Νιώθω έντονα ότι θέλω να εκφράσω σε εσάς την ιαχή ΑΘΑΝΑΤΟΣ, όπως ήταν το έργο που είχατε προσφέρει στον τόπο μας, κάτι το οποίο όλοι δε λησμονούν: η ένταξη στην Ευρώπη, το οικονομικό θαύμα, μια πλειάδα συνθηκών που είναι υπέρ μας και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η σφραγίδα σας στον τόπο μας και το έργο σας είναι και θα παραμείνουν ανεξιχνίαστα. Ο θάνατος για μια προσωπικότητα και πολιτική φιγούρα όπως εσάς, δε σβήνει, άλλωστε και το κόμμα που ιδρύσατε ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το σπίτι που κτίσατε με ιδανικά, αξίες, αγάπη για την πατρίδα, σεβασμό στο σύνταγμα καθώς και οι αγώνες σας με την ΕΟΚΑ, όταν υπερασπιζόσασταν υπό τη νομική σας ιδιότητα τους αγωνιστές υπέρ της Ελευθερίας, όταν μαζί με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη πολεμούσατε, όταν ήσασταν ο Υπερείδης, όταν συμμετείχατε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Γερμανία, μαζί με τους συμμάχους και υπέρ των απαιτούμενων αρετών.
Δε σας ξεχνούμε. Εμείς, οι κάτοικοι του Μενεού, που είχαμε την υπέρτατη και δέουσα τιμή να σας έχουμε συμπολίτη μας τα τελευταία έτη της ζωής σας, δε σας βγάζουμε ποτέ από το μυαλό μας.
Θεωρούμε τιμή και χρέος μας, να σας μνημονεύουμε γιατί ήσασταν άξιος. Ποτέ δε θα ξεχάσω τα γενέθλιά σας, που έφερνα την εγγονούλα μου και σβήναμε τα κεράκια. Απλώς και καταδεκτικός. Που κολυμπούσατε κάθε πρωί, που σας βλέπαμε τόσο πράο και προσήνη, χωρίς να έχετε την υπεροψία που θα δικαιούσασταν να είχατε ως μια ιστορική προσωπικότητα, ως η ίδια η ιστορία της Κύπρου, ως ίσως η πιο ουσιαστική φιγούρα της πολιτικής ζωής του τόπου την τελευταία εκατονταετία που δεν επιστρατεύσατε την κολακεία, ή τη θρησκεία όπως άλλοι, ή άλλες ιδιότητες όπως ήταν η νομική τους υπόσταση, η οικογενειακή τους γραμμή, ή χρησιμοποίησαν είτε την εκκλησία όπως προείπα που πολλοί χρησιμοποίησαν είτε τα ονόματα των γονιών τους για να προωθηθούν στην εξουσία ή για την κάλυψη προσωπικών ή/και επαγγελματικών τους αναγκών.
Σε μια εποχή που τα πάντα καταρρέουνε, που δεν υπάρχει πηγαίο αίσθημα και σεβασμός προς τους θεσμούς, που στα κοινά υπάρχει χάος και έλλειψη σοβαρότητας, τα σκάνδαλα έπληξαν κάθε σώμα της εξουσίας και αυτό μας αφήνει άφωνους πραγματικά βλέποντας ένα-ένα τις εξουσίες να δέχονται πλήγματα και τους αξιωματούχους να προβαίνουν σε συγκλονιστικές δηλώσεις η απουσία σας δεν είναι απλά έντονη, είναι εκκωφαντική και φοβερή.
Οι παρεμβάσεις σας θα ήταν χρήσιμες εάν ζούσατε, επειδή ακόμη και προς το τέλος της ζωής σας συμμετείχατε έστω και με απλές δηλώσεις και παρεμβάσεις, που όλοι λαμβάνανε υπόψη και δεν αγνοούσανε διότι ήσασταν μια δυναμική προσωπικότητα στην πολιτική ζωή και τους θεσμούς. Ακόμη, θυμάμαι το χαρακτήρα σας που ως συγχωριανοί και γείτονες είχατε την αγάπη και την κατανόηση του κόσμου, τη φιλικότητα και την απαιτούμενη προσέγγιση προς εμάς τους απλούς ανθρώπους του Μενεού, με τα εγγόνια μας και τα παιδιά μας.
Δε σας ξεχνάμε κύριε Πρόεδρε. Θυμηθήκαμε τα γενέθλιά σας το 2013, όταν ήταν παρών και ο αείμνηστος ο Τάσος Μητσόπουλος και τα παιδιά μας, και τώρα με την υπέρτατη κρίση στους θεσμούς, η απουσία σας έγινε κάτι σαν μια αστραπή.
Κάθε μέρα τα θυμόμαστε, αλλά ειδικά σήμερα που είναι η μέρα που εσείς, το αξιότερο τέκνο της πατρίδας μας αντίκρυσε το φως της ζωής.
ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ ΣΑΣ ΚΥΡΙΕ ΠΡΟΕΔΡΕ!!!!!!!!!!!!!!!!!
Αυτό έχουμε να πούμε. Μαζί με τους άλλους ήρωες-αγωνιστές, ας ατενίζετε την Κύπρο. Καλή αντάμωση αιώνιε έφηβε! Καλή αντάμωση Καπετάνιε της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σαν σήμερα γεννήθηκες αγαπημένε μας Πρόεδρε, εμείς οι κάτοικοι του Μενεού, σε θυμόμαστε και σε λησμονούμε που ήμασταν κάτοικοι του χωριού που πέρασες τα τελευταία χρόνια της ζωής σου.
Η απουσία σου είναι πέραν από έντονη για μια Κύπρο που βουλιάζει.
Ας αναπαύεσαι εν ειρήνη αγαπητέ κ. Πρόεδρε. Δυστυχώς επειδή μένουμε στο Μενεού, δεν μπορούμε να επισκεπτούμε τον τάφο σου. Αλλά αναμφίβολα σε θυμόμαστε όταν περνάμε από την οικία σου.
Ο Θεός ας σε στηρίζει. Έχεις καλή παρέα εκεί: τους γονείς, τα αδέλφια, τη Λίλα σου και πόσους άλλους συναγωνιστές σου.
αγαπημενε μας πρόεδρε εφυγες για το μεγάλο ταξείδι αλλα οι γνώσεις σου οι χαρισματικές αξιες και τα οραματα σου θάναι για όλους μας η ασβεστη φλόγα για τη συνέχεια.Δυστυχώς εφυγες σε ώρες δύσκολες για την μαρτυρική Κύπρο μας.Σε Θέλαμε όσο ποτέ άλλοτε σαυτες τις κρίσιμες στιγμές που περνάμε.’αφησες ομως συνεχιστή τον Νικο Αναστασιάδη και ολες μας οι ελπίδες κρέμονται σαυτον ας ο παναγαθος θεός του δώσει δύναμη να ξεπεράσει τα τόσα εμπόδια που βρήκε.
Ας ειναι ελαφρύ το χωμα που σε σκεπάζει μεγάλε μας ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ.
Tetioi anthrwpoi genniountai kathe 100 xronia
Aftos xeperase akomi kai ton anthrwpwn
Giafto..den xanagienietai kaneis san afton
Glaykos….isws to pio proxorimeno mialo pou gennise i kypros..i patrida mas..
Poli apla…allo na se patriwtis kai allo na se politikos””…..giati edw pou mas katantisan..aftoi pou legontai patriwtes mas dielisan..gia ta dika tous symferonta…
Αν και παντρεύομαι σήμερα, θέλω να γράψω κάτι στο ηλεκτρονικό βιβλίο συλλυπητηρίων στη μνήμη του μεγάλου αυτού ηγέτη. Αιωνία σας η μνήμη κ. Πρόεδρε. Είμαι η Χαρά Αρδανίτου, που μεγάλωνα στην πολυκατοικία Ζένια Ελένη Κωρτ στη Λεμεσό, όταν ήρθαν οι μειονότητες των Ποντίων να κατοικήσουν στην Κύπρο και εσείς ήλθατε στην εκδήλωση.
Στην πολυκατοικία εκείνη, παιδάκι τότε του Δημοτικού, θυμάμαι ότι σας είδα. Παράξενα τα παιγνίδια της ζωής, μικρή και η Κύπρος μας, μετά το διαζύγιο των γονιών μου μετοίκησα με τη μάνα μου στη Λευκωσία και το δεύτερό της άνδρα. Μαθήτρια τότε, στο γυμνασίο, στη Β’ Γυμνασίου πήγα με τη χορωδία του σχολείου που ήμουνα μέλος να τραγουδήσουμε στο Προεδρικό σε μια εκδήλωση.
Μας δώσατε γλυκά, μας σφίξατε τα χέρια. Σαν άνθρωπος ήσασταν έντιμος, άξιος και καλοσυνάτος. Τόσο προσήνης, με τα ανέκδοτά σας, τη ζηβανία σας. Προβλήματα πολλά στον τόπο επί δικής σας κυβερνήσεως, αλλά πάντοτε θα υπάρχουνε προβλήματα. Και τώρα υπάρχουν: ανεργία, εθνικά, οικονομικά προβλήματα.
Κανένας δε θα μπορέσει ποτέ κ. Πρόεδρε, να αγνοήσει αυτά που προσφέρατε στον τόπο. Κάθε Πρόεδρος είναι ξεχωριστός. Εγώ είμαι σίγουρη πως ο Θεός σας ανάπαυσε στην καλύτερη μεριά του Παραδείσου γιατί ήσασταν ο καλύτερός μας Πρόεδρος. Αγνός, πράος, σεμνός, προσήνης, μετρημένος, εργατικός, έντιμος, ευγενικός, ήπιος, καλοσυνάτος, φιλικός, με έγνοια για τους πολίτες μέσα από το έργο του και σωστή διοίκηση. Ξέρατε τα προβλήματα, ξέρατε τρόπους και μέτρα για να αντιμετωπισθούν. Όλα αυτά δεν πρέπει να λησμονηθούν. Και στη Γερμανία, με τη σκληρή πειθαρχημένη διοίκηση, με την οικονομία, επί καθημερινής βάσεως ακούμε να αναφέρονται προβλήματα.
Πώς είναι δυνατόν να μην υπάρχουν προβλήματα; Είναι απαραίτητος ο σχολαστικός έλεγχος και η αυστηρά διοικητική διερεύνηση, η πειθαρχία, η απαγόρευση, οι επιτακτικές προσπάθειες και ενέργειες για να διακυβερνηθεί μια χώρα: εμπορικά θέματα, θέματα υγείας, εθνικά, οικονομικά, αμυντικά, εξωτερικές υποθέσεις σε άλλες χώρες και κάποιες φορές και άλλες Ηπείρους – σχέσεις με άλλα κράτη, κοινοβουλευτικές επαφές.
Αυτά είναι που έχει ένας Πρόεδρος στη διάταξή του. Εσείς με το χαρακτήρα, τις βαρύτατες γνώσεις και τις πάμπολλες εμπειρίες σας – πετύχατε τα βέλτιστα. Η Κύπρος σας χρωστά πολλά.
Αιωνία σας η μνήμη.
Χαρά Παπαδοπούλου-Αρδανίτου.
Δεν ξέραμε ότι υπήρχε αυτό το ηλεκτρονικό βιβλίο.
Τώρα το μάθαμε. Πάντως κ. Στούππα πολύ σωστά τα είπατε.
Θέλαμε τόσο εγώ όσο και η σύζυγός μου να αποχαιρετίσουμε ένα πολιτικό. Ποτέ δεν το γνωρίσαμε εκ του σύνεγγης, και ήταν η μόνη ευκαιρία να τον αποχαιρετίσουμε και να τον ευχαριστήσουμε για αυτά που προσέφερε στον τόπο μας.
Ο θάνατος του Τάσου Μητσόπουλου, δεν άφησε κανέναν ασυγκίνητο. Για αυτό θεωρήσαμε,πως έπρεπε να γράφαμε δύο λόγια και για αυτόν.
Ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ο ιδρυτής του Δημοκρατικού Συναγερμού που είμαστε υποστηρικτές. Εκτός αυτού, το έργο του ήταν πολύ μεγάλο γιατί αγωνίσθηκε από πολλά πόστα.
Εν πάση περιπτώσει, νιώσαμε πως έπρεπε να δείχναμε την ευγνωμοσύνη μας για τους δύο αυτούς άνδρες, και ειδικά για την ιστορική προσωπικότητα Γλαύκο Κληρίδη.
Ο Θεός ας τους αναπαύσει.
Δε θέλαμε να αναφέρουμε τίποτε για κανένα πολιτικό. Απλώς τους τονίσαμε ως φωτεινά παραδείγματα. Ένας Πρόεδρος, πάντοτε κάνει λάθη, αλλά δεν πρέπει να είμαστε ισοπεδοτικοί. Όλοι σε όλα τα κράτη, οι αρχηγοί, υποπέφτουνε σε λάθη και παραλείψεις. Στον τόπο μας ο Γλαύκος Κληρίδης ίσως να μην έκανε καθόλου ή να έκανε ελάχιστα. Ναι μεν, ήταν Πρόεδρος αλλά σίγουρα στις συνομιλίες συζητούσε και με άλλους παράγοντες, με το εξωτερικό, υπήρχαν καταστάσεις που αντιμετώπιζε και με βάση αυτές αποφάσιζε, έκρινε ποιες θα ήταν οι επόμενες κινήσεις του, πώς έπρεπε να αντιδρούσε ή ποιες συνέπειες θα είχε η κάθε του θέση / στάση που θα τηρούσε.
ΠΟΤΕ δε θα ξεχάσουμε το Γλαύκο Κληρίδη.
Δεν έχουμε να πούμε τίποτε παραπάνω. Μακάρι όλοι όσοι ασχολούντα με τα κοινά, ή έχουνε βλέψεις για την κατάταξη σε κάποιο αξίωμα, οποιοδήποτε είναι αυτό να εμπνευστούνε από την όλη προσφορά στην Κύπρο τόσο του Γλαύκου Κληρίδη, όσο και από το εξαίρετο κοινοβουλευτικό έργο και την άριστη υπουργική θητεία του Τάσου Μητσόπουλου.
Όχι μόνο για το Δημοκρατικό Συναγερμό, αλλά από παντού, διότι ο Γλαύκος ήταν Πρόεδρος της Κύπρου μας και ο Τάσος ήταν Υπουργός, με ήπιο τόνο, αντικειμενικότητα, ευθύ πολιτικό λόγο, σωστή στάση, μακρυά από χρωματισμούς, δίχως ειρωνείες προς τους αντιπάλους και σεβασμό στις αντίθετες προτάσεις.
Η εργατικότητα και η προσιτότητα και των δύο ας γίνει παράδειγμα.
Εμείς, ξέραμε τον Τάσο, διότι η σύζυγός μου κατάγεται από τη Λάρνακα.
Ας αναπαύονται και οι δυο εν ειρήνη στα σπλάχνα της κυπριακής γης, που τόσα της προσέφεραν μέσα στην επίγεια ζωή τους.
Ο Γλαύκος Κληρίδης ένας ήταν. Πέρασε στην αιωνιότητα και θα κριθεί από τους ιστορικούς του μέλλοντος. Χίλιοι Γλαυκοι θα συνεχίσουν τον αγώνα τον ωραίο που χάραξε ο παππους Κληρίδης. Δεν έχει σημασια αν θα βρεθούν τώρα ή σε κάποια χρόνια. Εκείνο που έχει σημασια τώρα, αυτές τις δύσκολες μέρες που βιώνει ο όπου γης Ελληνισμός, θα πρέπει να θυμόμαστε πως ο Γλαύκος Κληρίδης αντιμετώπιζε τις δυσκολίες και να τον μιμηθούμε.
Σίγουρα ο μακαρίτης ο Τάσος ο Μητσόπουλος ήταν ένα πολιτικό τέκνο του αείμνηστου Γλάυκου. Ήταν θέλημα Θεού να ακολουθήσει τον γηραιό πολιτικό στην αιωνιότητα. Αναλαφρο να είναι το χώμα που σκεπάζει αυτά τα δυο παιδιά της Κύπρου και της μεγαλης πατρίδας Ελλάδος.
Κάθε φορά που σφάλλουν οι πολιτικάντηδες μας πρέπει να φέρνουν στη μνημη τους το Γλαύκο και τον Τάσο και να κάνουν αυτοκριτική και ενδοσκόπηση των όσων πράττουν.
Αιώνια ας είναι η μνήμη του πολιτικού μας πατέρα Γλαύκου Κληρίδη και του αδικοχαμένου Τάσου Μητσόπουλου.
Η ιστορία γράφεται και κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τον ρουν της ιστορίας. Αφήστε την ιστορία να γράψει το πέρασμα μας από τον μάταιο τούτο κόσμο.
Ο παππους Κληρίδης και ο φίλος μας ο Τάσος μας παρακολουθούν.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σας σκεπάζει..
Μεγάλος Άνθρωπος Μικρός Πολιτικός όπως και οι πλείστοι πολιτικοί.Γι’αυτό και είμαστε σ’αυτή τη δεινή θέση.
Αιωνία του η μνήμη.
I KIPROS EXASE ENA PRAGMATIKO PATRIOTI POLITIKO ME ORAMA , POU TOSO AGAPISAME.APO SIMERA I KIPROS INE
FTOXOTERI.KALO SOU TAKSIDI PROEDRE MAS.
Καλό ταξίδι στον ευπατρίδη πρώην πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας .Θα θυμάμαι πάντα τους αγώνες του για τον Κυπριακό Ελληνισμό με συγκίνηση.
Αθανάσιος Μανουσάκης
Δημοσιογράφος
Υπεύθυνος Τύπου γραφείου Θεσσαλονίκης Συνδέσμου Εθνικής Ενότητας
Υπεύθυνος Τύπου-υποψήφιος κοινοτικός σύμβουλος στην Ε΄Δημοτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης
με την δημοτική κίνηση ”Θεσσαλονίκη πόλη ελληνική ”
Στον άνθρωπο με -Α- κεφαλαίο που τόσο άδικα μας έφυγε εύχομαι ο Θεός να αναπαύσει τη ψυχούλα του και κουράγιο στην οικογένεια του!
Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ,Ο ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ.ΘΑ ΕΙΣΑΙ ΠΑΝΤΑ ΣΤΗ ΚΑΡΔΙΑ ΜΑΣ.
Γλαύκο να προσέχεις τον Τάσο μας.
Αιωνία σας η μνήμη.
Ο Θεός να αναπαύει την Ψυχή σας.
Μια μεγάλη απώλεια για την Κύπρο και όλο τον Ελληνισμό. Ένα τεράστιο κενό για την οικογένεια του.
Καλό ταξίδι.
Καλό ταξίδι ΠΡΟΕΔΡΕ μας
Αιωνία σου η μνήμη
…….και το πρωί που έφευγε, μια ακτίνα του ήλιου ξέφευγε
Και χόρευε στο βήμα του αργά στα σκαλοπάτια…………….
Στό καλό Αγαπημένε μου Πρόεδρε. Αιωνία σου η μνήμη μεγάλε ηγέτη της Κύπρου μας
ΕΦΥΓΕΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΕ ΜΑΣ ΚΑΙ ΝΟΙΩΘΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΟΤΙ ΕΦΥΓΕ ΕΝΑΣ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. ΜΕΓΑΛΩΣΑΜΕ ΜΕ ΤΙΣ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΙΔΑΝΙΚΑ ΣΟΥ. ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ. ΗΣΟΥΝ ΕΝΑΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ΗΓΕΤΗΣ. ΠΑΝΤΑ ΜΟΥ ΕΚΑΝΕ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΠΟΥ ΟΛΟΙ ΣΕ ΣΕΒΟΝΤΑΝ. ΑΠΟ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΠΑΡΑΤΑΞΗ. ΧΩΡΑ. ΟΠΟΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΙΣΤΕΥΩ ΤΟΥΣ.ΣΤΕΚΟΝΤΑΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΙΔΕΣ ΣΟΥ. ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΣΟΥ. ΚΑΙ ΣΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΡΧΗ. ΣΥΖΥΓΟΥ. ΜΕ ΠΟΣΗ ΑΓΑΠΗ ΦΡΟΝΤΙΖΕΣ ΤΗ ΣΥΖΥΓΟ ΣΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣ ΜΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ. Ο ΘΕΟΣ ΑΣ ΑΝΑΠΑΥΣΕΙ ΤΗ ΨΥΧΗ ΣΟΥ. ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΤΑΞΕΙ ΣΤΟΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΤΟΠΟ. ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΜΑΖΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ. ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΠΟΥ ΤΟΣΟ ΑΓΑΠΗΣΕΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΗΚΕΣ ΓΙΑΤΙ . . . ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ. ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ ΑΓΑΠΗΜΕΝΕ ΜΑΣ ΠΡΟΕΔΡΕ. ΣΕ ΑΓΑΠΑΜΕ ΠΟΛΥ.
Σας ευχαριστούμε
Dear President, as well as being a great statesman with a deep insight into politics what made you stand out from all the others were your honesty and your genuine love for your country and not your pocket. You are and will always be highly respected by all the communities in Cyprus, because you treated all Cypriots equally.
Σήμερα έχουν καταλάβει όλοι πόσο ανάγκη σε έχει η πατρίδα. Δυστυχώς αυτά που δίδαξες σε όλους μας, οι σημερινοι πολιτικοί μας δεν τα εφαρμόζουν. Καθημερινά ακούμε για νέες ατασθαλίες και χρηματισμούς, κάτι που για σένα ήταν άγνωστα, αφού ουδέποτε αυτά σε άγγιζαν. Για σένα αξία είχαν η πατρίδα, η οικογένεια. Καλό σου ταξίδι και να μας προσέχεις από εκεί ψηλά που βρίσκεσαι, πανάξιε μας ηγέτης.
Πάντα θα σε έχουμε στην καρδιές μας.
Αιωνία σου η μνήμη.
Eλαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει.
Ο Θεος ας αναπαυσει τη ψυχη του. Ηταν ανθρωπος με αξιες και αρχες
kalo taxidi proedre mas
giannakis xenofontos
akrotiri
Agapimene mas Igeti,Proedre kai Patera tis Kyprou mas AKSEXASTOS tha mineis stis kardies mas kai stis epomenes genies, giati isoun o Anthropos politikos pou den tha ksanaiparksi allos san esena pote ksana. O Kapetanios mas pou efige alla tha minei ATHANATOS na mas kathodigei gia panta giati mas didakses polla. Kalo sou taksidi Proedre as einai elaphri to xoma pou se skepazei. Aionia sou i mnimi!
Kalo taxcidi megale Arxige mas! Sefxaristoume yia ola!
RIP, glad to meet you few years ago I enjoy I every minute
Έφυγες και ορφανέψαμε… Έφυγες όμως ήσυχος με τη σκέψη ότι εμείς τα πνευματικά σου παιδιά, που έχουμε γαλουχηθεί με τις αρχές και τις αξίες που δίδαξες μέσα από το έργο σου, θα κρατήσουμε άσβεστη τη επιθυμία για επανένωση της αγαπημένης σου πατρίδας. Καλό σου ταξίδι λεβέντη παππού…
Αγαπημένε πρόεδρε πατριώτη αγωνιστή καλό σου ταξίδι είμαι Πίτσιλλος όπως και εσύ
και μένω και εγώ Μενεού όπως και εσύ τα τελευταία χρόνια της ζωής σου
Αιωνία σου η μνήμη..
ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΠΡΟΕΔΡΕ
ΘΑ’ΣΑΙ ΜΕ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΑΣ
ΗΓΕΤΗΣ ΘΑ’ΣΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ
ΘΑ ΛΕΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ
ΖΟΥΣΕΣ ΜΟΝΑΧΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΣ
ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΝΩΜΕΝΗ
ΚΑΙ ΦΕΥΓΕΙΣ ΜΕ ΠΑΡΑΠΟΝΟ
ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΟΙΡΑΣΜΕΝΗ
ΜΕΓΑΛΗ Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕ ΠΟΥ ΑΦΗΝΕΙΣ
ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΑΘΑΝΑΤΟΣ
ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΣΟΥ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙΣ
Η ΚΥΠΡΟΣ ΟΛΗ ΣΕ ΘΡΗΝΕΙ
ΘΡΗΝΕΙ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ
ΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΘΑΣΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ
Ο ΦΑΡΟΣ ΚΙ ΛΑΜΠΑΔΑ
Αγαπημενε μας προεδρε, κάθε μερα που περνα, νοιωθουμε ολο και περισσοτερο την απουσια σας. Η Κυπρος μας ειναι σε φαση που πρεπει να παρει δυσκολες αποφασεις. Χρειαζομαστε τις σοφες συμβουλες σας, την εξυπναδα σας, την διορατικοτητα σας. Σας παρακαλουμε, πρεσβευετε στον Κυριο, που ειστε εκει κοντα Του, να φωτιζει τους πολιτικους μας να παρουν τις σωστοτερες αποφασεις! Μας λειπετε! Σας αγαπουμε!
μερα με την μερα η απουσια σου γίνεται όλο και πιό αισθητή.καλο παραδεισο να πας και οι άγγελοι είμαι σίγουρος οτι θα σε υποδεχτούν οπως έφυγες.θα διαβάζουμε τα βιβλία σου και θα αντλούμε δύναμη για την δύσκολη συνέχεια.
Γιαννάκης Ξενοφώντος
Ακρωτήρι
Ένας ταπεινός ηγέτης με ήθος και αξιοπρέπεια. Αγαπούσε την πατρίδα του και υπηρέτησε αυτήν στο μέγιστο βαθμό. Αιωνία του η μνήμη.
Η Κύπρος έχει χάσει ένα ´Αξιον Τέκνο , έναν άνθρωπο που αφιέρωσε ολόκληρη του την ζωή , για το καλό και το συμφέρον της Πατρίδας του!! Με το άκουσμα του χαμού του άρχισαν τα δάκρυα να τρέχουν , ένιωσα πως έχασα ένα δικό μου άτομο… γιατί ήταν δικό μου άτομο , ήταν του κάθε γνήσιου Ελληνοκύπριου πολίτη !! Ο πολιτικός χώρος έγινε πολύ φτωχός !! Σε ευχαριστώ για όλα ,καθώς και για τον δρόμο που χάραξες για όλους εμάς . Ο Δημοκρατικός Συναγερμός είναι εκεί ψηλά να τον βλέπεις και να καμαρώνεις και εμείς θα παλέβουμε πάντα για τα ιδανικά και το Όραμά σου!!!
Καλό ταξίδι ´παππουλί ´ θα σε πάντα στις καρδιές μας!!!
«Έφυγα δι’ αέρος από ένα χωριό της Πιτσιλιάς, τη Γενέτειρα μου τον Αγρό κι’ επήγα στη Κοπεγχάγη. Έφυγα Πίτσιλλος κι’ επέστρεψα Ευρωπαίος».
Ήταν η απάντηση του Προέδρου Γλαύκου Κληρίδη στους δημοσιογράφους, κατά την επιστροφή του στο αεροδρόμιο Κύπρου, μετά την επιτυχή κατάληξη ένταξης μας στην ΕΕ, μαζί με τις υπόλοιπες 9 χώρες, περί τα μέσα Δεκεμβρίου 2002.
Όμως τώρα δεν επέστρεψε στη Πιτσιλιά. Τον περιμένει.
Ώσπου είναι ενωρίς, να εντοπισθεί το σημείο απ’ όπου άνοιξε τις φτερούγες του για την Κοπεγχάγη, που δεν θα είναι άλλο από κάποιο κτήμα που ανήκει στη οικογένεια του Χριστοφή Κλήρου, Γενάρχη των Κληρίδειων.
Εκεί να ανεγερθεί εις μνήμη του αποθανόντος Προέδρου ανάλογο έργο, συνάμα να υπενθυμίζει και την πολυπληθέστερη ένταξη κρατών στην ΕΕ.
ΑΙΩΝΙΑ ΑΥΤΟΥ Η ΜΝΗΜΗ ……, όπως ψάλλεται και στην Εκκλησία.
Ο Αγρός θα τον έχει πάντα στη καρδιά του.
Ενας μεγάλος ηγέτης και μια μεγάλη προσωπικότητα. Απλός και προσιτός με την δική του ξεχωριστή προσέγγιση. Αιωνία Σου η Μνήμη Γλαύκο Κληρίδη.
Εισουν ο καλυτερος προεδρος που περασε στην ελληνικη κυπρο μας..δεν θα ξεχασουμε ποτε…RIP
Αγαπημένε μας ηγέτη, σε ευχαριστούμε, σε ευγνωμονούμε για ότι πρόσφερες στην πατρίδα σου.
Η μνήμη σου θα είναι αιώνια. Στο καλό.
Κανένας πολιτικός ηγέτης δεν έχει δεχθεί ανελέητα τόσες αισχρές και άδικες κατηγορίες εσύ όμως με γνώμονα μόνο το εθνικό συνφέρον υπέμεινες τα πάντα επομιζόμενος και ευθύνες για πράξεις και αποφάσεις που ανήκαν σε άλλους.Φευγεις όμως δικαιομένος και με ήσυχη την συνήδειση. Υπήρξες από τις μεγαλύτερες πολιτικές και ηγετικές προσωπικότητηες του σύγχρονου Ελληνισμού. Ευχομαι το έργο σου να βρει μιμητές και το μέλλον της Κύπρου θα είναι πιο έυοίωνο. Οι τιμές από την πολιτεία θα πρέπει να είναι αντάξιες του πολιτικού και ηθικού αναστήματος σου.
Αιωνία ας είναι η μνήμη σου.
Αξιότιμε κύριε Γλαύκο Κληρίδη,
Πάντα γνώριζα για την καθαρή σας ψυχή και τη μεγάλη σας καρδιά. Ο θάνατος σας είναι η μεγαλύτερη απώλεια της Κύπρου. Καλό σας ταξίδι πατέρα της Κύπρου. Αιωνία σας η μνήμη. Αθάνατος